Rudhi Prayog Kosh

Author(s): Bhogilal Bhikhabhai Gandhi
Publisher: Gujarat Varnacular Society

Page 9

અગિયાર ગણવા.]
[ અંગીઠીને અંગારે. અગિયારા ગણવા, નાશી જવું; પિબારા | જણાવાં. અંગ ભારે થવું પણ બેલાય છે, ગણવા; સટકી જવું; પલાયન કરવું; વટાણા | એને બીજો અર્થ એ કે માર ખાવાની નિવાવી જવું; છ પાંચ કરી જવું; '
શાની થવી. ધાસ્તી કે અડચણમાંથી બચવા અથવા અંગ મરડવું, આળસ ખાવું. ૨.અંગવાળવું, કંઈ માથાપરથી કાઢી નાંખવા એકદમ કે- 'અંગ વળવું, કસરતથી અથવા ખોરાકથી ઇને જઉં છું એમ કહ્યા સિવાય પિતે પિ- | શરીર ભરાવાવાળું તથા તેજસ્વી લેહીતાને રસ્તો પકડે.
| આળ થવું. આ પ્રમાણે રમણનું ભમણ થઈ જતાં જ અંગ વાળવું, કસરતથી શરીરનો બાંધો ભિલ લેકેએ અગિયારા ગણવાનો આરંભ આણ. કર્યો એટલામાં બે ચાર વટેમાર્ગુ ત્યાં આ ૨. પિતાનામાં જેટલું જોર હોય તેટલું ગળ આવી ચઢયા. ”
વાપરવું. આ અર્થમાં અંગવાળીને ગર્ધવસેન.
કામ કરવું બોલાય છે. અગ્નિકાષ્ટ ભક્ષણ કરવાં, ચીતા ખડકી અંગનો ખર્ચો થવો, ઘણી અશકિત પેદા બળી મરવું; લાકડાં એકઠાં કરી સળગાવી થવી. ( અતિશય કામ કરવાથી) તેમાં પ્રવેશ કરે; કાષ્ટ ભક્ષણ કરવાં પણ છે “કામકરીને મારા અંગ તો ખુર્દો થઈ ગયો.” બોલાય છે. પ્રાચીન કાળમાં સતી સ્ત્રીઓ અંગને મેલ જો, ખોવાઈ ગયું તે દીપિતાના ધણીની પાછળ અગ્નિકાષ્ટ ભક્ષણ સતું રહ્યું, કાંઈ ફિકર નહિ એ અર્થમાં કરતી હતી.
બેલાય છે. અંકશામાં રાખવું, 5 હદમાં રાખવું; વશ અંગદશિષ્ટાઈ કરવી, (અંગદે સીતાને રાખવું; બહેકી જવા ન દેવું; માથે અંકુશ લેવા રાવણની રાજસભામાં શિષ્ટાઈ કરી રાખવો પણ બોલાય છે.
હતી તે ઉપરથી ) કામ કાઢી લેવા સારૂ અંગ આપવું, મદદ કરવી.
ડાહી ડાહી વાતો કરી સમજાવવું. અંગતળે ઘાલવું, પિતાના ઉપયોગ કે ઉપ- અંગાર ઉઠવા (કાળજામાં ), કાળજામાં ચભોગને માટે દબાવી પડવું.
રેડે પડે; કાળજું બળવું; ચીચરવટો અંગે તેડવું, પિતાનામાં જેટલું જોર હોય છે
પેદા થે. તેટલું વાપરવું.
અંગારે ઉઠ (કુળમાં), કુળને કલંક અંગપર આવવું, ધસારે કરે; હલ્લો |
લાગે-કુળની આબરૂના કાંકરા કરે એવા કરો .
કુપુત્રને વિષે બોલતાં વપરાય છે. ૨. માથે પડવું; જોખમદારી ભોગવવી , પડવી..
પુત્રની કુચાલ સાંભળી પિતાને અત્યંત અંગ ભરાઈ જવું, અંગ અક્કડ થઈ જવું;
ખેદ થયે, અને આવા પવિત્ર કુળમાં અંગમાં કળતર થવું. ( અતિશય મહેન. ! આવો અંગારે ક્યાંથી ક્યો એ વિ. તથી, થાકથી કે બોજો ઉપાડવાથી.) અંગને ચાર થયો.” ભરા થવો એટલે લેહીઆળ થવું; શરી
સરસ્વતીચંદ્ર. રને બાંધે સારો થ; હાડકાં વગેરે ન એથી ઉલટું દીવો ઉઠવે. જણાતાં શરીર હૃષ્ટપુષ્ટ થવું.
અંગીઠીને અંગારે, (સોનીની સગડીને અંગ ભરાવું, તાવ આવ; તાવના ચિન્હ | અંગીઠી કહે છે, તે માંહેને અંગારો જે કે