Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 01

Author(s): Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad

Page 225

२१६
अनोऽस्य ||२|9|१०८ ॥
[ अनोऽस्य ] अन् षष्ठी डस् 1 अ षष्ठी इस् ।
[सुराजानि कुलानि ] शोभनो राजा येषु कुलेषु तानि । प्रथमा जस् । 'नपुंसकस्य शि:' (१।४।५५) शि० इ० । 'नि दीर्घः' (१।४।८५) दीर्घः ॥ छ ॥
ई-डौ वा ।।२1१1१०९॥
श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासने अज्ञातकर्तृका ढुंढिका ।
[ईडौ वा ] ईश्च ङिश्च तस्मिन् । वा प्रथमा सि ।
[साम्नी, सामनी] सामन् । प्रथमा औ । 'औरीः ' (१।४।५६ ) ई ।
[ दाम्नी, दामनी] दामन् । प्रथमा औ । 'औरी : ' (१।४।५६ ) ई. ।
[सुराज्ञी, सुराजनी कुले] शोभनो राजा ययोः कुलयोस्ते । प्रथमा औ । 'औरीः ' (१।४।५६) इ. ।।छ।।
षादि-न्- धृतराज्ञोऽण || २|१|११० ||
[ षादिहन्धृतराज्ञः ] षादिश्च हन् च धृतराजा च = षादिहन्धृतराजन्, तस्य । [ अणि] अण् सप्तमी ङि ।
[औक्ष्णः] उक्षन् । उक्ष्णोऽपत्यं । 'डसोऽपत्ये' (६।१।२८) अण्प्र० ।
[ताक्ष्णः] तक्षन् । तक्ष्णोऽपत्यं । 'शिवादेरण्' ( ६ । १।६०) अण्प्र० ।
[भ्रौणघ्नः] भूणं हतवान् = भ्रूणहा । 'ब्रह्म-भूण- वृत्रात् क्विप्' (५।१।१६१) क्विप्प्र० । 'अप्रयोगीत्' (१।१।३७ ) क्विप्लोपः । भ्रूणघ्नोऽपत्यं । 'डसोऽपत्ये' ( ६ । १।२८) अण्प्र० । 'वृद्धिः स्वरेष्वादे० ' (७|४|१) वृद्धिः । 'हनो हो घ्नः' (२।१।११२ ) घ्न० ।
[वार्त्रघ्नः] वृत्रं हतवान् = वृत्रहा । 'ब्रह्म-भ्रूण-वृत्रात् क्विप्' (५।१।१६१) क्विप्प्र० । 'अप्रयोगीत् ' (१।१।३७) क्विप्लोपः । वृत्रघ्नोऽपत्यं । 'ङसोऽपत्ये' (६।१।२८) अण्प्र० । 'वृद्धिः स्वरेष्वादे० ' (७।४।१) वृद्धि: । ' हनो हो घ्नः' (२1१1११२) घ्न । प्रथमा सि ।
[धार्तराज्ञः] धृतराज्ञोऽपत्यं । 'डसोऽपत्ये' (६।१।२८) अण्प्र० । 'वृद्धिः स्वरेष्वादे० ' ( ७|४|१) वृद्धिः । [सामनः] साम्नोऽपत्यं । 'डसोऽपत्ये ' ( ६।१।२८) अण्प्र० । 'वृद्धिः स्वरेष्वा०' (७|४|१) वृद्धिः । [वैमनः] वेम्नोऽपत्यं । 'डसोऽपत्ये' (६।१।२८) अण्प्र० । 'वृद्धिः स्वरेष्वादे० ' (७।४।१) वृद्धिः ।
[ताक्षण्यः] तक्ष्णोऽपत्यं । 'अनिदम्यणपवादे च दित्यदित्यादित्य-यम-पत्युत्तरपदाञ्ञ्यः' (६।१।१५) ञ्यप्र० य. । 'वृद्धिः स्वरेष्वादे० ' ( ७।४।१) वृद्धिः । ' रषृवर्णान्नो ण० ' (२।३।६३) न० ० ॥ छ ॥
न वमन्तसंयोगात् || २|१ ।१११।।
[न वमन्तसंयोगात् ] न प्रथमा सि । वश्च = मश्च वमौ वमावन्ते यस्याऽसौ वमन्तः । वमन्तश्च संयोगश्च = वमन्तसंयोगस्तस्मात् ॥ छ ॥
हनो हो घ्नः ||२।१ ।११२ ।।
[हनो नो घ्नः ] हन् षष्ठी डस् । ह् षष्ठी डस् । घ्न प्रथमा सि ।
-[ भ्रूणघ्नी स्त्री] भ्रूण 'हनंक् हिंसा- गत्योः ' (११००) हन् । भूणं हतवती । 'ब्रह्म-भ्रूण वृत्रात् क्विप्' (५1१1१६१) क्विप्प्र० । 'अप्रयोगीत्' (१।१।३७ ) क्विप्लोपः । 'स्त्रियां नृतोऽस्वस्रादेडी : ' (२।४।१) डीप्र० । ' गम-हन- जन - खन- घसः स्वरेऽनङि क्ङिति लुक्' (४।२।४४) अलोपः । अनेन घ्न ।