________________
વાત્ર સિંહને પાંજરાનું બંધન છે, સને કરંડીયાનું બંધન છે. હાથીને અંકુશનું બંધન છે, ગાયને ખીલાનું બંધન છે, ઘેાડાને લગામનું અધન છે. કુતરાને સાંકળનું બંધન છે. પક્ષીને પાંજરાનુ બંધન છે. પુરૂષને સ્ત્રીનું બંધન છે. જીવને ક્રમનું બંધન છે.
આ કર્મના બંધનથી જીવને છૂટા કરવા જ્ઞાની ભગવતાએ પચ્ચક્ખાણુના ઉપાય બતાવ્યા છે. પચ્ચક્ખાણ દ્વારા પાપાથી છૂટાછેડા ( DIVORCE) લેવાય છે. અને પાપે નહિ કરવાની જાહેર નોટીશ અપાય છે. આ પચ્ચક્ખાણ રૂપી નેોટીશથી અવિરતિનું પાપ પ્રવેશી શકતું નથી. ભાગીદારીની પેઢીમાંથી છૂટા થવાની નેૉટીશન આપી હોય તે। નુકશાનીનેા ભાગ આપવા પડે છે.
( i ) પચ્ચક્ખાણથી કાયા અંકુશમાં આવે છે અને મનને પ અંકુશમાં લાવવાના અભ્યાસ પડે છે.
(ii) ન મલે કે ન ગમે તેનું પણ પચ્ચક્ખાણુ લેવાથી તેની આશા-અપેક્ષા છૂટી જાય છે અને હવે મળે તેય ન લેવું એ ભાવ આવે છે.
(iii) પચ્ચક્ખાણ વિનાને શાસ્ત્રમાં મોટુ પ્રાયશ્ચિત માન્યું છે. જ્યારે દરેક પચ્ચક્ખાણમાં આગાર-છૂટ હાવાથી નિયમ ભાંગી જાય તે પણ નાનું પ્રાયશ્ચિત છે, તે માટે આલાચનાના વિધિ જ્ઞાનીઓએ ફરમાવ્યા છે.
(iv) જાહેરમાં સંધ કે ગુરૂ સમક્ષ નિયમ લેવાથી પાલન કરવાની મક્કમતા આવે છે. નિયમ સહેલાયથી પળે છે.
(v) નિયમના આલંબનથી ધીમે ધીમે ભાવ વધે છે. (vi) નિયમમાં ટેવાઈ જવાથી વિષયાના રંગ એ થાય છે. (vii) શ્રેણિક મહારાજા અને ગ઼ મહારાજા બીજા વ્રત લે તે રાજી થઈ સહાય તથા અનુમેાદના કરતા અને એના કારણે ભાવિમાં વ્રત લઈ તીથ કર પદવી પામી મેક્ષે જશે.
