________________
૨૦
પ્રબુદ્ધ જીવન
ફેબ્રુઆરી, ૨૦૧૭ અષ્ટપ્રકારી પૂજાની કથાઓ
એક ગરીબ દુર્ગતા તારી
અને પ્રભુની ફળ પૂજા ૮ ફળપૂજા કથા || | આચાર્યશ્રી વાત્સલ્યદીપસૂરીશ્વરજી કેટલો કાળ વીત્યો આ કથાને એની ક્યાં કોઈને ખબર છે? કિંતુ જુએ. ઉપરથી આમ્રફળ ફેંકે. દુર્ગતા પ્રભુના ચરણે ધરે. કાળને વીંધીને કેટલીક કથાઓ ટકી રહે છે. પોતાનું તેજ પ્રસારે છે. દુર્ગતા મૃત્યુ પામીને દેવલોકમાં ગઈ. યુગો પૂર્વની વાત છે.
પોપટ મરીને ગંધીલા નામની નગરીમાં સુંદર રાજાની રાણી કંચનપુર નામનું નગર છે. આ નગરના રાજાનું નામ નરસુંદર. રત્નાદેવીની કુક્ષીમાં આવ્યો. રાજા ખૂબ ધર્મશ્રદ્ધાળુ, પ્રજા પણ ઘણી ભાવિકો
એ સમયે રત્નાદેવીને આમ્રફળ ખાવાનો દોહદ થયો. નગરની બહાર એક આંબાવાડિયું. આ આંબાવાડિયાના મધ્યમા એ સમયે કેરીની મોસમ નહોતી. રાજા ચિંતામાં ડૂબી ગયો. રાજાએ એક જિનમંદિર બંધાવેલું. એ જિનમંદિરમાં જિનેશ્વર ભગવાન એણે રાણીને કહ્યું: “અત્યારે આમ્રફળ ક્યાંથી મળે?' શ્રી અરનાથ પ્રભુની ત્રિકાળ પૂજા કરવા માટે રાજા ત્યાં જાય. રાણી કહે : “જો એમ નહીં થાય તો બે જીવનાં મૃત્યુ થશે.” પ્રભુના ચરણમાં રાજા રોજ ફળ ધરે.
રાજા કંપી ગયો. સુંદર મજાનાં ફળ મૂકીને રાજા ફળ પૂજા કરે.
રાણી દિવસે દિવસે સૂકાવા લાગી. પ્રજાજનો પણ ટોળે વળીને રોજ ત્યાં દર્શન અને પૂજા કરવા એ સમયે દેવલોકમાં રહેલા દુર્ગતા નારીમાંથી દેવ બનેલા દેવનું આવે. પ્રભુની શાંત રસ ઝરતી પ્રતિમાની નેત્રાવલિમાંથી જે અમૃત આસન ડોલ્યું. તેણે પોતાનો પૂર્વભવ જોયો. પોપટને રાણીની કુક્ષીમાં ઝરે તે સૌના હૈયે શાતા પ્રસારે.
આવેલો જોયો. રાણીને થયેલો મનોભાવ જોયો. આ દેરાસરમાં એક નારી આવે. એ સાવ ગરીબ. નારીના ભાવ એ દેવ આમ્રફળની ટોપલી લઈને રાજાના દરબારમાં આવ્યો. ઘણા મોટા. એ નારીનું નામ દુર્ગતા. એ રાજાને રોજ સુંદર મજાનાં રાજાની ખુશીનો પાર ન રહ્યો. ફળો લઈને પ્રભુના શરણે મૂકતાં જુએ. દુર્ગતા નારીના મનમાં થાય રાજાએ સોના-ચાંદી અને રત્નથી આગંતુકને ઢાંકી દીધો. એને કે મને પણ આવો લાભ ક્યારે મળશે?
કહ્યું, ‘ભાઈ, તું આવી કમોસમમાં આમ્રફળ લાવ્યો ક્યાંથી? કેટલી એક દિવસ તો હદ થઈ ગઈ.
સુંદર કેરીઓ છે.' દુર્ગા દેરાસરમાં ગઈ અને નરસુંદર રાજા પ્રભુને સુંદર મજાનું આગંતુક કહે, “રાજન ! આ બધી કર્મની લીલા છે. જે આંબો આમ્રફળ ધરતા હતા.
વાવે તેને આંબો મળે. આ કમોસમમાં મને આમ્રફળ મળ્યાં અને દુર્ગાની આંખમાં પાણી આવી ગયાં. એને થયું કે પોતાને આવી ક્યારે તમારી પાસે લાવી શક્યો તેનું કારણ રાણીના ગર્ભમાં રહેલા પુત્રનો શક્તિ મળશે કે પોતે પણ પ્રભુના ચરણમાં આમ્રફળ મૂકે !
પુણ્યપ્રભાવ છે.” દુર્ગા દેરાસરમાંથી બહાર નીકળી.
આટલું કહીને આગંતુક અદૃશ્ય થઈ ગયો. દુર્ણતા એક આંબાના વૃક્ષની નીચેથી પસાર થતી હતી. એ જ રાજા સમજી ગયો કે એ કોઈ દેવ હતો અને મારે ત્યાં પધારનાર વખતે આંબાની ડાળ પરથી આમ્રફળ પડ્યું.
પુત્ર ઘણો પુણ્યશાળી છે. દુર્ગતાએ પોતાના હાથમાં ઝીલી લીધું.
રાજાએ આખી ઘટના રાણીને કહી અને કેરીઓ આપી. એ ખુશ ખુશ થઈ ગઈ.
રાણી કેરી પામીને ખુશ થઈ ગઈ. પોતાનો પુત્ર પુણ્યશાળી છે એ દેરાસરમાં દોડી. ભાવથી પ્રભુના ચરણમાં એ ફળ મૂક્યું. તે જાણીને તેના સુખનો પાર ન રહ્યો. પ્રભુને હાથ જોડીને પ્રાર્થના કરી. ભગવાન, મારું કલ્યાણ કરજો. રાજા અને રાણીએ નક્કી કર્યું કે આપણે આપણા પુત્રનું નામ
એ દેરાસરમાંથી બહાર આવી અને વિચારમાં પડી. એને થયું કે ફલસાર રાખીશું. એમ જ થયું. આ ફળ ક્યાંથી પડ્યું હશે? કોણે પાડ્યું હશે? તેણે ચારેકોર જોયું. ફલસાર મોટો થયો અને તેનાં લગ્ન થયાં તે સમયે એક અજાણ્યા ઉપર જોયું. આંબાની ડાળ પર લીલા રંગનું પોપટ યુગલ બેઠેલું જોયું. જ્યોતિષીએ ફસારને કહ્યું, “કુંવર, તમે જે રાજકુમારી ચંદ્રલેખાને દુર્ગા પામી ગઈ કે આ યુગલે જ મને આ ફળ આપ્યું. તેણે પ્રેમથી પરણ્યા છો તે તમારી પૂર્વભવમાં પત્ની પોપટી હતી. તમે પોપટ ઇશારો કરીને પોપટ યુગલને પોતાની પાસે બોલાવ્યું. પોપટ યુગલ હતા. તમારી સહાયથી દુર્ગા નામની નારી પ્રભુની ફળપૂજા કરતી તેની પાસે આવ્યું! દુર્ણતાએ તેને પોતાના ખોળામાં લીધું. દુર્ગતાએ હતી. એ ફળ પૂજાના પ્રભાવથી દુર્ગતા દેવલોકમાં ગઈ અને તમે તેના પર વહાલથી હાથ પ્રસાર્યો. દુર્ગાની અને પોપટ યુગલની બન્ને રાજકુળમાં જન્મ્યાં છો.' દોસ્તી થઈ ગઈ.
કુંવર હસી પડ્યો.તેણે કહ્યું, ‘એ દેવલોકનો દેવ તમે પોતે છો ને?” હવે રોજ દુર્ગતા દેરાસર આવે ત્યારે પોપટ યુગલ તેની રાહ વૃદ્ધ જ્યોતિષી હસી પડ્યો. એ અદૃશ્ય થઈ ગયો.
