________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વસવાટ સુંદર રીતે થયો છે, તેવું ગામ, તેવું તેના નામકરણથી સમજાય છે. વ્યવસાયસૂચક નામ :
તાલુકામાં વ્યવસાય સૂચક સ્થળનામો પણ છે. જેમાં રઘવાણજ ગામ ગણાવાય. રઘવાણજ ગામનાં નામકરણમાં જોઈએ તો રઘવાણ =વેપારીમાર્ગ, એટલે આ ગામ વેપારી વર્ગે વસાવેલું હોય, તેવું તેના નામકરણથી સમજાય છે. અસ્પષ્ટનામ :
તાલુકાનાં સ્થળનામોનો અભ્યાસ કરતાં જણાય છે કે અમુક ગામોનો અર્થ સ્પષ્ટ કરવો મુશ્કેલ છે. આવા અસ્પષ્ટ સ્થળનામોમાં રુદ્ર ગામ ગણાવાય. પરંતુ તેમાં કેટલાંક અર્થોનો વિચાર થઈ શકે તેમ છે. રદ્ધસારું દેખાતું હોય તેવું ગામ. આ ગામનો અર્થ વધુ પુરાવાને અભાવે નિશ્ચિત થઈ શકતો નથી. તાલુકાનાં સ્થળનામોનું પૃથક્કરણ :
બોરસદ, પેટલાદ અને માતર તાલુકાના સ્થળનામોનો અભ્યાસ કરવાથી જણાય છે કે આ તાલુકાઓમાં વનસ્પતિસૂચક અને ભૂરચનાસૂચક ગામોની સંખ્યા વધારે છે. જયારે બીજા પરિબળ સૂચક ગામોની સંખ્યા ઓછા પ્રમાણમાં છે. જે નીચેના કોઠામાં જોઈ શકાય છે.
ક્રમ પરિબળ
સંખ્યા
ટકા,
૨.૨૭7.
૧ વનસ્પતિસૂચક
૨૭.૨૭% વ્યક્તિસૂચક
૨૦.૭% જાતિ સૂચક
૦૭.૧૯% ૪ વસવાટ સૂચક
૦૫.૩૦% ભૂરચના સૂચક
૨૬.૫૧૬ ૬ સામાજિક પ્રવૃત્તિ સૂચક
૨.૬૫% ૭ ઈતિહાસ સૂચક
૦.૭૫૪ કંદસૂચક
૭.૫૩% સમયસૂચક
૧.૫૧% સ્થાનસૂચક ૧૧ પ્રાણીસૂચક
૧.૧૩% ૧૨ પ્રકૃતિ સૂચક
૦.૭૫% ૧૩ વ્યવસાય સૂચક
૦.૩૭ ૧૪ અસ્પષ્ટનામ
૦.૩૭૪
૧૦% આમ કુલ નામો પૈકી સૌથી વધારે સંખ્યા વનસ્પતિ અને ભૂરચના સૂચક નામોની છે. અહીંના ગામો ક્યારે વસ્યા તે જાણવા માટે દરેક ગામોની સ્થળતપાસ કરીને ત્યાંથી ઉપલબ્ધ અવશેષો તપાસીને તેને બળે કેટલીક હકીકતો જાણી શકાય તેમ છે. અહીં નિર્દિષ્ટ ગામોમાં પૂર્વકાલીન વસ્તુઓ મળે છે. તેથી તેના ઉલ્લેખોની સત્ય સત્યતા પણ સમજાય છે. પરંતુ તેથી આખા તાલુકાઓની તપાસ અનિવાર્ય ગણાય. માત્ર ભાષાના બળે આપેલી હકીકતો ઉપરથી આ ગામોની સાથે ઘણાંખરા વનસ્પતિ અને સ્થાનિક પરિસ્થિતિ સૂચક ગામોનું વસિયાણ થયું હશે એમ કહી શકાય.
(અનુસંધાન પૃ. ૧૧ ઉપર) પથિક • સપ્ટેમ્બર-૧૯૯૮ ૦ ૨૨
૨૬૪
For Private and Personal Use Only
