Book Title: Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 04
Author(s): Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad
View full book text
________________
३४०
श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासने अज्ञातकर्तृका ढुण्ढिका । [मामक्तः] मस्ज् । भृशं पुनः पुनर्वा मज्जतः । 'व्यअनादेरेकस्वराद् भृशाऽऽभीक्ष्ण्ये यङ् वा' (३।४।९) यड्प्र० । 'सन्-यडश्च' (४।१।३) द्विः । 'आ-गुणावन्यादेः' (४।१।४८) आ । अनेन स० → न० । 'नो व्यञ्जनस्याऽनुदितः' (४।२।४५) नलुक् । 'बहुलं लुप्' (३।४।१४) यङ्लुप् । 'च-जः क-गम्' (२११८६) ज० → ग० । 'अघोषे०' (११३५०) ग० → क० ।
[मज्जनम] मज्ज्यतेऽनेन । 'अनट्' (५।३।१२४) अनट्प्र० → अन(?) । ('करणाऽऽधारे' (५।३।१२९) अनट्प्र० → अन) । 'सस्य श-पौ' (१३।६१) स० → श० । 'तृतीयस्तृतीय-चतुर्थे' (१३।४९) श० → ज० छ।।
अः सृजि-दृशोऽकिति ।।४।४।१११।।
[अ] अ प्रथमा सि । [सृजिदृशः] सृजिश्च दृश् च = सृजिदृश्, तस्मात् । [अकिति] क् इदनुबन्धो यस्याऽसौ कित्, न कित् = अकित्, तस्मिन् ।
[स्रष्टा] 'सृजी(जं)त् विसर्गे' (१३४९) सृज् । सृजतीति । ‘णक-तृचौ' (५।१।४८) तृचप्र० → तृ । अनेन अकारागमः । 'इवर्णादरस्वे०' (११२।२१) रत् । प्रथमा सि । 'ऋदुशनस्०' (१९४९८४) सि० → डा० → आ० । 'डित्यन्त्यस्वरादेः' (२।१।११४) अन्त्यस्वरादिलोपः । 'यज-सृज-मृज-राज०' (२।१८७) ज० → प० । 'तवर्गस्य श्चवर्ग०' (१।३।६०) त० → ट० ।
__ [स्रष्टुम्] सृज् । सर्जनाय । ‘क्रियायां क्रियार्थायां तुम्' (५।३।१३) तुम्प्र० । अनेन अकारागमः । ‘इवर्णादरस्वे०' (१।२।२३) रत् । 'यज-सृज-मृज-राज०' (२१८७) ज० →ष० । 'तवर्गस्य श्ववर्ग-ष्टवर्गाभ्यां०' (१३।६०) त० → ट० ।
[स्रष्टव्यम्] सृज् । सृज्यते । 'तव्या-ऽनीयौ' (५।१।२७) तव्यप्र० । अनेन अकारागमः । 'इवर्णादेरस्वे०' (१।२।२१) रत् । 'यज-सृज-मृज-राज०' (२।१८७) ज० → ष० । 'तवर्गस्य श्चवर्ग०' (११३।६०) त० →ट० ।
[अस्राक्षीत्] सृज् । अद्यतनी दि → त् । ‘सिजद्यतन्याम्' (३।४।५३) सिच् । ‘सः सिजस्तेर्दि-स्योः' (४।३।६५) ईत् । अनेन अकारागमः । 'इवर्णादेरस्वे०' (१।२।२१) रत् । 'व्यञ्जनानामनिटि' (४।३।४५) वृ० आ । 'यज-सृज-मृज-राज
ज०' (२/१९८७) ज०→ ष० । 'ष-ढोः कस्सि' (२।११६२) १० →क० । 'नाम्यन्तस्था-कवर्गात०' (२।३.१५) षत्वम् । क-षसंयोगे क्ष० । 'अड् धातोरादि०' (४।४।२९) अट् ।
[स्रक्ष्यति सृज् । भविष्यन्ती स्यति । अनेन अकारागमः । 'इवर्णादरस्वे०' (११२।२१) रत् । 'यज-सृज-मृज०' (२११८७) ज० → ष० । 'ष-ढोः कस्सि' (२।१९६२) १० → क० । 'नाम्यन्तस्था-कवर्गात् पदान्तः कृतस्य सः शिड़नान्तरेऽपि' (२।३।१५) षत्वम् । क-षसंयोगे क्ष० ।
[द्रष्टा] 'दृशुं प्रेक्षणे' (५९५) दृश् । पश्यतीति । 'णक-तृचौ' (५।११४८) तृचप्र० →तृ । अनेन अकारागमः । इवर्णादरस्वे०' (१।२।२१) रत् । प्रथमा सि । 'ऋदुशनस्-पुरुदंशो०' (१।४।८४) सि० → डा० → आ० । 'डित्यन्त्यस्वरादेः' (२।१।११४) अन्त्यस्वरादिलोपः । 'यज-सृज-मृज०' (२।१।८७) श० → ष० । 'तवर्गस्य श्चवर्ग०' (१।३।६०) तक →ट।
[द्रष्टुम्] दृश् । दर्शनाय । ‘क्रियायां क्रियार्थायां तुम् णकच् भविष्यन्ती' (५।३।१३) तुम्प० । अनेन अकारागमः ।
Jain Education Intemational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org

Page Navigation
1 ... 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408