Book Title: Naykarnika
Author(s): Fattehchand K Lalan, Mohanlal D Desai
Publisher: Shardaben Chimanbhai Educational Research Institute
View full book text
________________
પર
નયકર્ણિકા
૯. આંબિલની સઝાય
આયંબિલ તપમાં શેનાં શેનાં પચ્ચખાણ હોવાં જોઈએ તે આમાં ૧૧ ગાથાથી કહ્યું છે.
૧૦. વિનયવિલાસ
આમાં ૩૭ પદરત્નોનો સંગ્રહ છે. ભાષા વ્રજ છે. આ પદો બધાં અધ્યાત્મનાં છે, અને એક્કે એક મનન કરવા યોગ્ય છે. આ પરથી શ્રી ઉપાધ્યાયજીની ઉત્તમ અધ્યાત્મ-દશા હતી અને અપૂર્વે જાગ્રત અનુભવી હતા, એ પ્રત્યક્ષ જણાઈ આવે છે. ખરૂં કાવ્યત્વ અને હૃદયઊર્મિઓનું પ્રકટીકરણ આમાંથી જ મળી આવે છે, અને તે પરથી શ્રી ઉપાધ્યાયજી મહારાજની કવિ તરીકે તુલના અને ગણના કરી શકાય તેમ છે. આ પદો સ્વ. ભીમશી માણેક તરફથી તેમજ સઝાય પદસ્તવનસંગ્રહમાં છપાયેલ છે. ૧૧. અધ્યાત્મગીતા
આ કૃતિમાં અધ્યાત્મ શું છે તે બહુ સારા સ્વરૂપમાં જણાવેલું છે. આ કૃતિ પ્રસ્તાવમાં જણાવ્યા પ્રમાણે શ્રીમદ્ હરિભદ્રસૂરિકૃત ‘યોગપ્રદીપ’ ઉપરથી ચેતન-આત્માના વિચારરૂપે કરવામાં આવી છે. ‘યોગપ્રદીપ’ જેમ મનનીય ઉત્તમ ગ્રંથ છે તેવી રીતે તેનું આ અનુકરણ પણ પ્રાકૃતજનોને મનનીય થઈ પડે તેમ છે. આ અમદાવાદમાં સને ૧૮૯૮માં શા. બાલાભાઈ ખુશાલ હાજીએ છપાવેલા ‘આત્મહિતોપદેશ' નામે પુસ્તકમાં છપાવેલ છે. જોકે તે અશુદ્ધ છે, છતાં તે જાળવી રાખવા માટે શા. હાજીનો કાર છે.
૧૨-૧૩. જિનચોવીશી અને વિહરમાનવીશી
આમાં ચોવીશ ઋષભાદિક જિનનાં અને વીશ વિહરમાન સીમંધરાદિકનાં સ્તવનો છે. આ ચોવીશીવીશીસંગ્રહમાં છપાયેલ છે.
આવી રીતે સંસ્કૃત કૃતિઓ પાંચ અને ગુજરાતી કૃતિઓ તેર મળી અઢાર કૃતિઓ એકંદરે નાની મોટી થાય છે.
