Rudhi Prayog Kosh

Author(s): Bhogilal Bhikhabhai Gandhi
Publisher: Gujarat Varnacular Society

Page 14

અધુરે જવું. ]
"
કહું છું તેા કર્મ ફૂટયા, કરી લે અધુરા પૂરા, આવ્યા ત્યારે આંધી મુડી, જમડા લેશે લૂટી ’
,,
( ૮ )
[ ધારામાં જવું.
સામાને આડું અવળું સમજાવી છેતરવું; સામાની અક્કલ છેતરાય તેમ કરવું. ૧. તેનેજ દેખવું; તેનું (આરાઢનારનુંજ) કહ્યું માનવું. ‘ ફલાણે તે એને અં ધાર પાડી ઓરાઢી છે.’ અધાર પિછાડા આઠવા, કાંઈ ન સૂઝવું; સૂનકાર થવું.
૨. અદૃશ્ય થવું; કાઈ ન દેખે તેમ થવું.
'
.
વિક્રમ રાજા અધેર પિછેડા એડી નગરચર્ચા જોવા નીકળતા, અભાર પિછેડા કરવા, ( અંધપિછાડા ; પિાડી ઓઢવાથી જેમ સામું કાઈ આ ળખી શકતું નથી, તેમ કાઈ તખીરથી ખરી વાત જણાવા ન દેવી. તે ઉપરથી અહાનું કે સબબ કાઢી તહેામત ઉડાવી દેવું; ઉઘાડી પડેલી વાત ચર્ચાતી બંધ કરવાની યુકિત કરવી; દોષને કાઢી નાખવાની તજવીજ કરવી; ઢાંકપોડા કરવા. અંધારાં આવવાં, ઘણી ભૂખ લાગવાથી કે માથે પિત્ત ચઢવા વિગેરેથી એકાએક આંખે કાંઈ ન દેખાવું; ચાતરમ્ અધારૂં અંધારૂં જણાવું. આ પ્રયોગ બહુવચનમાંજ વપરાય છે; અને આવી રીતે આવેલાં અંધારાં થાડીજ વાર ટકે છે.
અંધારા ઉલેચવા, અધકારને ઘરમાંથી પાત્ર ભરી ભરીને બહાર કાઢી નાંખવા જેવા ત્યર્થ પ્રયાસ કરવેા; મિથ્યા માથાડી મારવાં.
“ અંધારાં ઉલેચતા, તું કરી ન ખેડી પ્રભ; અમૂલ્ય અવસર જાય છે, તું કયમ ન પામ્યા વિરામ. અવસર. કવિ નરભેરામ.
એધચિંતામણિ,
અધુરે જવું, કસુવાવડ થવી. અધાટી કાઢવું, ( અધેાટીΖઅર્ધી કાઠી) શેરડી પીલીને તેના રસની અર્ધી કાઠી કાઢવી તેને અધેાટીઉં કાઢવું કહે છે. અંત કાઢી નાંખવા, દુ:ખ દેવું; થકવવું; અશક્ત કરવું; પાછળ લાગવું; સતાપવું. અત લેવા, આખરનું બાકી રહેલું જોર હાય તે પણ પાર કરવું; જીવ લેવા; પાછળ લાગ્યાં કરવું; સતાપવું; દુખ હૈયાં કરવું; કંટાળા આપ્યાં કરવા; આગ્રહ કરવા. અત લઇ નાખવે પણ વપરાય છે. અંત:કરણના ડાઘ, ભારે ધક્કા. ( મેટા
દુઃખને )
અંત:કરણના લાળા, અતરની ગુપ્ત ચિંતા; કાળજાની ગુપ્ત બળતરા; અતિશય થàા ખળાપા.
અતરની આગ, કાળજાની ગુપ્ત ચિંતા. (અધ્યાત્માદિક )
અંતરમાં અગ્નિ લાગવા, કાળજાં બળવું; ખળી ઉઠવું; ચીચરવટા પેદા થવા; ક્રે:ધાવિષ્ટ થવું..
k
• એવું સાંભળી પુરાહિતને, અંતર અગ્નિ લાગ્યા; સાંભળ્યા દાસીને નંદન, ભાલેા રૂઠ્ઠમાં વાગ્યા. ’
"2
ચંદ્રહાસ.
અંતરવાસો કરવા, વિવાહાદિ શુભ કામમાં ગણુપત્યાદિનું પૂજન કરતાં લાલ પાધડી વગેરેના છેડા કાઢી કાટે નાખવે. આધાર પિછેડી ઓરાઢવી, પોતાના સ્વાર્ય પાર પાડવા સામાને ખેતરવું; કામ કાઢી લેવા
در
બહુવચનમાંજ વપરાય છે,
અંધારામાં કઢાવું, કાંઈ જાણ્યા વિના મધ્યા પ્રયાસ કરવેશ. અંધારામાં જવું, અજ્ઞાનપણામાં કે ઊંધમાં જવું; અજાણપણામાં જવું.