________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૯૫
શ્રી જૈનદર્શન અનેકાન્તદર્શન છે, એટલે તેમાં જ્ઞાન ઉપર એકાંતે ભાર નથી.
જ્ઞાન એટલે કેવળ જાણવું તે, એટલે જ કે તેને અર્થ નથી, પણ જાણવા જેવા (ય) પદાર્થોને જાણવા, છેડવા જેવા (હેય) પદાર્થો ક્યા કયા છે, તે પણ બરાબર જાણું લેવું, તેમ જ ગ્રહણ કરવા એગ્ય (ઉપાદેય) પદાર્થો કયા કયા છે, તે પણ બરાબર જાણી લેવું, તે જ્ઞાન પદાર્થને અર્થ છે.
ત નવ છે.
જીવ, અજીવ, પુણ્ય, પાપ, આશ્રવ, સંવર, નિજર, બંધ અને મેસ.
તેમાં જીવ, પુણ્ય, સંવર, નિર્જરા અને ક્ષતત્વ ઉપાદેય છે. પાપ, આશ્રવ અને બંધ હેય છે. જીવ અને અજીવ તત્વ 3ય છે.
પાપને હેય માન્યા પછી પુણ્યકાર્યો માટે હૈયામાં હેત જગાડનારા જ્ઞાનને સમ્યમ્ જ્ઞાન કહે છે.
પુણ્યને ઉપાદેય માન્યા પછી, આચરણ પાપપુષ્ટિનું હોય, તે તે માન્યતા યથાર્થ ન ગણાય.
કહેવાય છે કે આજે દુનિયામાં ઘણું જ્ઞાન વધ્યું છે. હું તમેને પૂછું છું કે જ્ઞાન કયા પદાર્થોનું વધ્યું છે? છોડવા જેવા પદાર્થોનું કે અંગીકાર કરવા જેવા પદાર્થોનું? જે અંગીકાર કરવા જેવા–દાન, શીલ, તપ, ભાવ આદિ–પદાર્થોના ઉપકારક સ્વભાવનું જ્ઞાન દુનિયામાં વધ્યું હોત, તે આજે દુનિયાના જ ઓછા દુઃખી હોત. પર પદાર્થો માટેના ઝઘડા લગભગ નાબૂદ
For Private and Personal Use Only
