________________
૨૩ ૪. શ્રી મોરારજીભાઈ દેસાઈને પત્ર
ફતેહપુર,
તા. ૧૮-૩-૧૯૫૦ પ્રિય આત્મબંધુ મોરારજીભાઈ,
કાળુ પટેલના ખૂન કેસની તપાસ અંગે સૌરાષ્ટ્ર સરકારને અને ખાસ કરીને રસિકભાઈને જે ચાનક છે તે ચાનક મુંબઈ સરકારને પણ હોય એ ઇચ્છનીય ગણાશે. જે કોઠ ફોજદાર ખૂન વખતે હતા તેની બદલી ધોળકા થઈ છે. અને કોઠ થાણામાં જે ફોજદાર આવેલ છે તે નવા અને તદ્દન નાની ઉંમરના છે. શરૂઆતમાં પોલીસ ખાતામાં જે ગરમી હતી, તે આજે નથી, એવી છાપ ઊઠે છે. ખૂનીઓ પાછળથી ફરી ગયાની મને મૌનમાં જ પોલીસે ખબર આપેલી, અને મારી તથા મહારાજની મદદ માગેલી. મેં નિવેદન તાજુંજ ગૂંદી મુકામે આપ્યું છે. અને શ્રી મહારાજે પણ પોતાની રૂબરૂ ખૂનીઓએ કરેલી કબૂલાતનું નિવેદન આપ્યું છે. ખૂનીઓ સત્યને વળગી રહ્યા હોત તો કેસની જે પરિસ્થિતિ અને અમારો ધર્મ ઊભો થાય, તે કરતાં તે ફર્યા એટલે ફેરફાર થયો છે. પોલીસને સત્ય ન્યાય વગેરે જાળવી અહિંસાની મર્યાદામાં મદદ કરવા હું મારી રીતે તૈયાર રહેવા ઈચ્છું છું. સરકાર ને પોલીસની મર્યાદાઓ તેઓ વિચારશે.
આ કેસ મહત્ત્વનો એ દૃષ્ટિએ ગણાય કે આની પાછળ રીતસરનું કાવતરું કે મોટો હાથ હોય એવી છાપ ઊઠે છે. આ માણસ સૌરાષ્ટ્ર સરકારને અને ખેડૂત જનતાને માટેય કેટલો મહત્ત્વનો હતો તે પ્રિય રસિકભાઈના નીચેના શબ્દોથી જણાશે :
કાળુ પટેલની ખોટ લીંબડી તાલુકાના બધા કાર્યકરોને લાગવાની. ૧૯૩૮ની સાલથી હું એમને ઓળખતો અને મને એ વર્ષે ધોળીમાં લઈ ગયેલા ત્યારથી ધોળી અને ધોળીના બળે આસપાસના ખેડૂતોને એમણે એકલઠ્ઠા બનાવેલા. અત્યારના આકરા સમયમાં એમની ગેરહાજરી ખૂબ ખૂંચવાની.
આખા વિસ્તારમાં એ માણસની હૂંફ તાલુકદારી ખેડૂતો ઊભા રહેતા હતા. અને કૉંગ્રેસમાં જે શ્રદ્ધા ઊભી થઈ હતી તે પણ એમને કારણે.”
આવું વિચારી આપ બંનેને (આપને અને રસિકભાઈને) જો આ અંગે પોલીસને વધુ કાળજીપૂર્વક તપાસનું અથવા આની જ ખાતર સ્વતંત્ર અમલદાર રોકવાનું જરૂરી લાગે તો સ્વતંત્ર રીતે વિચારી શકો છો.
સહકુટુંબ કુશળ હશો. મારી તબિયત સારી છે. હમણાં ધોલેરા ભણી જાઉં છું એ બાજુ માસ સવા માસ થવા વક્કી છે.
“સંતબાલ'
ન્યાયનું નાટક
