Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 04

Author(s): Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad

Page 338

अथ चतुर्थाध्यायस्य चतुर्थः पादः ॥
३२१
[वा] वा प्रथमा सि ।
[जग्मिवान्, जगन्वान्] अम (३९२)- द्रम (३९३) - हम्म (३९४) - मीम (३९५) - ‘गम्लं गतौ' (३९६) गम् । जगाम । 'तत्र क्वसु-कानौ तद्वत्' (५।२।२) क्वसुप्र० → वस् । अनेन वा इट् । 'द्विर्धातुः परोक्षा-डे०' (४191१) द्विः । 'व्यञ्जनस्याऽनादेर्लुक्' (४।१।४४) अनादिव्यञ्जनलोपः । 'ग-होर्जः' (४/११४०) ग० → ज० । 'गम-हन-जन-खन-घसः०' (४।२।४४) अलुक् । 'मो नो म्वोश्च' (२११४६७) म० → न० ।
[जनिवान्, जघन्चान] 'हनंक हिंसा-गत्योः' (११००) हन् । जघान । 'तत्र क्वसु-कानौ तद्वत्' (५।२।२) क्वसुप्र० → वस् । अनेन वा इट् । 'द्विर्धातुः परोक्षा-डे०' (४।१।१) द्वि: । 'व्यञ्जनस्याऽनादेर्लुक्' (४।१।४४) अनादिव्यञ्जनलोपः । 'ग-होर्जः' (४।१।४०) ह० → ज० । 'गम-हन-जन-खन-घस:०' (४।२।४४) अलुक् । 'हनो नो नः' (२।१।११२) "घ्न''आदेशः । द्वितीये तु 'अङे हि-हनो हो घः पूर्वात्' (४।१।३४) ह० → घ० ।
विविदिवान, विविद्वान] 'विदलूंती लाभे' (१३२२) विद । विवेद । 'तत्र क्वसु-कानौ तद्वत्' (५।२।२) क्वसुप्र० → वस् । 'द्विर्धातुः परोक्षा-डे०' (४।१1१) द्विः । अनेन वा इट् । 'व्यञ्जनस्याऽनादेर्लुक्' (४।१।४४) अनादिव्यञ्जनलोपः ।
[विविशिवान्, विविश्वान्] 'विशंत् प्रवेशने' (१४१५) विश् । विवेश । 'तत्र क्वसु-कानौ तद्वत्' (५।२।२) क्वसुप्र० → वस् । अनेन वा इट । 'द्विर्धातुः परोक्षा-२०' (४1919) द्वि: । 'व्यञ्जनस्याऽनादेर्लुक' (४११४४) अनादिव्यञ्जनलोपः ।
[ददृशिवान्, ददृश्वान्] 'दृशुं प्रेक्षणे' (४९५) दृश् । ददर्श । 'तत्र क्वसु-कानौ तद्वत्' (५।२।२) क्वसुप्र० → वस् । अनेन वा इट् । 'द्विर्धातुः परोक्षा-डे०' (४।१।१) द्विः । 'व्यञ्जनस्याऽनादेर्लुक्' (४।१।४४) अनादिव्यञ्जनलोपः । 'ऋतोऽत्' (४१३८) ऋ० → अ० ।
[विविद्वान्] 'विदक् ज्ञाने' (१०९९) विद् । विवेद । 'तत्र वसु-कानौ तद्वत्' (५।२।२) क्वसुप्र० → वस् । 'द्विर्धातुः परोक्षा-डे०' (४।१1१) द्वि: । 'व्यञ्जनस्याऽनादेर्लुक' (४।१४४) अनादिव्यञ्जनलोपः ।
‘विदिच् सत्तायाम्' (१२५८), 'विदिप विचारणे' (१४९७) अनयोरात्मनेपदित्वात् क्वसुर्नास्त्येव ।।छ।।
सिचोऽओः ।।४।४।८४||
[सिचः] सिच् षष्ठी डस् । [अञ्जेः] अलि पञ्चमी डसि ।
[आञ्जीत ‘अझोप व्यक्ति-म्रक्षण-गतिषु' (१४८८) अञ्ज । अद्यतनी दि → त् । 'सिजद्यतन्याम्' (३।४।५३) सिच् । ‘सः सिजस्तेर्दिस्योः' (४।३।६५) ईत् । अनेन इट् । ‘इट ईति' (४।३।७१) सिच्लोपः । ‘स्वरादेस्तासु' (४।४।३१) वृ० आ ।
[आञ्जिष्टाम्] अञ् । अद्यतनी ताम् । 'सिजद्यतन्याम्' (३।४।५३) सिच् । अनेन इट् । 'स्वरादेस्तासु' (४।४।३१) वृ० आ । 'नाम्यन्तस्था-कवर्गात् पदान्तः कृतस्य सः शिड्-नान्तरेऽपि' (२।३।१५) षत्वम् । 'तवर्गस्य श्चवर्ग०' (१।३।६०) त० → ट० ।
[आञ्जिषुः] अञ् । अद्यतनी अन् । 'सिजद्यतन्याम्' (३।४।५३) सिच् । 'स्वरादेस्तासु' (४।४।३१) वृ० आ । 'सिजविदोऽभुवः' (४।२।९२) अन्० → पुस्० → उस्० । 'नाम्यन्तस्था-कवर्गात्०' (२।३।१५) षत्वम् ।
[अङ्क्ता, अञ्जिता] अञ् । श्वस्तनी ता । 'धूगोदितः' (४।४।३८) वा इट् । 'च-जः क-गम्' (२।१।८६) ज० → ग० । 'अघोषे प्रथमोऽशिटः' (१३५०) ग० → क० । 'म्नां धुड्वर्गेऽन्त्योऽपदान्ते'(१।३।३९) न० → ङ० ।
औदित्त्वात् विकल्पे प्राप्ते नित्यार्थं वचनम् ।।छ।।
Jain Education Intemational