________________
અર્થ-ઉત્સર્પિણી અવસર્પિણીથી રહિત ચોથા આરાસરા
કાળવાળા મહાવિદેહક્ષેત્રમાં પુલાક નિર્ચન્થ જન્મથી અને
નિગ્રન્થપણુના સદ્દભાવથી હોય અને બીજા પણ હોય. વિશેષાર્થ –નો ઉત્સર્પિણી અવસર્પિણું કાલ એને કહે છે કે
જ્યાં કમેકમે વધતા કે ઘટતાં બુદ્ધિ બળ વૈભવ અને આયુષ્ય ન હોય પરંતુ હંમેશાં એક સરખું જ કાળનું મહાભ્ય હોય. ઉત્સપિકાળમાં પહેલા આરામાં જે બુદ્ધિ બળ અને આયુષ્ય હોય છે તે કરતાં બીજામાં વધારે તેથી તીજામાં વિશેષ વધારે એ રીતે કમેકમે વૃદ્ધિ હોય છે, અને અવસર્પિણ કમેકમે ઘટાડે હોય છે. જ્યારે ઉત્સર્પિણ અવણિીમાં એકસરખી કાપિરિણતિ હોય છે. આ નોઉત્સર્પિણ અવસર્પિણ કાળવાળાં ક્ષેત્રો અકર્મભૂમિ અને મહાવિદેહ છે કે
જ્યાં એકસરખી કાળપરિણતિ છે. તેમાં અકર્મભૂમિના ક્ષેત્રો પૈકી દેવકુફ અને ઉત્તરકુરૂક્ષેત્રમાં સદાકાળ અહિં જે અવસર્પિણીને પહેલે આરે સુષમસુષમા છે.તેમ તે ક્ષેત્રમાં સદાકાળ સુષમસુષમા કાળ સરખો જ કાળ હોય છે. હરિવર્ષ અને રમ્યકક્ષેત્રમાં અહિં જેવો અવસર્ષિણમાં બીજે આરે સુષમા છે, તે ત્યાં સુષમા આરા સરખે નિરંતર કાળ વર્તે છે. હૈમવત અને ઐરણ્યક્ષેત્રમાં અહિ જે અવસર્પિણીમાં તીજે આરે સુષમદુસ્લમા છે તે ત્યાં સુષમદુસમા આરા સરખો નિરંતર કાળ વર્તે છે, અને મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં અહિં જે અવસર્પિણીમાં એથે આરે દુસ્સામસુષમા છે તે ત્યાં નિરંતર દુસમસુષમા સરખે કાળ વર્તે છે
