________________
(પુરુષમાં) થઈ શકે છે પરંતુ આ રીતે ઔપચારિક ભવપ્રપરા તો, પ્રકૃતિમાં એ માન્યા વિના પણ અવિદ્યામાત્રના કારણે બૌદ્ધ અને વેદાંતીના મત મુજબ વર્ણવી શકાય છે. પ્રકૃતિ જડ હોવાથી અને પુરુષ અપરિણામી હોવાથી પ્રકૃતિમાં ભવપ્રપરાનો સંભવ નથી. તેથી તેના પ્રપંચનો ઉપચાર, પુરુષમાં સંભવિત નથી. અન્યત્ર પ્રસિદ્ધનો અન્યત્ર ઉપચાર કરાય છે. અપ્રસિદ્ધનો ઉપચાર કરાતો નથી. આ રીતે વાસ્તવિક રીતે પાતલ-મતમાં ભવપ્રપ જ અસિદ્ધ છે. તેથી સંસાર, તેનાં કારણ તેમ જ સંસારનો ઉચ્છેદ અને તેનાં કારણ : બધું જ પાતલોના મતમાં કાલ્પનિક બને છે... ઈત્યાદિ વ્યવસ્થિત રીતે સમજી લેવું જોઈએ. ર૫-૨પા
કાલ્પનિક જ હોવાથી પાતલમતને અને બીજા મતને પણ આ રીતે દૂષિત જણાવાય છેनृपस्येवाभिधानाद् यः, सातबन्धः प्रकीर्तितः । દિશાવિજ્ઞાનાશ્વેતોડી નિરર્થક ર-રદા:
“રાજાની જેમ કહેવાથી શતાવેદનીયર્મનો બંધ અને સર્પની આશટ્ટાથી થયેલા વિષજ્ઞાનથી અશાતાનો બંધ કહેવાય છે, એ નિરર્થક છે.'-આ પ્રમાણે છવ્વીસમા
શ્લોકનો અક્ષરાર્થ છે. એનો આશય એ છે કે કોઈને “આ રાજા છે'-આ પ્રમાણે કહેવાથી તેને જેમ સુખના સંબંધ
