________________
“આ ક્લેશથી ર્માંશય(શુભાશુભ કર્મ) થાય છે, જે આ જન્મ (દષ્ટ જન્મ) કે પરજન્મમાં (અદષ્ટ જન્મમાં) અનુભવાય છે અને તેના વિપાકસ્વરૂપે જન્મ, આયુષ્ય (જીવન) અને ભોગ પ્રવર્તે છે અર્થાત્ તે સ્વરૂપ કર્મવિપાક પ્રવર્તે છે.’-આ પ્રમાણે એકવીસમા શ્લોકનો અર્થ છે. એનું તાત્પર્ય સ્પષ્ટ છે કે પૂર્વે જણાવેલા અવિદ્યાદિ ક્લેશોથી માંશય ઉત્પન્ન થાય છે, જે આ જન્મ કે પરજન્મમાં અનુભવનો વિષય બને છે તેમ જ જન્મ આયુષ્ય અને ભોગ (વિષયોપભોગ)-ઈન્દ્રિયજન્ય સુખાદિના ભોગ સ્વરૂપ કર્મવિપાક પ્રવર્તે છે. આ પૂર્વે સોળમી બત્રીશીમાં એ બધું વર્ણવ્યું છે. એનું અનુસંધાન અહીં કરવું જોઈએ.
1124-2911
***
લેશના કારણે પ્રવર્તતા ક્રર્મવિપાકની અનિષ્ટતા જણાવાય છે. (ક્લેશથી કર્મવિપાક પ્રવર્તે છે તેથી શું થયું ?-આ શંકાનું સમાધાન કરાય છે.)
परिणामाच्च तापाच्च, संस्काराद् द्विविधोऽप्ययम् । મુળવૃત્તિવિરોધાન્ત્ર, હા ૩:લમય: સ્મૃતઃ ॥૨-૨૨ા
“બંન્નેય પ્રકારના(શુભાશુભ) કર્મવિપાક, પરિણામના કારણે, તાપને લઈને, સંસ્કારને લીધે તેમ જ ગુણવૃત્તિના વિરોધે દુ:ખમય મનાય છે.'' આ પ્રમાણે બાવીસમા શ્લોકનો સામાન્યાર્થ છે. કહેવાનો આશય એ છે કે
米米米米米米米米米米米米米米米米米
