________________
૯૧૮ : હસતાં તે ખાંધ્યાં ક
પ્રસરી રહ્યા છે. વસ્ત્રાભૂષણથી સજ્જ જાનૈયા મહાસત્વની માજ માણવા નીકળી પડચા છે.
રાજુલા ભાવિ સુખ સ્વપ્નમાં રાચતી મહેલની ઊંચી અટારીએ સખીવૃંદ સાથે બેસી વરવાડા નિહાળી રહી છે.
સાજન સાથની વચ્ચે નિરાળા પડી રહેલ વરરાજાનું મુખારવિંદ નજરે પડતાં તે સ્ત્રી સુલભ નયના નીચાં ઢાળે છે.
સખીએ . મશકરીએ ટાળે ફરીથી પેાતાનાં કમલ નયને છે ત્યાં તા——
વળી છે. અને રાજુલા પ્રસારીતે સામે જુએ
આ શું?
વરધોડા પાછે કેમ કર્યાં ? પતિ કેમ રિસાયા ?
પળ પહેલાંના હયેલાં માનવે શાક મગ્ન કેમ
થયાં ?
સારથિ તેમકુમાર રથ પાછે ફેરવી કાં જઈ રહ્યો છે? અનેક પ્રશ્નાની ગડભાંગ હૃદ્યમાં ઊઠી અને તે સાથે જ રાજીલાએ શુદ્ધિ ગુમાવી.
સ્વજને એકત્ર થયાં. ઠંડા વાયુને વીઝા વીંઝાયા. એકાદ ઘડી પછી તે શુદ્ઘિમાં આવી, જીએ છે, તો તેમકુમારને રથ દૂર દૂર ગિરનાર પર્વત તરફ જઈ રહ્યો છે.
મનથી માનેલા નવ નવ ભવની વિરહ વેદના બાદ પ્રાપ્ત થયેલા એ પતિની પાછળ જ વન વીતાવવા સંકલ્પ કર્યાં.
તોરણે આવેલા વરરાજા અહિંસાના સરદાર હતો. લગ્નોત્સવમાં મિજબાની માટે એકત્ર કરેલાં નિર્દોષ જાનવરોને કરૂણ આક્રંદ કાને પડ્યો. અને અંતરાત્મા કંપવા લાગ્યા.
મારા નિમિત્તે આટલાં બધાં પશુના સંહાર ! આ દુનિયાના ભોગવિલાસ ભોગવવા પાછળ પાપના પૂંજના ભારા મારા શિરે!
ના. ના, એ કદી ન બને, આ સંસાર લીલાથી
સ..’
સારથિને રથ પાા ફેરવવા આજ્ઞા કરી. ઘેર ન જતાં રથ ગિરનારનાં ઊંચા શિખરોની
હારમાળા તરફ ચાલી નીકળ્યા. રાજુલા પશુ પાછળ જ ચાલી.
જગતનું કલ્યાણ ચ્છિતા શ્રી નેમિકુમાર દિક્ષિત અન્યા. રાજુલા સાધ્વી બન્યાં. દંપતી સ્વ-પરનું કલ્યાણ કરી ગયાં.
આનંદ ખાતર સામાન્ય સ્વરૂપે ` ઠઠ્ઠા-મશ્કરીમાં બાંધેલ કના લેપ આત્માને લાગી જાય છે અને તે ભવભવ સુધી આત્માને આવરણરૂપ નડવ્યા કરે છે.
ઈલાચિકુમાર ધનિક શેઠના પુત્ર હતા, છતાં કર્મીના આવરણે કુળ છોડયું, ધર છેડયું. ગામ છેડયું, વતન છેડયું,
એક નટીની પાછળ આશશ્નની તેના પિતાની ઈચ્છા સંતોષવા મહા નટ બન્યા. ગામેગામ નાચ્યા, અવનવા ખેલે કરી નામના મેળવી છતાં નૃપ પાસેથી મહાન ઈનામ મેળવવાની, અને તેના બદલામાં પોતાની માનીતિ નટીને પ્રાપ્ત કરવાનું ધ્યેય રહ્યું.
આ પણ કર્મીની જ કરૂણ દશા હતી. પૂર્વ ભવમાં તેણે બાંધેલા કનુ જ એ ફળ હતું. રાજા પણ નરી પાછળ મોહાંધ થાય છે. એક વાર. એ વાર. ત્રણ વાર. તે ચાર ચાર વાર એક સરખા માતને મુઠ્ઠીમાં રાખી ખેલ કરનાર ઈલાચિની નજર કાઈ વણિકના પ્રાંગણમાં ગોચરી માટે પધારેલા જૈન અણુગાર પર પડી.
સામે સ્વરૂપવાન સુંદરી, એકાંત સ્થળ અને મેાદકથી ભરેલો સુવણુંાળ છતાં સામે આંખ ઊંચી ન કરનાર એ મહાત્માના તપનાં તેજસ્વી કિરણેએ તેને રાહ પલટી નાખ્યા.
ઘડી પહેલાં જગતની એ નટી મેળવવાની ભાવના રાખતા એ નટ હવે મુક્તિ સુંદરીની પ્રાપ્તિની ગડમથલમાં પાડ્યો.
ધ્યાનમગ્ન બનતાં જ કમના થશે તૂટી ગયા, અને ત્યાંજ કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યું.
અનેક ભવ્ય જવાના ઉદ્દાર કરતાં એ મહાન સિદ્ધિપદને પામ્યા.
વંદન હ। એ અણુગાર ક્લાયિકુમારને ! આ બધી પણ ક*ની જ લીલાને !
માટે હસતાં હસતાં પણ માઠ કમ કરતા અટકી જાવ. ’
