________________
ફેબ્રુઆરી, ૨૦૧૭
પ્રબુદ્ધ જીવન
૩૩
સર્જન-સ્વાગત
સાત અંગ, આઠ નંગ અને –
જાપાનની શ્રેષ્ઠ બાળવાર્તાઓ
લેખક - રામચંદ્ર મ. પંચોળી લેખક : યશવન્ત મહેતા
સંપાદક : પ્રવીણભાઈ મહેતા (રાષ્ટ્રીય સાહિત્ય અકાદમીના પ્રથમ ગુજરાતી
પ્રકાશક : અક્ષર ભારતી પ્રકાશન વાણિયાવાડ, બાલ સાહિત્ય પુરસ્કારના પ્રાપ્તકર્તા)
| Hડો. કલા શાહ
ભુજ (કચ્છ). ફોન નં. : ૦૨૮૩૨-૨૫૫૬૪૯. પ્રકાશક : ગુર્જર સાહિત્ય પ્રકાશન ફોન : ૦૭૯-૨૨૧૪૪૬૬૩.
મૂલ્ય-રૂ. ૨૮૦/-, પાના-૩૨+૨૫૬=૧૫૦. ૧૦૨, લેન્ડમાર્ક બિલ્ડિંગ, ટાઈટેનિયમ સિટીસંટર પ્રાપ્તિસ્થાન : ગુર્જર સાહિત્ય ભવન
પ્રથમ આવૃત્તિ-ઇ. સ. ૨૦૧૬. પાસે, સીમા હોલની સામે, ૧૦૦ ફૂટ રોડ, પ્રહલાદ રતનપોળ નાકા સામે, ગાંધી માર્ગ, અમદાવાદ
મનીષીની સ્નેહધાર દર્શકના પત્રોના આ નગર, અમદાવાદ-૩૮૦૦૧૫. ફોન : ૦૭૯- ૩૮૦૦૦૧. ફોન ૦૭૯-૨૨૧૪૪૬૬૩.
ત્રીજા સંપાદનમાં એક જ ૨૬૯૩૪૩૪૦, મો. : ૯૮૨૫૨૬૮૭૫૯. મૂલ્ય-રૂ. ૧૪૦/-, પાના-૧૬+૧૫૬,
વ્યક્તિ પરના પત્રોનું મૂલ્ય-રૂ. ૧૨૦/-, પાના-૨+૧૨૨, પહેલી આવૃત્તિ-પહેલી, વિ. સં. ૨૦૧૬.
સંકલન-ઈ. સ. ૧૯૯૨થી આવૃત્તિ, નવેમ્બર-૨૦૧૬,
રમણભાઈ સોનીની
૨૦૦૧ સુધીના પત્રોનું જાપાનની શ્રેષ્ઠ જાપાન દેશ લગભગ પ્રથમ અને જાણીતી
સંપાદન કરવામાં આવ્યું બાળવાર્તાઓ બે હજાર વરસ સુધી
ઓળખ ઉત્તમ સંપાદક બહારના આક્રમણથી
તરીકેની અને સાહિત્ય દર્શક સતત અભિવ્યક્ત થતાં સમાજ પુરુષ, મુક્ત રહ્યો. આથી અહીં
પ્રતિબદ્ધ વિવેચક તરીકેની
તેમના વિચારો જાહેર પણ પત્રોમાં નિબંધ ખૂબ નાજૂક, સુંદરતાપૂર્ણ
છે. ગંભીર વિદ્વત્તાસભર અભિવ્યક્તિ ખરી, તેમાં ચિત્તનું આંતર સ્વરૂપ અને હળવી હળવી વાર્તાઓ
વિવેચન પુસ્તકોમાં હાસ્ય- માનવીય સહજતા એવા હોય છે કે વાંચતા જ બની છે. માણસ અને કટાક્ષશૈલી મળી રહે છે.
માનવ પ્રગટ થાય. આ પત્રો આપણને વ્યક્તિની કુદરતના પરસ્પર વ્યવહાર જેટલી સ્વાભાવિક રીતે
આ હળવા નિબંધોમાં સર્જક નિબંધને ઘટે એવી નિકટ લઈ જાય છે. ઇતર માણસ સાથે વ્યવહાર કરે એટલી જ રસિક, અવારનવારકાવ્યાત્મક વર્ણનકલા આનંદ
‘દર્શકના પત્ર સાહિત્ય’ પર ખાસ અધ્યયન સ્વાભાવિકતાથી એ દરિયા, વૃક્ષો, પશુ-પક્ષી અને આપનારી છે. લેખકના ગદ્ય સામની વાત કરીએ થઈ શકે એવું વિત્ત આ પત્રોમાં છે. પ્રારંભે માછલી સાથે વ્યવહાર કરે છે.
તો શબ્દ પસંદગીનું કૌશલ, માર્મિકતા, તત્સમ રેણુકાબહેને પોતાના કથનમાં ‘દર્શક' સાથેનો સ્નેહ દુનિયાભરની બાળવાર્તાઓની જેમ અહીં પણ શબ્દોનો વિશિષ્ટ પ્રયોગ, પ્રચલિત શબ્દોને નવો સંબંધ કેવો વિકસતો ગયો તે દર્શાવ્યું છે અને તેની રાક્ષસો, જાદુગરો અને ભૂતો છે. પરંતુ એ બધાં ઘાટ આપવાની શક્તિ, હળવા સમાસો તથા ઉપલબ્ધિરૂપ આવા આત્મીય અને જીવનશિક્ષણ જાપાનમાં સુંવાળા લાગે છે. એટલે સુધી કે પડોશી અલંકારો તેમના ગદ્ય માટે આકર્ષક નીવડે છે. આપતી પત્ર દ્વારા મેળવવા ભાગ્યશાળી બન્યા. ચીનનો ડ્રેગન એટલે કે અગન રાક્ષસ પણ અહીં
વિષયનું વૈવિધ્ય અને તેની રજૂઆતનું વૈવિધ્ય દર્શકના આ પત્રોમાં અખિલાઈભરી-કાળભેદીઆવ્યો નથી.
આ નિબંધોની ખાસિયત છે. વર્ણન-નિરૂપણની પારગામી દષ્ટિ સમજણનો દીપ પેટાવી શકે છે. ટૂંકમાં સત્યમ્ શિવમ્ અને સુંદ૨મ્-એ વિવિધ તરાહો એમાં પ્રવર્તે છે. આ ગદ્ય સંવાદોની દર્શક-મૂલ્યાંકન કરવા સતત પ્રયત્નશીલ પુરુષ, જાપાનની બાળવાર્તાની ઓળખ છે.
પણ એવી જ ક્ષમતા પ્રવર્તે છે. કેટલાંક નિબંધો તો એટલે તેમની રજૂઆત એકાધિક વિષયો સાથે આ વાર્તાઓના સર્જક-લેખક-શ્રી યશવંત સંવાદની લાક્ષણિકતા દર્શાવતી પ્રસન્ન વિનોદ ગૂંથાયેલા હોય એ સ્વાભાવિક છે. દશક પાતા મહેતા છે. જે લગભગ છ દાયકાના બાળ સાહિત્ય રંજકતા ધરાવે છે.
આત્મકથા સળંગ રીતે ભલે નથી લખી પરંતુ આવા સંપાદન અને લેખનનો અનુભવ ધરાવે છે. તે લેખકની ઊંચી સર્જકતા સાહિત્યિક લખાવટ સર્જન દ્વારા વાચકને તેનો લાભ મળી શકે છે. ઉપરાંત અસંખ્ય રાષ્ટ્રીય તેમજ સ્થાનિક માન- નર્મ-મર્મ બન્ને પ્રકારોને કશળતાથી પ્રયોજવાની વિવિધ છટામાં પ્રગટ થતાં દર્શકને આ પત્રોના સન્માન તેઓશ્રી પામ્યા છે.
શક્તિ અને સક્ષમ ગદ્ય આજના હાસ્ય સાહિત્યમાં માધ્યમથી મરવાનો-મળવાનો અને માણવાનો જાપાન દેશની અનેક બાળવાર્તાઓ હશે પણ એક ઊંચી હરોળના સમર્થ સર્જક તરીકે રમણ સકિ. અહીં થોડી વાર્તાઓ રજૂ કરવામાં આવી છે. જેનું સોનીનું સ્થાન નિશ્ચિત કરી રહે છે.
XXX વાંચન સર્વ વાચકોને પ્રેરણા આપશે.
આ નિબંધોમાં ઊર્મિની લહેરી લહેરાતી રહી પુસ્તકનું નામ : જીવી જાણનારા XXX
છે અને અંગતમાં ઊંડે ઉતારતી રહી છે. (ભીતરના અવાજને અનુસરીને આગવી દુનિયાનું પુસ્તકનું નામ : સાત અંગ, આઠ નંગ અને ...
વાચકે આવા સર્જનાત્મક ગદ્યમાં ડુબકી સર્જન કરનારા). લેખક : રમણ સોની
લગાવવાનો આલાદ પણ માણશે. લેખક : કુમારપાળ દેસાઈ પ્રકાશક : ગુર્જર ગ્રંથરત્ન કાર્યાલય
XXX
પ્રકાશક : ગુર્જર ગ્રંથરત્ન કાર્યાલય, અમરભાઈ ઠાકરલાલ શાહ, રતનપોળ નાકા પુસ્તકનું નામ : મનીષીની નેહધારા
અમરભાઈ ઠાકોરલાલ શાહ, રતનપોળ નાકા સામે, ગાંધીમાર્ગ, અમદાવાદ-૩૮૦૦૦૧ (દર્શકના પત્રો : રેણુકા પારેખને)
સામે, ગાંધી માર્ગ, અમદાવાદ-૩૮૦૦૦૧.
