________________
* લ
અને
ફાર્મ
પૂર્વ પન્યાસજી પ્રવીણવિજયજી ગણિવર
.
કાની આજ્ઞા વધુ લાભદાચી ?
પાંચ પચ્ચીશને પગાર આપનાર શેઠની નાકરીમાં નિયમિત જાએ છે. નિયમિત આવે છે. તેમની દરેક આજ્ઞાએ ખુશીથી ઉઠાવા
છે. જ્યારે દેવ અને ગુરુની આજ્ઞા માટે મેટે ભાગે એદરકાર રહે છે, પણ વિચાર કરો કે કોની આજ્ઞાના અમલ વધુ લાભદાયી છે ?દીઘ ટષ્ટિથી વિચાર કરશે. તે સત્ય વસ્તુ હાથ લાગ્યા વિના નહિ રહે.
વિના સુડીના ધંધા.
દુનિયામાં કોઇ પણ ધંધા કરવા હશે તે મુડી (પૈસા) વિના નહિ ચાલે. નાકરી કરવી હાય તે કોઈની ભલામણની પણ જરૂર રહે છે. જ્યારે ધર્માંની કાઇ પણ ક્રિયામાં પૈસાની જરૂર પડતી નથી માટે વગર મુડીને કોઇ ધંધા હાય તે તે ધર્મના ધધો છે.
ધર્મક્રિયાઓએ તમારું શું મગાયુ છે.
સુવાની, ખેસવાની, ખાવાની, પીવાની, ઓઢવાની, પહેરવાની, હરવાની, ફરવાની, રસાઇ કરવાની, ટટ્ટી જવાની, ન્હાવાની, ધાવાની, ગપ્પા મારવાની આદિ અનેકવિધ વ્યાવહારિક ક્રિયાએને કરનારાઓનુ’ધર્મક્રિયાએ શું બગાડયું. હશે, કે જેથી તેઓ ધર્મ ક્રિયાઓના નિષેધ કરે છે, અને માત્ર જ્ઞાનની જ પુષ્ટિ કરે છે.
“જ્ઞાન—ક્રિયાભ્યાં માક્ષઃ” આ સૂત્રને હૃદયપટ ઉપર લખી રાખા, તા બન્નેની પેતપેાતાના સ્થાને આવશ્યકતા જણાશે.
પ્રગતિ કે પીછેહઠ ?
સાજાથી જાડુ ખનેલું શરીર જેમ મજભુત કહી શકાતુ નથી, સન્નિપાતના રોગીની
શાંતિ એ જેમ સાચી શાંતિ કહેવાતી નથી. તેમ—
વૈભવ-વિલાસમાં, હુન્નર-ઉદ્યોગમાં કે ધનધાન્યમાં આગળ વધવું એ કાંઇ સાચી પ્રગતિ કહી શકાતી નથી. પરંતુ પીછેહઠ કહી શકાય છે.
જ્યારે—
સુદેવ, સુગુરુ અને સુધર્મની સેવા સાથે તેમની આજ્ઞાન શકય અમલ કરી આત્માને જન્મ, જરા અને મરણુના બંધનમાંથી મુક્ત કરવા માટે કરાતા પ્રયત્ન એ જ સાચી પ્રગતિ કહી શકાય છે.
અહિંસાનું પાલન કયારે ? અહિંસાના પાલન માટે જીવેાની જાતિનુ જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરી. દ્રવ્ય હિ...સા અને ભાવ હિંસાના સ્વરૂપને સમજો, ચૈતન્ય દૃષ્ટિએ બધા જ આત્માએ એક સરખા છે એમ શ્રદ્ધી
પૂર્ણાંક માને, અન્ય આત્માને આપણી અનુચિત કાર્યવાહીથી ઉત્પન્ન થતા દુઃખના અનુભવના ચિતાર તમારા હૃદયમાં ખડે કરી. અન્યને મારીને જીવવુ એ પણ મરવા ખરાખર છે એમ સમજો યાના ઝરાને તમારા હૃદયમાં વહેતા રાખો ત્યારે જ અહિંસાનુ` પાલન સુલભ બનશે, માત્ર અહિંસા પરમેશ ધર્મ: એ વાકયવાળા લાકડાના લટકતા મેથી અગર ખાદીના કપડા ઉપર ખેાલ્ડ ટાઈપથી લખાયેલ ધજા ફરકાવવાથી કદી અહિંસાનું પાલન થવાતું નથી.
તમા જ ગુમાવી રહ્યા છે. આધુનિક શિક્ષણમાં ખૂબ આગળ વધેલા કેટલાક ઘડી આત્માએ મેલી રહ્યા છે કે હંમે દેવ, ગુરુ અને ધર્મને માનતા નથી....
