________________
ધમવીર મહાવીર અને કર્મવીર કૃષ્ણ
[ ૨૧
અને દૃઢ નિશ્ચયથી જીતી લે છે, તેમ જ પાતાના ધ્યેયમાં આગળ વધે છે. આ વિજય કાઈ પણ સાધારણ માણસ માટે શકય નથી હોતા, તેથી તે વિજયને દૈવી વિજય તરીકે ઓળખાવવામાં કશી જ અતિશયોક્તિ નથી. કર્મવીર કૃષ્ણના જીવનમાં એ પુરુષાર્થ બહિર્મુખ થઈ લેકસંગ્રહ અને સામાજિક નિયમનને માર્ગે વળે છે. એ ધ્યેય સાધતાં જે દુશ્મન કે વિધી વર્ગ તરફથી અડચણો ઊભી થાય છે તે બધી અડચણાને કમવીર જ્યારે પોતાનાં થૈય', બળ અને ચાતુરીથી દૂર કરી પોતાનું કાય પાર પાડે છે, ત્યારે આ લૌકિક સિદ્ધિ સાધારણ લેાકાતે દૈવી અને અલૌકિક બની જાય એ સ્વાભાવિક છે. આ રીતે આપણે એ બન્ને મહાન પુરુષોનાં જીવનને, આપ દૂર કરી, વાંચીએ તે ઊલટી વધારે સહજતા અને સગતતા દેખાય છે અને તેમનુ વ્યક્તિત્વ વધારે માનનીય—ખાસ કરી આ યુગમાં—અને છે.
ઉપસ હાર
કમ વીર કૃષ્ણુના સંપ્રદાયના ભક્તોને ધર્મવીર મહાવીરના આદર્શની ખૂબીએ ગમે તેટલી દલીલોથી સમજાવવામાં આવે તાપણ તેને તે પૂરેપૂરી ભાગ્યે જ સમજાય. એ જ રીતે ધર્મવીર મહાવીરના સમ્પ્રદાયના અનુયાસીએ કવીર કૃષ્ણના જીવનના આદર્શની ખૂબીઓ બરાબર સમજે. એવા પણ ભાગ્યે જ સંભવ છે. આ પ્રમાણે સામ્પ્રદાયિક માનસ અત્યારે ઘડાયેલું જોઈ એ છીએ ત્યારે અહીં જોવું એ પ્રાપ્ત થાય છે કે શું વસ્તુતઃ ધર્મ અને કર્મોના આદર્શ વચ્ચે એવા કાઈ વિરાધ છે કે જેથી એક આદર્શોના અનુયાયીઓને જો આદર્શ તદ્દન અગ્રાહ્ય લાગે ?
વિચાર કરતાં દેખાય છે કે શુદ્ધ ધર્મ સ્માચરણગત સત્યની જુદી જુદી ખાતુ છે.
અને શુદ્ધ કમ એ અન્ને એક જ એમાં ભેદ છે, પણ વિરોધ નથી.
દુન્યવી પ્રવૃત્તિ છેડવા સાથે ભાગવાસનામાંથી ચિત્તની નિવૃત્તિ સિદ્ધ કરી પછી એ નિવૃત્તિ દ્વારા જ લોકકલ્યાણ માટે પ્રયત્ન કરવા, એટલે કે જીવનધારણ માટે જરૂરી પણ લૌકિક એવી પ્રવૃત્તિઓની વ્યવસ્થાને ભાર લૉ ઉપર જ છેડી ઈ માત્ર એ પ્રવૃત્તિમાંના ક્લેશક કાસકારી અસંયમરૂપ વિષને જ નિવારવા લેક સામે પોતાના સમગ્ર જીવન દ્વારા પદા પાઠ રજૂ કરવા તે શુદ્ધ ધર્મ.
અને દુન્યવી બધી પ્રવૃત્તિમાં રહ્યા છતાં તેમાં નિષ્કામપણું કે નિલે પપણ કેળવી, તેવી પ્રવૃત્તિના સામજસ્ય દ્વારા લોકોને યાગ્ય રસ્તે દોરવા પ્રયત્ન કરવા,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
