Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 04

Author(s): Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad

Page 369

श्री सिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासने अज्ञातकर्तृका दुण्डिका । [लोलूः] ‘लूग्श् छेदने’ (१५१९) लू । भृशं पुनः पुनर्वा लुनाति । 'व्यञ्जनादेरेकस्वरा० ' ( ३।४।९) य० । 'सन्यश्च' (४।१।३) द्विः । 'ह्रस्वः' ( ४|१|३९ ) ह्रस्वः । 'आ-गुणावन्यादेः' (४/१/४८) गु० ओ । लोलूयते क्विप् । 'अतः ' ( ४ | ३ |८२) अलुक् । अनेन यलुक् ।
३५२
[बोभूः] ‘भू सत्तायाम्’ (१) भू । भृशं पुनः पुनर्वा भवति । 'व्यञ्जनादेरेकस्वराद्० ' ( ३।४।९) य० । 'सन्-यङश्च ' (४।१।३) द्विः । ‘ह्रस्वः' (४।११३९) ह्रस्वः । द्वितीय-तुर्ययोः पूर्वौ' (४।१।४२) भ० ब० । 'आ-गुणावन्यादेः' (४।१।४८) गु० ओ । बोभूयते क्विप् । 'अतः ' ( ४।३।८२) अलुक् । अनेन यलुक् ।
[लून्युः] ‘लूग्श् छेदने' (१५१९) लू । लूयते स्म । 'क्तक्तवतू' (५।१।१७४) क्तप्रत । ॠ ल्वादेरेषां तो नोऽप्रः' (४।२।६८) त० न० । लूनमिच्छति । 'अमाव्ययात् क्यन् च' ( ३।४।२३) क्यन्प्र०य । 'क्यनि' (४।३।११२) अ० → ई० । लूनीयतीति क्विप् । 'अतः ' (४।३।८२) अलुक् । अनेन यलुक् । पञ्चमी इसि । 'योऽनेकस्वरस्य ' (२।१।५६) यत्वम् । 'खि-ति- खी-तीय उर्' (१।४।३६ ) इसि० उ० ।
[पून्युः ] 'पूग्श् पवने' (१५१८) पू । पूयते स्म । 'क्त-क्तवतू' (५।१।१७४) क्तप्र० त । ॠ ल्वादेरेषां तो नोऽप्रः ' (४।२।६८) त० न० । पूनमिच्छति । 'अमाव्ययात् क्यन् च' ( ३।४।२३) क्यन्प्र०य । 'क्यनि' (४।३।११२) अ० → ई० । पूनीयतीति क्विप् । 'अतः ' ( ४।३।८२) अलुक् । अनेन यलुक् । पञ्चमी इसि । 'खि-ति-खी-तीय उर्' (१।४।३६ ) इसि० उ० । 'योऽनेक०' (२।१।५६ ) यत्वम् ।
[सुतेः] 'तेवृङ् देवने' (८१६) तेव्, सुपूर्व० । सुतेवते । 'मन् वन्- क्वनिप् -विच् क्वचित्' (५।१।१४७) विच्प्र० । अनेन वलुक् । 'अप्रयोगीत्' (१।१।३७) विच्लुक् ।
[सुदेः] तेवृङ् (८१६) - ‘देवृङ् देवने' (८१७) देवू, सुपूर्व० । सुदेवते । 'मन्-वन्- क्वनिप्-विच् क्वचित्' (५।१।१४७) विप्र० । अनेन लुक् । 'अप्रयोगीत्' (१११।३७) विच्लुक् ।
[क्नूय्यते] क्नूय् । वर्त्त० ते । 'क्यः शिति' (३।४।७०) क्यप्र० य ।
[सेव्यते] पेवृङ् (८१८) - 'सेवृङ् सेवने' (८१९ ) सेव् । वर्त्त ० ते । 'क्यः शिति' (३।४।७०) क्यप्र० → य ।
[ क्नूयिता ] क्नूय् । श्वस्तनी ता । 'स्ताद्यशितोऽत्रोणादेरिट्' (४।४।३२ ) इट् ।
[देविता] दिव् । श्वस्तनी ता । 'स्ताद्यशितोऽत्रोणादेरिट्' (४।४१३२) इट् । 'लघोरुपान्त्यस्य' (४।३।४) गु० ए । [ब्रश्चकः ] 'ओवस्चौत् छेदने ' (१३४१) वस्च् । वृश्चतीति । 'णक-तृचौ' (५।१।४८ ) णकप्र० अक छ । कृतः कीर्त्तिः || ४|४|१२२।।
[कृतः ] कृत् षष्ठी स् ।
[कीर्त्तिः ] कीर्त्ति प्रथमा सि ।
[कीर्त्तयति] 'कृतण् संशब्दने' (१६४९ ) कृत् । 'चुरादिभ्यो णिच्' ( ३।४।१७) णिच्प्र० । अनेन कीर्त्त० | वर्त्त० तिव् । 'कर्त्तर्यनद्भ्यः शव्' (३।४।७१ ) शव् । 'नामिनो गुणोऽक्ङिति' ( ४।३।१) गु० ए । 'एदैतोऽयाय्' (१।२।२३) अय् ।
[कीर्त्तयतः ] कृत् । · चुरादिभ्यो णिच्' ( ३।४।१७) णिच्प्र० । अनेन कीर्त्त० । वर्त्त० तस् । 'नामिनो गुणोऽक्ङिति' (४।३।१) गु० ए । 'एदैतोऽयाय्' (१।२।२३) अय् ।