________________
૨૦
આવે અને કાળુ પટેલ ખૂન કેસ અંગે ડી.એસ.પી.ને રૂબરૂ સમજાવે. હવે હું મારા મંથન અને વ્યથાનો કંઈક ખ્યાલ આપું. કાળુ પટેલ એટલે ખેડૂત-પ્રવૃત્તિઓનો ધોરી બળદ. આ રીતે એ જતાં ખેડૂતોમાં જે પ્રત્યાઘાતો પડ્યા છે અને પડશે તેનો એકબાજુથી મને અભ્યાસ થતો જાય છે. બીજી બાજુ ગિરાસિયા તાલુકદાર કોમના નાનાથી માંડીને મોટા અગ્રેસર લગી જે વાતાવરણ જોઉં છું અને મારી શંકાઓ વધતી જાય છે. વિશ્વવાત્સલ્યનું ધ્યેય, અગુપ્તતા, સત્યનિષ્ઠા, ધર્મમય સમાજરચના આ બધામાં સૌના દિલમાં સ્થાનની જ વાત આવે છે. જ્યારે શંકાનાં કારણો પ્રબળ થતાં જાય છે. અને રૂબરૂ બોલાવીને સૌને કહું ? શું કરું ? એમ થઈ જાય છે. અંતે તો નિસર્ગમૈયા રસ્તો બતાવશે જ. બંને સરકારો - જિલ્લાની અને સૌરાષ્ટ્રની સ૨કા૨ોએ પોતે શું કરવું, એ વિષે મેં મારા સ્વભાવથી જરી આગળ જઈને પણ કહ્યું જ છે. આ વિશે હાલ આટલું.
૯. શ્રી રસિકભાઈ પરીખને પત્ર
‘સંતબાલ'
ન્યાયનું નાટક
તા. ૨૩-૫-૧૯૫૦
પ્રિય રસિકભાઈ,
હિરભાઈ અહીં આવી ગયા. ગઈ કાલે કોઠમાં આવેલા નવા ફોજદાર પણ આવેલા અને ધોળી, ભુરખી તથા ગૂંદીના પટેલિયાઓ પણ આવેલા. રાણાભાઈ જે વાતો કરે છે. તેમાંની મુખ્ય મુખ્ય બધી વાતો તેમણે પોતાના પોલીસને આપેલા નિવેદનમાં લખાવી છે. એ ગઈકાલે જોયા પછી લાગ્યું છે કે હવે કોઈ વાત એવી નથી કે નવું નિવેદન લખાવવું પડે. રાણાભાઈ ગભરાયેલા અને હજુ એમના મન ૫૨ આ પ્રસંગનું દુઃખ ખૂબ રહ્યા કરે છે. પણ તેઓએ જેટલું નિવેદનમાં લખાવ્યું છે તેટલું કોર્ટમાં પણ કહેશે એમ લાગે છે. તેઓ ખૂનીઓને ઓળખી શકતા નથી. પણ ધારિયાં, કપડાં એ ખૂનીઓની ઘડી વગેરે જાણે છે. તેઓ જેટલું જાણતા હોય તેટલું બરાબર કહે, તેમાં હરિભાઈએ પણ રસ લીધો છે. એક રીતે ખૂનીઓને તેઓ ઓળખી શકે, એમ લાગે છે. પણ બીજી રીતે તેઓ કહે છે તેમ રાશવા કે થોડું વધુ દૂર હોય તો તુરત ન પણ ઓળખી શકે. વળી એક રીતે વિચારતાં ગાડી બાળવાની વાત સાંભળે છે, સવાનું નામ સાંભળે છે. કાળુ પટેલની ગાળ સાંભળે છે, તો આ બંનેને તેમણે ખૂન કબૂલ્યું પછી પણ ન ઓળખે, તે અશક્ય જેવું લાગે છે. સત્ય શું તે તો ઈશ્વર જાણે ! પણ રાણાભાઈ જે કંઈ જાણતા હશે તે સાચું કહેશે એવો વિશ્વાસ રાખવો જોઈએ અને જેટલું જાણે છે તેટલું કહેવા તૈયાર છે. તેમ માની સંતોષ લેવો રહ્યો.
‘સંતબાલ'
