Nyayavatarvartik Vrutti

Author(s): Siddhasen Divakarsuri, Shantyasuri, Dalsukh Malvania
Publisher: Saraswati Pustak Bhandar Ahmedabad

Page 488

का० २८-८] २. न्यायावतारवार्तिककी तुलना ।
२९७ वादी देवसूरिने केवलज्ञानका फल सुख भी है इस न्यायावतारके मतकी असंगति होनेसे उपेक्षा की है-स्याद्वादर० पृ० ९९५ ।
"ननु उपेक्षावत् केवलशाने सुखस्यापि फलत्वं वक्तुमुचितमन्यथा 'कवलस्य सुखोपेक्षे' इति पूर्वाधार्यवचनविरोधो दुष्परिहर इति चेत् । सत्यम् । किन्तु न सहदयक्षो. दामोऽयं केवलज्ञानस्य सुखफलस्वपक्षा, इत्युपेक्षितोऽस्माभिः । सुखस्य हि संसारिणि सवेधकोदयफलत्वम् । मुक्त तु समस्तकर्मक्षयफलत्वं प्रमाणोपपन्नम् । न पुनर्खानफलस्वम् ।" कारिका २९ "तत्वं त्वनेकान्तमशेषरूपम् ।" युक्त्यनु० ४७ ।
"अनन्तधर्मकं वस्तु प्रमाणविषयस्त्विह। "येनोत्पादव्ययध्रौव्ययुक्तं यत् सत् तदिष्यते ।
अनम्तधर्मकं वस्तु तेनोक्तं मानगोचरः।" षड्द० ५५,५७ । "ततः सिद्धं द्रव्यपर्यायात्मकं, उत्पादव्ययध्रौव्ययुक्तं वस्तुतत्वमन्तर्बहिश्च प्रमेयम् । एकान्तस्यानुपलब्धेः तदनेकान्तात्मार्थः।" लघी० स्व०९। लघी० ६२।
"व्यावहारिकप्रकृत्यादिप्रक्रियाप्रविभागेन यथा पारमार्थिकादनेकान्तात्मकादादपोत्य तदंशमेकान्तं व्यावहारिकं तत्प्रतिपत्त्युपायं प्रकाशयन्नयो न मिथ्यात्वमनुभवेत्, निरपेक्षत्वस्यैव मिथ्यात्वात्" । लघी० स्व० ७२।
"स्याद्वादप्रविभक्तार्थविशेषव्यञ्जको नयः।" आप्तमी० १०६ ।'
"प्रमाणप्रकाशितार्थविशेषप्ररूपको नयः।" राजवा० १.३३.१ । ४.४२.१६, १७ । परी० ४.१ । प्रमालक्ष्म ३९५ | प्रमाणन० ५.१ । प्रमाणमी० १.१.३० । कारिका ३० "उपयोगी श्रुतस्य द्वौ स्याद्वादनयसंहितौ ।
स्याद्वादः सकलादेशो नयो विकलसंकथा ॥" लघी० ३२ । कारिका ३१ "यः कर्ता कर्ममेदानां भोक्ता कर्मफलस्य च ।
संसर्ता परिनिर्वाता स खात्मा नान्यलक्षणः ॥" शास्त्रवा० ९० । "तत्रज्ञानादिधर्मभ्यो भिन्नाभित्रो विवृत्तिमान् । शुभाशुभकर्मकर्ता भोक्ता कर्मफलस्य च॥
चैतन्यलक्षणो जीवः" षड्द० ४८,४९ । प्रमालक्ष्म ३०६-७ । प्रमाणन० ७.५५-५६ । प्रमाणभी० १.१.४२।।
____२. न्यायावतारसूत्रवार्तिकतुलना।। कारिका १. प्रमाणवा० १.५ न्यायवि०४। का० २. यह कारिका न्याया० की है । प्रमालक्ष्मकी प्रथम कारिका मी यही है। का० ३. पू० लघी० स्व०३। लघी० ५५। का० ३. उ० लघी०६०।। का० ४. वाक्यप० १.५० । प्रमाणवा० २: ३२९ । २.४४४ । अष्टश० का० ३१ ।
प्रमालक्ष्म का० १५४ । स्याद्वादम० का० १२। का०६. प्रमाणवा० १.१० । का०७. तत्त्वसं० का०५६,६१ । का०८. पू० तत्वसं० का० ७४ । का०८. उ० प्रमाणवा० अल० पृ० १९०
न्या.३८