________________
શ્રી સિદ્ધચક્ર આરાધના મંત્ર-યંત્રમય છે, તેથી મંત્રનું મહત્ત્વ અને યંત્રનું મહત્ત્વ સમજી લેવાની જરૂર છે.
મહત્ત્વ મંત્ર કોને કહેવાય? તે અંગે શાસ્ત્રોમાં જુદી જુદી વ્યાખ્યાઓ જોવામાં આવે છે, ખાસ કરીને -
જે અક્ષર રચના, સૂત્ર, સિદ્ધાંત કે પાઠ વારંવાર મનન કરવા યોગ્ય હોય તે મંત્ર કહેવાય. જે અક્ષર રચનાનું વારંવાર મનન કરતાં વિવિધ પ્રકારના ભયોમાંથી કે કોઈ વિશિષ્ટ ભયથી રક્ષણ થાય તે મંત્ર
કહેવાય. • જે શબ્દો સદ્ગુરૂ વડે શિષ્યને ગુપ્ત રીતે અપાય તે મંત્ર
કહેવાય. • જે અક્ષર રચના દેવાધિષ્ઠિત હોય, તે મંત્ર કહેવાય.
જેનો પાઠ કરતાં જ કાર્યસિદ્ધિ થાય, તે મંત્ર કહેવાય.
મંત્ર એ એક પ્રકારની અક્ષર રચના છે અને તેનું વારંવાર મનન કરતાં અદ્ભુત પરિણામો આવે છે, પરંતુ આ અક્ષર રચના ગમે તે મનુષ્યો કરી શકતા નથી. જૈન ધર્મના જે મુખ્ય મંત્રો છે, તે તીર્થકર ભગવાન દ્વારા ઉપદેશાયેલા છે અને ગણધર ભગવંતો કે શ્રુતસ્થવિરો દ્વારા અક્ષરદેહ પામેલા છે, એટલે તે પરમ પવિત્ર અને સદા આરાધવા યોગ્ય છે.
મંત્રોમાં અમુક જ અક્ષર હોવા જોઈએ એવું નથી, પરંતુ આરાધનાની દૃષ્ટિએ ઓછા અક્ષરવાળા મંત્રો પસંદ કરવા યોગ્ય
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
