________________
ફેબ્રુઆરી, ૨૦૧૭
પ્રબુદ્ધ જીવન
૧૧
એનો હેતુ જૈન ધર્મને ઉતારી પાડવાનો અને ખ્રિસ્તી ધર્મનો મહિમા આપવડાઈ કે પરનિંદા નહીં. લખાણનાં પાને પાને એમના સૌજન્યની બતાવવાનો હતો. જો એમાં કેવળ ખ્રિસ્તી ધર્મની મહત્તા બતાવી સુવાસ મહેંકે. એમાં એમણે વિરોધીની એકેએક દલીલનો જવાબ આપ્યો હોત તો મહારાજશ્રીને એની સામે કોઈ હરકત નહોતી. જો એમાં હતો, એનું અજ્ઞાન ખુલ્લું પાડ્યું હતું. સર્વધર્મ સમભાવની વાત હોત તો પણ તેઓ તેનાં સારાં તત્ત્વોનો આ ગ્રંથનું નામ રાખ્યું – “જૈન ધર્મ અને ખ્રિસ્તી ધર્મનો મુકાબલો આદર કરત. દલીલપૂર્વક કોઈ તાત્ત્વિક વિચારણા આપી હોત તો -તેમાં જૈન-ખ્રિસ્તી સંવાદ.' એથી પણ એમને ખૂબ આનંદ થાત. પણ આ પુસ્તક તો કોઈ જુદા જ ગ્રંથ લખીને શ્રી બુદ્ધિસાગરજીએ શ્રી મોહનલાલજી મહારાજને હેતુથી લખાયું હતું. એનો ઇરાદો સ્વધર્મની પ્રતિષ્ઠા માટે અન્ય ધર્મની બતાવ્યો. મહારાજશ્રીએ વ્યાખ્યાનમાં એ ગ્રંથની મુક્ત મને પ્રશંસા નિંદા કરવાનો હતો. જૈન ધર્મને હીન દર્શાવવા માટે લખનારે પોકળ કરી. સુરતના શ્રીસંઘે જ પુસ્તક છપાવવાનું હોંશભેર માથે લીધું. એ દલીલો અને જુઠ્ઠા આક્ષેપો કર્યા હતાં, શરમ ઉપજે એવી ટીકાઓ ગ્રંથ છપાયો. એની નકલો ઠેર ઠેર વહેંચવામાં આવી. એક નકલ પણ કરી હતી. વળી આ પુસ્તકના લેખક કોઈ ખ્રિસ્તી ધર્મના અનુયાયી જયમલ પદમીંગને પહોંચાડવામાં આવી. એ વાંચતાં જ જયમલનો નહીં, પણ જિતમુનિ નામના ધર્મપલટો કરનાર સાધુ હતા. એમણે જીવ ઊડી ગયો. એની એકેએક વાતનું આમાં સચોટ ખંડન કરવામાં જયમલ પદમીંગ એવું નામ ધારણ કરીને આ પુસ્તક લખ્યું હતું. આવ્યું હતું. જૈન ધર્મની બદબોઈ કરવાની એની મહેનત એને પોતાને
સહુના દિલ ઘવાયાં હતાં. સમગ્ર સંઘમાં ખળભળાટ મચી ગયો જ ભારે પડી. આખરે સુરતમાંથી એને ભાગી નીકળવું પડયું. હતો. બધાને કારી ઘા લાગ્યો હતો કારણ કે એણે જૈન ધર્મ પર સાવ આ અગાઉ શ્રી બુદ્ધિસાગરજીએ ઘણાં કાવ્યો રચ્યાં હતાં, પણ ખોટા આક્ષેપો કર્યા હતાં. પેટ ભરીને વિષવમન કર્યું હતું. આવે એમનો આ પહેલો ગ્રંથ તો ગદ્યમાં જ લખાયો. સમયે કોણ જાણે કેમ, પણ કોઈની જબાન ખૂલી નહીં. અંતર સહુનું એકસો ને આઠ ગ્રંથશિષ્યો રચવાનો એમનો ભેખ હતો. એવામાં સળગે, પણ જીભ પર ઉહંકારો ય ન આવે! સત્યના ચાહક મુનિરાજ વિ. સં. ૧૯૮૦માં ક્ષીણ થતા દેહને જોઈને ડૉક્ટરે જાહેર કર્યું કે બુદ્ધિસાગરજીથી આ બધું જોયું જતું નહીં. એમનું હૈયું કકળી ઊઠ્યું. મધુપ્રમેહનો રોગ એટલો વધેલો છે કે આવો રોગી છ માસથી વધુ ન જાહેરમાં ચર્ચા કરવા આહ્વાન આપ્યું. કહ્યું કે હું તમારા પુસ્તકના ભાળે. તમે કરેલા આક્ષેપો અંગે ઉત્તર આપવા માગું છું, આપ કહો તે સમયે મૃત્યુને તરી ગયેલા સૂરિરાજ બુદ્ધિસાગરજી હસ્યા અને કહ્યું, “હજી અને સ્થળે હાજર થઈશ.
તો મારે ઘણા શિષ્યો બનાવવાના બાકી છે, ઘણું કામ બાકી છે.' | મુનિ બુદ્ધિસાગરજીના
આ વેળાએ ઉપસ્થિત એક પડકારનો કશો જવાબ ન મળ્યો. શ્રી ભગવાન મહાવીર જન્મકલ્યાણક દિવસ નિમિત્તે | શ્રાવકે સૂરિજીને કહ્યું, “અરે ! આપ મુનિરાજ જાણતા હતા કે આવાં | શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ યોજિત
આ કેવી વાત કરો છો? આપે પુસ્તકો એ તો ચેપી રોગ જેવા ડૉ. કુમારપાળ દેસાઈની જ્ઞાનસભર વાણી દ્વારા
શાસન પર ઘણો ઉપકાર કર્યો છે. કહેવાય. એને તો ઊગતાં જ ડામી
આપને વળી શિષ્યોનો ક્યાં તોટો દેવા જોઈએ. શ્રી બુદ્ધિસાગરજી Uઈ બુદ્ધ/૨જી મહાઇજ કથા US છે?” તો પલાંઠી લગાવીને ઘૂંટણના ટેકે તારીખ : ૭ એપ્રિલ, શુક્રવાર, સાંજે ૬-૩૦
સૂરિજીએ જવાબ વાળ્યો, નોટબુકને ટેકવીને લખવા
‘ભાઈ, આ તો મારા એકસો ને
૮ એપ્રિલ, શનિવાર, સાંજે ૬-૩૦ માંડ્યા. બરૂની કલમથી લખવાનું
આઠ શિષ્યો રચવાના મનસૂબાની શરૂ કર્યું. રોજમેળ જેવી ડાયરીમાં
૯ એપ્રિલ, રવિવાર, સવારે ૧૦-૦૦
વાત છે. મારે એકસો ને આઠ અમર
| સ્થળ : એ પુસ્તકની એકેએક દલીલનો
ગ્રંથશિષ્યો રચવા છે. હવે કામ વેગે સચોટ જવાબ આપવા માંડ્યા.
ભારતીય વિદ્યાભવન, ચોપાટી, મુંબઈ ઉપાડવું પડશે.' કામ માથે લીધું એટલે પૂરું
આ માટે એમણે અધ્યાત્મ જ્ઞાન પાડવું જ એ તો એમનો સ્વભાવ ઓ ત્રિદિવસીય કથીતા સૌજન્ય દાતા
પ્રસારક મંડળ નામની સંસ્થા હતો. દસ દિવસમાં તો એમણે એ શ્રી રાજ સોભાણ સત્સંગ મંડળ
સ્થાપી. આ સંસ્થા દ્વારા પોતાના લખાણ પૂરું કર્યું. હૃદયમાં સંતાપ
સાયલા
ગ્રંથશિષ્યોને પ્રગટ કરવાનો એટલો બધો કે કલમ વણથંભી જ
સ્મૃતિઃ શ્રી સી. યુ. શાહ
નિરધાર કરવામાં આવ્યો. આ વહી રહી હતી અને અઢીસો પ્રવેશપત્ર માટે જિજ્ઞાસુઓને સંઘની
બડભાગી સંસ્થાઓએ ગ્રંથશિષ્યો પાનાંનો એક ઉમદા ગ્રંથ ઑફિસનો સંપર્ક કરવા વિનંતી-23820296.
પ્રગટ કરવાનું કામ બરાબર કરી જોતજોતામાં લખાઈ ગયો. ક્યાંય
જાગ્યું.
