Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 01

Author(s): Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad

Page 204

अथ द्वितीयाऽध्यायस्य प्रथमः पादः ॥ .
१९५
[ग्राहिषीढ्वम्, ग्राहिषीध्वम्] ग्रह | आशीः सीध्वम् । 'स्वर-ग्रह-दृश०' (३।४।६९) जिट्-इ । 'ञ्णिति' (४।३।५०) उपान्त्यवृद्धिः । 'नाम्यन्तस्था०' (२।३।१५) स० → ष० ।
[अनायिढ़वम, अनायिध्वम् ‘णींग प्रापणे' (८८४) णी । 'पाठे धात्वादेर्णो नः' (२।३।९७) नी । अद्यतनी ध्वम् । 'सिजद्यतन्याम्' (३।४।५३) सिच् । 'स्वर-ग्रह-दृश-हन्भ्यः०' (३।४।६९) ञिट → इ । 'नामिनोऽकलि-हलेः' (४।३।५१) बृ० ऐ । 'एदैतोऽयाय्' (१।२।२३) आय् । 'सो धि वा' (४।३।७२) सिज्लोपः । 'अड् धातोरादि०' (४।४।२९) अडागमः ।
[नायिषीढ़वम्, नायिषीध्वम् नी । आशीः सीध्वम् । 'स्वर-ग्रह-दृश०' (३।४।६९) जिट् → इ. । 'नामिनोऽकलि०' (४१३५१) वृ० ऐ । 'एदैतोऽयाय' (१।२।२३) आय् । 'नाम्यन्तस्था०' (२।३।१५) स० → प० ।
[अकारिढ़वम, अकारिध्वम्] 'डुकंग करणे' (८८८) कृ । अद्यतनी ध्वम् । 'सिजद्यतन्याम' (३।४।५३) सिच । 'स्वरग्रह-दृश-हन्भ्यः०' (३।४।६९) जिट् → इ । 'सो धि वा' (४१३७२) सिज्लोपः । 'नामिनोऽकलि-हलेः' (४।३।५१) वृ० आर् |
[कारिषीढ्वम्, कारिषीध्वम्] कृ । आशीः सीध्वम् । ‘स्वर-ग्रह-दृश-हन्भ्यः०' (३।४।६९) जिट् → इ. । 'नामिनो०' (४।३।५१) वृ० आर् । 'नाम्यन्तस्था०' (२।३।१५) स० → प० ।
[अलाविढ्वम्, अलाविध्वम्] 'लूग्श् छेदने' (१५१९) लू । अद्यतनी ध्वम् । 'सिजद्यतन्याम्' (३।४।५३) सिच् । 'स्वर-ग्रह-दृश-हन्भ्यः०' (३।४।६९) जिट् → इ । 'सो धि वा' (४।३।७२) सिज्लोपः । 'नामिनोऽकलि-हलेः' (४३५१) वृ० औ । 'ओदौतोऽवाव्' (१।२।२४) आव् । 'अट् धातोरादि०' (४।४।२९) अडागमः ।
[लाविषीढ्वम्, लाविषीध्वम्] लू । आशीः सीध्वम् । ‘स्वर-ग्रह-दृश-हन्भ्यः०' (३।४।६९) जिट् → इ । 'नामिनोऽकलि०' (४।३।५१) वृ० औ । ‘ओदौतो०' (१।२।२४) आव् । 'नाम्यन्तस्था० (२।३।१५) स० → ष० ।
[जगृहिढ़वे, जगृहिध्वे] 'ग्रहीश् उपादाने' (१५१७) ग्रह । परोक्षा ध्वे । 'ग्रह-वस्च-भ्रस्ज-प्रच्छः' (४।१।८४) य्वृद्गृह् । 'द्विर्धातुः परोक्षा-डे०' (४।१।१) द्विर्वचनं । 'व्यञ्जनस्याऽनादेर्लुक्' (४।११४४) अनादिव्यञ्जनलोपः । 'ऋतोऽत' (४।१।३८) गृ० → ग० । 'ग-होर्जः' (४।१।४०) ग० → ज० । 'स्क्रसृ-वृ-भृ-स्तु-द्रु-श्रु-स्रोर्व्यञ्जनादेः परोक्षायाः' (४।४।८१) इट् । अनेन ध० → ढ० ।
[अग्रहीढ्वम्, अग्रहीध्वम्] ग्रह् । अद्यतनी ध्वम् । 'सिजद्यतन्याम्' (३।४।५३) सिच् । ‘स्ताद्यशितोऽत्रोणादेरिट' (४।४।३२) इट् । 'सो धि वा' (४।३।७२) सिज्लोपः । 'गृहणोऽपरोक्षायां दीर्घः' (४।४।३४) दीर्घः । 'अड् धातोरादि०' (४।४।२९) अडागमः ।।
ग्रहीषीढ़वम्, ग्रहीषीध्वम्] ग्रह । आशीः सीध्वम् । 'स्ताद्यशितोऽत्रोणादेरिट' (४।४।३२) इट् । 'गृणोऽपरोक्षायां दीर्घः' (४।४३४) दीर्घः । 'नाम्यन्तस्था०' (२।३।१५) स० → ष० ।
[उपदिदीयिढ़वे, उपदिदीयिध्वे] 'दींच् क्षये' (१२४४) दी, उपपूर्व० । परोक्षा ध्वे । 'स्क्रसृ-वृ-भ-स्तु०' (४।४।८१) इट् । 'दीय दीङः क्डिति स्वरे' (४।३।९३) दीय् । 'द्विर्धातुः परोक्षा-डे०' (४।१।१) दीय् द्विवचनं । 'व्यञ्जनस्याऽनादेर्लुक्' (४।१।४४) अनादिव्यञ्जनलोपः । 'ह्रस्वः' (४।१।३९) ह्रस्वत्वं । अनेन ध० → ढ० ।
[आयिढ़वम, आयिध्वम्] 'अयि गतौ' (७९०) अय् । अद्यतनी ध्वम् । 'सिजद्यतन्याम्' (३।४।५३) सिच् । 'स्ताद्यशितोऽत्रोणादेरिट्' (४।४।३२) इट् । सो धि वा (४।३।७२) सिज्लोपः । 'स्वरादेस्तासु' (४।४।३१) वृ० आ० ।
[तत्वरिट्वे, तत्वरिध्वे] 'जित्वरिष् संभ्रमे' (१०१०) त्वर । परोक्षा ध्वे । 'द्विर्धातुः परोक्षा-डे०' (४।१1१) द्विर्वचनं । 'व्यञ्जनस्याऽनादेर्लुक' (४।१४४) अनादिव्यञ्जनलोपः । 'स्क्रसृ-वृ-भृ-स्तु-द्रु०' (४।४।८१) इट् ।
Jain Education Intemational