________________
अन्तिमद्विकवर्जानां, उपपातः जघन्यतस्तु सौधर्मे । उत्कृष्टेन स पुनः भवति पुलाकस्य सहस्रारे॥५५॥ અર્થ– છેલ્લા બે નિર્ગસ્થને છેડીને બાકીના સર્વ નિર્ગો
જઘન્યથી સૌધર્મ દેવલેકે ઉપજે અને તેમાં પુલાક
ઉત્કૃષ્ટથી સહસ્ત્રારમાં ઉપજે. વિશેષાર્થ–પુલાક, બકુશ, કુશીલ, નિન્ય અને સ્નાતક
આ પાંચ નિમાંથી પુલાક બકુશ અને કુશીલ જઘન્યથી સૌધર્મ દેવલોકમાં, ઉપજે છે. વળી તે ત્રણ ચારિત્રોમાંથી પણ મુલાકનિગ્રન્થ ઉત્કૃષ્ટમાં
ઉત્કૃષ્ટ સહસારદેવલોક સુધી જઈ શકે છે. बउसपडिसेवयाणं तु अच्चूएऽणुत्तरेसु सकसाए अजहन्नाणुकोसेणणुत्तरेसुं नियंठस्स ॥ ५६॥ ... बकुशपतिसेवकानां तु, अच्युते अनुत्तरेषु सकषायस्य ।
अजघन्यानुत्कर्षण, अनुत्तरेषु निर्ग्रन्थस्य ॥५६॥ અર્થ–બકુશનિન્ય અને પ્રતિસેવનાકુશીલનિન્થનું ઉત્ક
છથી ઉપજવું અશ્રુત દેવલેકે હાય. કષાયકુશીલનું ઉત્કૃષ્ટથી અનુત્તર દેવકમાં ઉપજવું હેય. તેમજ નિગ્રન્થનું જઘન્ય અને ઉત્કૃષ્ટ એ બન્ને રીતે અનુત્તર દેવલેકમાં જ ઉપજવું હોય છે.
વિશેષાર્થ–પુલાક, બકુશ અને પ્રતિસેવનાકુશીલ, કષાયકુશીલ એ ચારે જઘન્યથી સૌધર્મ દેવકે જાય. તેમાંથી પણ પુલાનિન્ય ઉત્કૃષ્ટથી સહસાર દેવલોકમાં જાય છે, તે