Samodh Saptatika

Author(s): Jain Atmanand Sabha
Publisher: Jain Atmanand Sabha

Page 5

મુનિ મહારાજશ્રીએ સુચના કરવાથી તેઓશ્રીને ઉપકાર માનતાં, તેનું ગુજરાતી ભાષાંતર કરાવી શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશના ગ્રાહકોને ભેટ તરીકે અપાય તે ઘણું મોટા પ્રમાણમાં મનુષ્ય વાંચી સાંભળી લાભ લઈ હિત-મેક્ષ સાધી શકે એ હેતુથી અમે પ્રસિદ્ધ કરેલ છે.
આ ગ્રંથમાં જુદા જુદા અનેક વિષયે આપેલા છે. પ્રથમ ગ્રંથકાર મહારાજે મંગળના સ્થાનરૂપ ઇષ્ટદેવની સ્તુતિરૂપ મંગળ, અભિધેય, પ્રોજન અને સંબંધ બતાવેલ છે. ત્યારબાદ નમસ્કારની ચતુર્ભગી જણાવવા સાથે આ “સંબંધ સપ્તતિ” ગ્રંથનો અર્થ કહી આ ગ્રંથમાં સઘળા પરિપૂર્ણ ધર્માનુષ્ઠાન કહેવાયેલ છે, કે જે મેક્ષફળ હેવાથી પ્રથમ મોક્ષનું કારણ જણાવેલ છે. વળી મેક્ષ કોણ મેળવી શકે તે માટે પ્રમાણિક યાને જૈનધર્મ કેટલે સત્ય અને ઉદાર છે તે જણાવતાં “ગ્રંથક્ત મહારાજ કહે છે કે – " सेयम्बरोय आसम्बरोय, बुद्धोव अहव अन्नोवा ॥
समभाव भावियप्पा, लहई मुक्खं न संदेहो" ॥
વેતાંબર, દિગંબર, બૌદ્ધ અથવા કોઈપણ અન્ય સમભાવવડે ભાવિત આભા હોય તે મોક્ષ મેળવે તેમાં સંદેહ નથી “મોક્ષ પ્રાપ્તિમાં વેષની પ્રાધાન્યતા નથી પરંતુ સમભાવજ મોક્ષનું કારણ છે તે બતાવ્યું છે.” ઉપરનું થન જૈનધર્મ અને તેના કથન કરનારા મહાત્માઓની પ્રમાણિક્તા, સત્યતા, ઉદારતાને સુચન કરનારું છે એમ સર્વ કેઈ સમજી શકે તેવું છે.
આગળ ચાલતાં મોક્ષ મેળવવાના કારણભૂત જ્ઞાન, દર્શન ચારિત્રના આધારભૂત સમભાવ ઈચ્છક પુરૂષોએ આ ગ્રંથમાં બતાવેલા ધર્માનુષ્ઠાને પાળવાનું ફળ સમ્યફ પૂર્વકજ થઈ શકે, તે માટે પ્રથમ સમ્યકત્વનું સ્વરૂપ સુદેવ, ગુરૂ અને ધર્મનું-દેવમાં દેવ, ગુરૂમાં ગુરૂ અને ધર્મમાં ધર્મ તરીકે જે બુદ્ધિ થવી તે સમ્યકત્વ કહેવાય છે જેથી તે ત્રિરત્નનું સ્વરૂપ વિસ્તારથી અનેક હકીકત સાથે સરલ રીતે આપવામાં આવેલું છે, તે સાથે દયા, પૂજા વગેરે કાર્યો જિનેંદ્ર પ્રભુની આજ્ઞા પૂર્વક કરવાં જોઈએ અને તે પ્રાણીના અનુગ્રહથી (જયણ-અનુકંપા) રહિત હોય તે આજ્ઞા ભંગથી પ્રાણીઓ દુઃખી થાય છે, તેથી તે પછી અહિંસાનું વર્ણન, તેનું ફળ, દ્રવ્ય ભાવ ઈદ્રીયનું સ્વરૂપ અને તેના ઉપર પુષ્પસાર અને કાચબાનું દૃષ્ટાંત આપવામાં આવેલ છે. ત્યાર બાદ ગુરૂ વર્ણનમાં પાસસ્થા વગેરે પાંચ પ્રકારના સાધુઓ અવંદનીય છે. તેમાં બ્રાહ્મણનું દષ્ટાંત આપી તે વિષયને બરા