Book Title: Naykarnika
Author(s): Fattehchand K Lalan, Mohanlal D Desai
Publisher: Shardaben Chimanbhai Educational Research Institute

View full book text
Previous | Next

Page 85
________________ નયકર્ણિકા નથી. પરંતુ કેવળ વર્તમાન વસ્તુ પર્યાયને અને તે પણ પોતાના (પારકી – અન્ય વસ્તુના નહિ) ભાવને માને છે. ૧૧. | ઋજુસૂત્રનયનું ઉદાહરણ अतीतेनानागनेन परकीयेन वस्तुना । न कार्यसिद्धिरित्येतदसद्गगनपद्मवत् ॥१२॥ અતીત અને અનાગત ભાવથી તેમજ પારકા ભાવથી [આપે કહ્યા પ્રમાણે કાર્યસિદ્ધિ થાય નહિ, એટલા માટે એ ત્રણે) આકાશકમળ જેવાં છે. ૧૨. ઋજુત્રની અને તેની પછીના નયોની બીજી વિશેષ માન્યતા नामादि चनद्वेषु भावमेव च मन्यते । न नामस्थापनाद्रव्याण्येवमग्रेतना अपि ॥१३॥ નામાદિ ચાર નિક્ષેપોમાં તે ભાવ નિક્ષેપને જ માને છે; એ જ પ્રમાણે હવે પછીના નયો પણ (ભાવનિક્ષેપને જ માને છે.)૧૩. ૫. શબ્દનય अर्थ शब्दनयोऽनेकैः पर्यायैरेकमेव च । मन्यते कुंभकलशघटाघेकार्थवाचकाः ॥१४॥ શબ્દનય અનેક શબ્દો વડે એક અર્થવાચક પદાર્થને એક જ પદાર્થ સમજે છે; - - લગ, ઘટ ઈત્યાદિ એક જ (ઘટ) પદાર્થને દેખાડનારા છે. એમ સર્વદર્શી જિન ભગવાનોએ કહ્યું છે. ૬ સમભિરૂઢનય ब्रूते समभिरूढोऽर्थं भिन्नं पर्यायभेदतः । भिन्नार्थाः कुंभकलशघटा घटपटादिवत् ॥१५॥ ૧. સ્થિતિ; સ્વભાવ. Property. ૨. ભૂત. ૩. ભવિષ્ય. ૪. સ્થિતિથી. ૫. આગળ થઈ ગયેલ કે હવે થવાના રાજપુત્રને ગાદીએ કેમ બેસાડાય ! (શ્રીગંભીરવિજયગણીકૃત અવચૂરી પરથી) ૬. ખોટાં. ૭. નામ-સ્થાપના-દ્રવ્ય-ભાવ. ૮. શબ્દ, સમભિરૂઢ અને એવંભૂત. ૯, synonyms; પર્યાયો.

Loading...

Page Navigation
1 ... 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98