Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 01

Author(s): Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad

Page 216

अथ द्वितीयाऽध्यायस्य प्रथमः पादः ॥
'अड् धातोरादि०' (४।४।२९) अडागमः | अहित ||छ ||
नाऽऽमन्त्रये || २|१ |९२ ।।
[नाऽऽमन्त्र्ये] न 'मन्त्रिण् गुप्तभाषणे' (१८४०) मन्त्र, आङ्पूर्व० । 'चुरादिभ्यो णिच्' ( ३।४।१७) णिच्प्र० । आमन्त्र्यते इति' आमन्त्र्यम् । 'य एच्चाऽऽतः' (५।१।२८) यप्र० । 'णेरनिटि' (४।३।८३) णिच्लोपः, तस्मिन् । [ हे बहुराजन्!] ईषदूनो राजा = बहुराजा । 'नाम्नः प्राग् बहुव' (७।३।१२) बहुप्र०, तस्य संबोधनम् ।। छ । क्लीबे बा || २|१ |९३ ॥
[ क्लीबे वा ] क्लीब सप्तमी ङि । वा प्रथमा सि ।।
[ हे चर्म !, हे चर्मन् !] चर्मन् । 'आमन्त्र्ये' (२।२।३२) सि । अनेन ।
[ हे दाम !, हे दामन् !] दामन् । 'आमन्त्र्ये' (२।२।३२) सि । अनेन ॥ छ ॥ मा-वर्णान्तोपान्ताऽपञ्चमवर्गान्मतोम वः || २ | १|९४ ||
[माऽवर्णान्तोपान्ताऽपञ्चमवर्गात् ] मश्च अवर्णश्च मावर्णी, अन्तश्च उपान्तश्च = अन्तोपान्ती, मावर्णी अन्तोपान्ती यस्याऽसौ मावर्णान्तोपान्तः, पञ्चमश्चासौ वर्गश्च = पञ्चमवर्गः, न पञ्चमवर्गः = अपञ्चमवर्गः, 'नञत्' (३।२।१२५) न० → अ० । मावर्णान्तोपान्तश्च अपञ्चमवर्गश्च = मावर्णान्तोपान्तापञ्चमवर्गम्, तस्मात् = मावर्णान्तोपान्तापञ्चमवर्गात् ।
२०७
[मतोर्मो वः] मतु षष्ठी डस् । 'ङित्यदिति' (१।४।२३) ओ । ' एदोद्भ्यां ङसि - डसो रः ' (१।४।३५) २० । म् षष्ठी स् । व प्रथमा सि ।
[ अहर्वान् ] 'अह्नः' (२।१।७४) रेफु ।
[भास्वान्] भासो विद्यन्ते यस्याऽसौ । ' तदस्याऽस्त्यस्मिन्निति मतुः ' ( ७।२1१) मतुप्र० मत्० । प्रथमा सि । 'ऋदुदितः' (१।४।७०) नोऽन्तः । 'अभ्वादेरत्वसः सौ' (१।४।९०) दीर्घः । दीर्घड्याब्०' (१।४।४५) सिलोपः । अनेन म०
→ व० ।
समान ] समिधो विद्यन्ते यस्याऽसौ || छ ।।
नाम्नि || २|१|९५ ॥
[ नाम्नि ] नामन् सप्तमी ङि । 'ई- ङी वा' (२1१1१०९) अनोऽस्य वा लुक् ।
[ अहवती ] अहि । अहयो विद्यन्ते यस्यां सा । अहीनां निवासः । अहीनामदूरभवा । अहिभिर्निर्वृत्ता अहीबती । एवमग्रेऽपि । 'नद्यां मतुः (६।२१७२) मतुप्र० । 'अधातूदृदितः' (२/४/२) डीप्र० । 'अनजिरादिबहुस्वरशरादीनां मती' ( ३।२१७८) दीर्घत्वम् ।
[ कपीवती ] कपयोऽत्र सन्ति । 'नद्यां मतुः ' ( ६।२।७२) मतुप्र० । अधातूदृदितः ' (२।४।२) डीप्र० । 'अनजिरादिबहुस्वर०' ( ३।२।७८) दीर्घत्वम् ।
[मणीवती ] मणयोऽत्र सन्ति । 'नद्यां मतुः' (६१२१७२) मतुप्र० । अधातूदृदितः ' (२।४।२) डीप्र० । 'अनजिरादिबहुस्वर०'
( ३।२।७८) दीर्घत्वम् ।
[मुनीवती ] मुनयोऽत्र सन्ति । 'नद्यां मतुः ' (६/२।७२) मतुप्र० । अधातूदृदितः ' (२।४।२) डीप्र० । 'अनजिरादिबहुस्वर० ' ( ३।२।७८) दीर्घत्वम् ।