________________
વિશેષાર્થ-જુલાક, બકુશ, કુશીલ, નિર્ચ અને સ્નાતક
એ પાંચ નિમાંથી પુલાકથિને જન્મ અને વસર્પિણના તીજા ચોથા આરામાં હોય, પરંતુ સત્તાની અપેક્ષાએ સુસ મદુષમા, દુષમસુષમા અને દુસ્સામાં એ ત્રણ આરામાં હોય. કારણકે જે ચોથા આરામાં જનમ્યા હોય તે પાંચમા આરામાં પુલાકાણું પામી શકે છે પરંતુ પાંચમા આરામાં જન્મેલ પુલાકપણું પામી શકે નહિ.
આ રીતે કાળચકના ઉત્સપિણી અને અવસવિણ રૂ૫ બે વિભાગોમાંથી અવસર્પિણીના આરાઓમાં
આ રીતે જન્મથી અને સભાવથી પુલાનિગ્રંથ છે. હવે ઉત્સર્પિણીકાળમાં ક્યા કયા આરામાં પુલાક નિગ્રંથને જન્મ અને ક્યા કયા આરામાં સદ્ભાવ હોય તે કહે છે – उस्सप्पिणीइ बीयातइयचउत्थीसु हुज जम्मणओ संतइभावेणं पुण, तइयचउत्थीसु सो हुजा ॥५०॥
સંસ્કૃત અનુવાદ उत्सर्पिण्यां द्वितीयतृतीयचतुर्थेषु भवति जन्मतः । સમવેર પુનઃ વૃતાર્થો સા મવતિ ૫૦ . અર્થ–ઉત્સપિકાળના બીજા તીજા અને ચોથા આરામાં
પુલાનિગ્રંથને જન્મ હોય છે પરંતુ તે પુલાઉનિર્ચન્થને નિપણાને સદ્ભાવ તે ઉત્સર્પિણી કાળના તીજા અને ચોથા આરામાં જ હોય છે.