________________
ન કરી શકો એવી એવી સંવેદનાના રૂપમાં ઉદીરણા થઈને કર્મ ચોવીસ કલાકમાંથી એકાદ કલાક તો મન-વચન-કાયાને સ્થિર પ્રગટ થશે. જ્યારે પ્રગટ થશે ત્યારે બે માંથી કોઈપણ એક પ્રકારની કર. તેટલો સમય તો કર્મની નીર્જરા કર. તો તે કરતાં કરતાં આત્મા પરિસ્થિતિ નિર્માણ થશે. કાંતો ગમી જાય એવી અથવા ન ગમે પર નો કચરો ઓછા થશે ને આત્મા નો પ્રકાશ, આત્માના તેવી. જ્યારે ગમી જાય તેવી સંવેદના ઉત્પન્ન થશે. ત્યારે મન જો સગુણોનો પ્રકાશ બહાર આવશે. ક્રોધ-માન-માયા-લોભ-રાગસામે રીએક્સન આપશે કે આવો બહુ સુંદર, ખૂબ ગમ્યું, આજ દ્વેષ પાતળા પડશે. તો સાચા અર્થમાં ધર્મ થશે. આખી જીંદગી ધર્મ પરિસ્થિતિ રહે તો કેવું સારું... તો ઉદ્ભવીને આવેલા કર્મ ને તમારા કર્યા પછી પણ જો એકપણ કષાય પાતળા ન પડી તો ધર્મ કરવામાં રાગનો ટેકો મળ્યો... તો મન દ્વારા તમે નવા રાગના કર્મો જમા આપણે કાંઈક ચૂકીએ છીએ. સામાયિક આખી જીંદગી કર્યા પણ કર્યા. જો સંવેદના અણગમતી છે તો મન રીએક્સન આપશે કે આ સામાયિકમાં મન-વચન-કાયા સ્થિર કરીને ઉદીરણા મા આવેલા તો ન જોઈએ, આવું જોઈએજ નહી, ક્યારે આ પરિસ્થિતીમાંથી કર્મને નીર્જરવાનું મૂકી ગયા. સમતામાં સ્થિર થવાનું ચૂકી ગયા.ને બાર નીકળું આમ ઉદીરણા થઈ ને આવેલા કર્મને તમારા દ્વેષનો પરિણામ આવ્યું શૂન્ય.. જેણે જીવન દરમ્યાન સ્વાધ્યાય-ધ્યાનનો ટેકો મળ્યો તેથી નવા ટ્રેષના કર્મોના ગુણાકાર કર્યા.. અરે દરરોજ ભલે થોડો થોડો પણ અભ્યાસ કર્યો હશે, જે કાંઈ સંવેદના ભાઈ બેઠાતા કર્મ છોડવા માટે ને કર્યા કર્મોના નવા ઢગલા... પ્રાપ્ત થાય એને સમતા ભાવે વેદવાની પ્રેક્ટિસ કરી હશે, તેને જ માટે આ બહુ નાજુક સાધનાવિધિ છે હરપળ જાગૃતીની જરૂર છે. અંત સમયે સમતા રહેશે. બાકી તમે ગમે તેટલા ગીતો ગાવ-કે સંવેદના રૂપે ઉદ્ભવીને આવેલા કર્મ ગમી જાય તેવા સુખદ હોય ભગવાન અંતસમય આવજે ને સમતા-સમાધિ આવજે. પણ તે કે ન ગમે તેવા દુઃખદ હોય. જો તમારું મન તટસ્થ રહ્યું. ન રાગમાં આખી જીંદગી કતભાવને ભોક્તાભાવમાં વિતાવીને ખેંચાયા, ન ષમાં ને મહાવીરે બતાવેલી સૌ પ્રથમ અનિત્ય સમતાભાવની કોઈ પ્રેક્ટિસ ન કરી તો ભગવાન ખુદ આવશે ભાવનામાં સ્થિર થયા કે, સુખદ હશે તો પણ નિત્ય રહેવાનું નથી. તોય. તને સમતા-સમાધિ નહી આપી શકે. આજ સુધી જે અપ્રિય દુઃખદ હશે તો પણ નિત્ય રહેવાનું નથી, દેર-સબેર ચાલી જ જવાનું હતું તેને ભોક્તા ભાવથી ભોગવતા હતા. હાયરેપીડા આવીરે.. છે અને તમે મનથી...સમતામાં સ્થિર થયા તો ઉદીરણા થઈને જેમ જેમ સ્વાધ્યાય-ધ્યાન આગળ વધશો ભોક્તાભાવમાંથી બાર આવેલું તે કર્મ, તેને રાગ કે દ્વેષનો સપોર્ટ ન મળવાથી નિર્જરીને નીકળી દૃષ્ટા ભાવમાં, સાક્ષીભાવમાં આવશો. આમ થઈ રહ્યું છે. ચાલી જશે. આમ આ એક પ્રતર ઉદ્દભવીને આવી ને નિર્જરી ગઈ. પીડા થઈ રહી છે. એનાથી પ્રભાવિત નહી થઈએ. ધીમે ધીમે આવી અનંતાઅનંત, કર્મની પ્રતિરોનો ઢગલો આત્મા પર પડયો ભોક્તાભાવ સમાહિત થઈ, દૃષ્ટા, સાક્ષી, તટસ્થભાવ સ્થાપિત છે. જો સમતામાં સ્થિર થઈને નિર્જરતા આવડી જાય તો એકેક થશે. ધીમે ધીમે કર્તાભાવ પણ નીકળતો જશે. પોતાની જાતે જ એકેક ક્ષણ એવી આવશે કે તમે કર્મને નિર્જરતા જશો. આવી એક થઈ રહ્યું છે, ભાઈ આપણે શું કરી રહ્યા છીએ? જાતેજ ઘટના ઘટી એક ક્ષણ ભેગી થઈને અનેક ક્ષણ બનશે. પણ તે માટે સમજ પૂર્વક રહી છે. આગળ જતાં દૃષ્ટાભાવ સમાપ્ત કેવળ દર્શન.... સવાલ એ ના સ્વાધ્યાય ધ્યાનના અભ્યાસની જરૂર છે. કાર્ય ઘણું કઠીન છે, થાય કે સંવેદના કેમ બે જ પ્રકારે અનુભવાય? કાં સુખદ કાં દુઃખદ. સરળ નથી..... (જે કરે તે જાણે) પરંતુ સાચી દિશામાં જો ધ્યાન તો એનું કારણ એ છે કે અત્યાર સુધી જે કાંઈ કર્મોનો સંગ્રહ કર્યો થાય..સ્વ નો અધ્યાય થાય. આ સ્વ નો અધ્યાય જ છે. સ્વ માં શું તે પણ બેજ પ્રકારે કર્યો. જે કાંઈ આપણી સામે આવ્યું તેમાં કાં ઘટિત થઈ રહ્યું છે તે સૂક્ષ્મ મન દ્વારા અનુભવો છો ને સમતા માં રાગ જગાવ્યો કાં દ્વેષ. ગમી જાય એવું અનુકૂળ હોય તો રાગના સ્થિર થઈ નીર્જરો છો. આનું માપદંડ જ સમતા છે. કોને કેવી સ્વરૂપમાં કર્મો જમા કર્યા, ન ગમે તેવું, પ્રતિકૂળ હોય તો આ તો સંવેદના પ્રાપ્ત થઈ કે સુખદ વધુ આવી કે દુઃખદ વધુ આવી કે ન જ જોઈએ કરીને દ્વેષના સ્વરૂપમાં કર્મો જમા કર્યા. આજ કર્મો કેટલો સમય રહી તેની સાથે કર્મની નિર્જરાને કોઈ સંબંધ નથી. જ્યારે ઉદીરણા થઈને આવશે ત્યારે એજ બે સ્વરૂપમાં પ્રગટ થશે
જ્યારે પણ જેવી પણ સંવેદના પ્રાપ્ત થઈ ત્યારે તમે સમતામાં ને ? રાગના આવશે તો સુખદ અને દ્વેષના આવશે તો દુખદ. કેટલું રહી શક્યા. તેજ કર્મની નીર્જરાનું કારણ છે. એનું નામ છે ઉદિરણામાં આવતાની સાથે પાછો રાગ કે દ્વેષ જગાવશો તો સામાયિક, સમ - સમતા, આયિક - આવવું, લાભાન્વિત થવું... કર્મોના ગુણાકાર. જો સમતામાં રહ્યા, ન્યુટ્રલ રહ્યા, વર્તમાનમાં સમતાથી કેટલા લાભાન્વિત થા તેજ સમાયિક. કેટલાય પ્રકારની રહ્યા, અનિત્ય ભાવનામાં સ્થિર થયા તો જે આવ્યા તે અનિકાચિત સંવેદના જે અપને આપ થઈ રહી છે તેને સાક્ષીભાવથી જાણો. હશે તો નિર્જરીને ચાલ્યા જશે. આમ સ્વ અધ્યાય કરતાં કરતાં કેટલીયે દા.ત. ખુજલી આવી, જુની આદત પ્રમાણે ખાણવાનું નહી. જે આવે કર્મોની પ્રતિરો નિર્જરતી જશે. જેમ અટીશપરથી ધૂળની પ્રતિરો ભલે તેનો સમતાભાવે સ્વીકાર કરો” આવ. તું પણ કેટલો સમય એક જગ્યાએથી પણ ઓછા થતાં ત્યાં પ્રતિબિંબ જોઈ શકાશે તેમ રહીશ? હું પણ તૈયાર છું તારો સામનો કરવા. ખુજલી.. તેજ આત્મા પરથી કર્મોની કાળાશ ઓછી થતાં નિર્મળ ચિત્ત, નિર્મળ થશે... ઔર તેજ થશે ને પછી ખતમ. અનંતકાળ સુધી નહી રહે. આત્માનો અનુભવ, આત્મદર્શન થશે. સમ્યક દર્શન થશે. રસ્તો તો ભગવાને શ્રાવકો માટે આ ઉત્તમ ક્રિયા સામાયિક બતાવી કે તું ઘણો લાંબો છે. દીર્ઘકાળ સુધી નિરંતરપણે, જાગૃતિપૂર્વક, | માર્ચ - ૨૦૧૮ )
પ્રqદ્ધજીવીં
