Sarkhamani

Author(s): Sukhlal Sanghavi
Publisher: Z_Darshan_ane_Chintan_Part_2_004635.pdf

Page 5

૨૫]
દર્શન અને ચિંતન (૨) દીર્ધતપસ્વી એક વાર વિચરતા (૨) એક વાર વનમાં નદીકિનારે
વિચરતા રસ્તામાં ગેવાળ ન વગેરે બધા ગે સતા બાળકૅની ના છતાં જાણી જોઈ હતા. તે વખતે એક પ્રચંડ એક એવા સ્થાનમાં ધ્યાન ધરી અજગર આવ્યું કે જે ઊભા રહ્યા હતા કે જ્યાં પૂર્વ વિદ્યાધરના પૂર્વજન્મમાં પોતાના જન્મના મુનિપર વખતે કૈધ
રૂપના અભિમાનથી મુનિને શાપ કરી મરી જવાથી સર્પરૂપે મળતાં અભિમાનના પરિણામજન્મી એક દષ્ટિવિષ ચહડકૌશિક રૂપે સર્પની આ નીચ નિમાં સાપ રહેતા અને પિતાના જમ્યો હતો. તેણે નન્દને પગ ઝેરથી સૌને ભસ્મસાત્ કરતે. 2. બીજા બધા ગોવાળ એ સાપે એ તપસ્વીને પણ બાળકને સર્પના મુખમાંથી પિતાના દૃષ્ટિવિષથી દાહવા એ પગ છેડાવવાનો પ્રયત્ન પ્રયત્ન કર્યો. એમાં નિષ્ફળ જતાં
નિષ્ફળ ગયા ત્યારે છેવટે કૃષ્ણ એણે અનેક ડંખ માર્યા. એમાં આવી પિતાના ચરણથી એ પણ જ્યારે નિષ્ફળ ગયે ત્યારે સપને સ્પર્શ કર્યો. સ્પર્શ થતાં ચડકૌશિક સર્પને રોષ કાંઈક વેંત એ સર્ષ પિતાનું રૂપ છેડી શમ્યો અને એ તપસ્વીનું મૂળ વિદ્યાધરના સુંદર રૂપમાં સૌમ્યરૂપ નિહાળી ચિત્તવૃત્તિ ફેરવાઈ ગયે. ભક્તવત્સલ ઠરતાં જાતિસ્મરણ જ્ઞાન પામ્યા.
કૃષ્ણના ચરણસ્પર્શથી ઉદ્ધાર અને ધર્મ આરાધી દેવલોકમાં પામેલ એ સુદર્શન નામને ગયો.
વિદ્યાધર કૃષ્ણની સ્તુતિ કરી -ત્રિષષ્ટિશલાકાપુરુષચરિત્ર, પર્વ વિદ્યાધરલેકમાં સ્વસ્થાને ગયે.
૧૦, સર્ગ કે જે, – ભાગવત, દશમ સ્કલ્પ, પૃ. ૩૮-૪૦.
અo ૩૪, શ્લે. પ-૧૫,
પૃ. ૯૧૭-૧૮. * આવી જ એક વાત બુદ્ધ વિશે જાતકનિદાનમાં છે. ઉચ્છલામાં બુદ્ધ એક વાર કબુલ કાશ્ય નામના પાંચ શિષ્યવાળા જટિલની અગ્નિશાળામાં રાતવાસે રહ્યા,
જ્યાં એક ઉગ્ર આશીવિશ્વ પ્રચંડ સર્પ રહેતા, બુધે તે સપને જરા પણ ઈજા પહોંચાડવા સિવાય નિસ્તેજ કરી નાખવા ધ્યાન-સમાધિ આવી. સર્ષે પણ પિતાનું તેજ પ્રગટાળ્યું. છેવટે બુદ્ધના તેજે પતેજને પરાભવ કર્યો. સવારે બુદ્ધ એ જટિલને પિતે નિતેજ કરેલ સર્પ બતાવ્યો. એ જોઈ એ જટિલ શિષ્ય સાથે બુદ્ધને ભક્ત થયે. આમ ત્રાદ્ધિપાદ કે બુદ્ધનું પ્રાતિહાર્ય–અતિશય વર્ણવેલ છે.