________________
પ્રજ્ઞા છે. અન્યત્ર સાક્ષાભિ નિરોધનમાધિના હાનગુ' અને “પાવિત વિવેહયાતિરૂપ રોપાય:'... ઈત્યાદિરૂપે ત્રીજી અને ચોથી કાર્યવિમુક્તિ પ્રજ્ઞા વર્ણવી છે. કાર્યવિષયક નિર્મળ જ્ઞાનસ્વરૂપ એ ચારે ય પ્રજ્ઞા છે. '
चरितार्था मे बुद्धिः, गुणा हताधिकारा मोहबीजाभावात् ડુતોષ પ્રહા' અર્થાદ્ મારી બુદ્ધિ ચરિતાર્થ થઈ છે, કોઈ પણ કાર્ય કરવાનું હવે રહેતું નથી. સત્વ, રજ અને તમો ગુણોનો અધિકાર પૂર્ણ થયો છે. મોહનું બીજ ન હોવાથી એનો પ્રરોહ ક્યાંથી થાય ? અર્થાત્ ન જ થાય... આવા પ્રકારની પ્રજ્ઞા પાંચમી છે. “
સબૂત સમાધિ:'અર્થાત્ મને સમાધિ આત્મસાત્ થઈ છે-આવા પ્રકારની છઠ્ઠી પ્રજ્ઞા છે. અને સ્વરૂપ પ્રતિકડમ્' અર્થાત્ મેં મારું સ્વરૂપે પ્રાપ્ત કરી લીધું છે; હું મારા સ્વરૂપમાં જ પ્રતિષ્ઠિત થયો છું-આવા પ્રકારની સાતમી પ્રજ્ઞા છે. આ છેલ્લી ત્રણ પ્રજ્ઞાઓ ગુણવિષયક જ્ઞાનસ્વરૂપ છે, જેને ચિત્તવિમુક્તિ પ્રજ્ઞા કહેવાય છે. આ પ્રજ્ઞાનું વર્ણન પાતંજલ યોગસૂત્રમાં તસ્ય તથા પ્રાપૂમિ: પ્રજ્ઞા” (૨-રણા) આ સૂત્રથી કરાયું છે. જેનો આશય સમજી શકાય છે કે ઉત્પન્ન થઈ છે વિવેકખ્યાતિ જેને એવા યોગીની પ્રજ્ઞા; વિષયને આશ્રયીને સાત પ્રકારની ઉત્કૃષ્ટ અવસ્થારૂપ છે... ઈત્યાદિ ઉપર જણાવ્યું છે. રપ-૧૨ા
વિવેકખ્યાતિથી અંવિદ્યાદિ લેશોનો ઉચ્છેદ કઈ રીતે BAHANAGARા ૨૦HIGAMAN SANSF
