Prakaran Bhashya Sar

Author(s): Akalankvijay, Chidanandsuri
Publisher: Mahendrabhai J Shah

Page 13

નીચેના હેતુઓ જાણું બથવાને ઉપાય કરો :
કમબંધના સ્થલ હેતુઓ : (૧) મિથ્યાત્વ-સત્યને અસ્વીકાર કરે. (૨) અવિરતિ–પાપની છૂટ રાખવી. (નિયમ–પચ્ચકખાણ ન લેવા. (૩) કષાય-ક્રોધ, માન, માયા, લેભ તથા હાસ્યાદિ કષાયનું સેવન કરવું. (૪) ગ-મન, વચન, કાયાને નિરંકુશ રાખવા. કમબંધના જુદા જુદા હેતુઓ :
૧-૨ જ્ઞાનાવરણ, દશનાવરણ–ગુરૂ તરફ અનિષ્ટ આચરણું કરે, લજજાથી ગુરૂને ઓળવે, અને ગુરૂ કહે, ગુરૂને ઘાત કરે, ગુરૂ ઉપર દ્વેષ રાખે, ભણનારને અંતરાય કરે, નિંદા કરે, જ્ઞાન-જ્ઞાનીની આશાતના કરે તો આ બંને કર્મ બંધાય છે. ( ૩ વેદનીય–(સાતા વેદનીય) માતા-પિતા–ધર્માચાર્ય વડિલની ભક્તિ કરે, ક્ષમા-જીવદયા-મહાવ્રત–અણુવ્રત પાળે, મન વચન કાયાને તથા કષાયને વશ રાખે, દાન આપે, તથા ધર્મમાં દૃઢ એવો સાતા વેદનીય કર્મ બાંધે છે. (આશાતા વેદનીય) તેથી વિપરીત આચરણવાળે અશાતા વેદનીય બાંધે છે.,
૪ મોહનીય–(દર્શન મોહનીય) પાપ માર્ગને ઉપદેશ આપે, સાચા માર્ગને નાશ કરે, દેવદ્રવ્યને નાશ કરે, જિન-મુનિ–દેરાસરપ્રતિમા. સંઘને દ્વેષ કરનાર દર્શન મોહનીય કર્મ બાંધે છે.
(ચારિત્ર બેહનીય) કષાય–નેકષાયમાં આસક્ત ચારિત્ર મોહનીય બાંધે છે. ૫ આયુષ્ય-(૧) મહારંભ પરિગ્રહમાં રક્ત, રૌદ્રધ્યાની, જીવને
ઘાત કરનાર, વતભંગ, ઋષિઘાત, રાત્રિભોજન
કરનાર નરકનું આયુષ્ય બાંધે છે. (૨) કપટી, શલ્યવાળ, માયાવી તિર્યંચનું
આયુષ્ય બાંધે છે.