________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જ કોઈ. પણ ના, તે તેલનાં એક એક ટીપાંથી ભારતમાં આગની જવાળાઓ સળગી ઊઠી હતી. આંદામાનમાં કેટલાકને ફાંસી અપાઈ. અમે પણ કષ્ટો ભોગવતાં હતાં. પણ અમારા લક્ષ્યથી વિચલિત થયા નહિ.'
આંદામાનની સેલ્યુલર જેલમાં તેમના ગળામા પાટિયું લટકાવેલું તેના પર લખેલું હતું કે, ‘સન ૧૯૧૦માં સજા આપવામાં આવી, સન ૧૯૬૦માં સજા પૂરી થતાં છૂટકારો થશે.' પણ વીર સાવરકરનું કહેવું હતું, “શું અંગ્રેજ સરકાર ભારતમાં ૫૦ વર્ષ સુધી ટકી પણ રહેશે ?” સન ૧૯૪૭ માં આઝાદી મળ્યા પછી નાગપુરની એક જાહેર સભામાં સાવરકરે ‘અભિનવ ભારત'નામે આ ગુપ્ત સંસ્થાના વિસર્જનની વિધિસર જાહેરાત કરી.
૧૪ વર્ષનો જેલવાસ અને પાંચવર્ષના અજ્ઞાત વાસ પછી વીર સાવરકર પાછા આવ્યા, ત્યારે ૨૫ ઓગષ્ટ, ૧૯૨૪ના દિવસે નાસિકમાં તેમનું ભવ્ય સ્વાગત કરવામાં આવ્યું. પોતાના ભાષણમાં વીર સાવરકરે ગદ્ગદ સ્વરે કહ્યું,
‘તમે લોકોએ મારું સમ્માન જેવી રીતે કર્યું છે તેનો હું શું જવાબ આપું ? અત્યારે મને આશરે ૧૪ વર્ષ પહેલાંની એક વાત યાદ આવે છે. મને સજા સંભળાવવામાં આવી હતી. અને કેદીઓની ગાડીમાં બેસાડયો. આગળ - પાછળ ઘોડેસ્વારોનો ઘેરો હતો. મને કોઈ અજાણી જગ્યાએ લઈ જવાતો હતો. ગાડીમાં સંકડાશ અને અંધારૂ હતું. હાથે હથકડીઓ પહેરાવી હતી. ગાડી સડક પર ચાલતી હતી. બહારના માણસોની વાતો સંભળાતી હતી, પણ હું કોઈને જોઈ શકતો ન હતો. તે વખતે એક પોલિસ અફસર જેઓ એક ખાન સાહેબ હતા. એમણે ગાડીની બારી સહેજ ખસેડી મને કહ્યું, ‘સાવરકર, તમારી હાલત ઉપર મને દયા આવે છે. તમારા જેવા જુવાન બેરિસ્ટરી કરવાને બદલે જેલમાં જાય – આ વાત બરાબર નથી, પેલો સામે જે બંગલો દેખાય છે તે તમારા જેવા એક બેરિસ્ટરનો છે. માત્ર ચાર વર્ષ વકિલાત કરીને એણે આટલું ધન અને યશ મેળવ્યાં છે.' મેં જ્વાબ આપ્યો, ખાન સાહેબ, આપ સમજો છો કે મેં કિલાત કરી નથી ? ના, એ વાત નથી, મેં એક મોટો કેસ હાથમાં લીધો છે, તે કોઈ માણસનો નથી, પરંતુ મારા પોતાના દેશનો છે, અને તે છે, અંગ્રેજોની ગુલામીમાંથી એને સ્વતંત્ર કરવાનો.”
દેશની વકિલાત માટે સાવરકરને રત્નગિરિ માં ૯ મી મેં, ૧૯૩૭ સુધી નજર કેદ રખાયા. ત્યારબાદ તેઓ છૂટી શકયા હતા કે એમની પ્રિય માતૃ-ભૂમિને બે ભાગમાં વહેંચવાની પૂરી તૈયારી થઈ ચૂકી હતી. અવસ૨વાદી અને સત્તા-લોભી રાજનીતિનો નવો ચહેરો જોઈ એમનું હૃદય ચૂર ચૂર થઈ રડી ઊઠ્યું. થાકીને છેવટે તેઓએ હિંદુ સંગઠનમાં પોતાની શક્તિ લગાડી, તેમનો અપૂર્વ ઉત્સાહ જોઈને સ્વામી શ્રદ્ધાનંદે કહ્યું, “વીર સાવરકરમાં વેદોનો પડઘો પાડનાર કોઈ ઋષિનો આત્મા અવતર્યો છે.”
આવી હાલતમાં પણ સાવરકરે પોતાની કુશળ નિર્ણયક્ષમતા વડે સદા દેશહિતનું સાધન કરેલું અને ખૂબ જ દૂરગામી નિર્ણયો કર્યા-કરાવ્યા. જેમકે, ૨૨ જૂન, ૧૯૪૦ ના દિવસે નેતાજી સુભાષચંદ્ર બોઝે સાવરકર સાથે મળીને જણાવ્યું કે, કલકત્તામાં ઊભી કરેલી અંગ્રેજોની બધી મૂર્તિઓ તોડી નાખવાની તેમની યોજના છે. ત્યારે સાવરકરે દૂરંદેશી દાખવતા તત્કાલીન એમને ખરો રસ્તો સૂઝાડયો અને કહ્યું કે, એમ કરીને જેલમાં જવાને બદલે અંગ્રેજોની નજર ચૂકાવી દેશની બહાર ચાલી જવું અને જર્મની, ઇટાલી વગેરે દેશોમાં ફસાયેલા ભારતના સૈનિકોનું માર્ગદર્શન કરતાં સંપૂર્ણ ભારતની સ્વતંત્રતા ઘોષિત કરવી. તેમની સલાહ માની નેતાજી જર્મની પહોંચ્યા. નેતાજીએ ૨૫મી જૂનના દિવસે સિંગાપુરની કૈથે બિલ્ડીંગમાંથી પોતાનું ઉદ્બોધન પ્રસારિત કરતાં કહ્યું હતું :
જ્યારે ભ્રમિત રાજનૈતિક વિચારો અને અધૂરદર્શિતાને લીધે પાર્ટીના લગભગ બધા જ નેતાઓ ભારતીય સેનાનાં સૈનિકોને ભાડે લીધેલા ટટૂ કહીને બદનામ કરી રહ્યા હતા ત્યારે સર્વપ્રથમ વીર સાવરકરે નિર્ભયપણે ભારતીય યુવકોને સેનામાં ભરતી થવા પ્રેરણા આપી હતી. સાવરકરની પ્રેરણાથી ભારતીય સેનામાં દાખલ થયેલા યુવકો આગળ ચાલીને આપણી આઝાદ હિંદ સેનાનાં સિપાહીઓ બન્યા.”
સાવરકર જેવા પુણ્યશાળીઓની સખત મહેનત અને આપેલા બલિદાનોનું પરિણામ છે આપણી વર્તમાન
પથિક ૭ સપ્ટેમ્બર-૧૯૯૮ - ૧૦
For Private and Personal Use Only