________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨ ૬૧
મનને સંકેચવું એટલે આત્મ બાહ્ય પદાર્થોમાંથી પાછું વાળીને આત્માના ચરણમાં સ્થાપવું.
આમ લાંબા-પહોળા થઈને શું બેઠા છે, જરા સંકડાઈને બેસે તે અમને પણ બેસવાની જગ્યા મળે–પ્રવાસીઓ આમ બોલતા હેય છે તે તમે જાણે છે. * તાત્પર્ય, પરને સહાયભૂત થવારૂપ ધર્મનું પાલન સંલીનતારૂપી તપ પાળવાથી થાય છે. * સ્વની લંબાઈ-પહોળાઈ વધારવી તે મિથ્યાત્વ છે, માટે ત્યાજ્ય છે, અને તેથી જ સર્વ જીના હિતના વિચારપૂર્વક જીવવું તે ધર્મ ગણાય છે.
આ તપના મૂલમાં શુદ્ર સ્વાર્થવૃત્તિને નાશ કરીને અલૌકિક પરમાર્થ વૃત્તિને ખિલવવાને ભાવ છે.
એક ધર્મશાળાના ઓરડામાં ૧૦ માણસે રહી શકે તેટલી જગ્યા હોવા છતાં, તેમાં પહેલા દાખલ થઈ ગયેલા ચાર માણસો પણ બાકીના છ માણસ માટે જગ્યા ન આપે, તે ઘટના દુઃખદ કહેવાય.
સંલીનતારપી તપ આવી સ્વાર્થ વૃત્તિને સમૂળ નાશ કરે છે. - છ પ્રકારના બાહ્ય તપનું આ સ્વરૂપ બરાબર સમજીને તેનું શક્તિ મુજબ પાલન કરવાથી અત્યંતર તપ માટેની ચેગ્યતા પ્રગટ થાય છે. - (૧) પ્રાયશ્ચિત, (૨) વિનય, (૩) વૈયાવચ્ચ, (૪) સ્વાધ્યાય, (૫) ધ્યાન, (૬) કાર્યોત્સર્ગ એ છ પ્રકાર અત્યંતર તપના છે.
For Private and Personal Use Only
