________________
નહિ. આપણે ઘણીવાર બહારની સ્થિતિને નકામું મહત્ત્વ આપી દઇએ છીએ અને સ્વાધીન ચીજને એળખવાની ઉપેક્ષા કરી બેસીએ છીએ. પિર ણામે આપણે પરાધીન જ છીએ-જાણે આપણી પાસે કશી જ શક્તિ નથી એવા ભ્રમ આપણામાં ઘર કરી જાય છે. જીવનની હરેક પળે ચિત્તની પ્રસન્નતાનું સંવેદન થતુ રહેવુ જોઈએ. એનાથી સહનશીલતા–તિતિક્ષાના દૈવી ગુણ કુદરતી રીતે આપણામાં ઉગી નીકળશે. હંમેશ માટે આપણે પ્રસન્ન મુખ-મુદ્રા જાળવી શકીશું. માનસશાસ્ત્રની દૃષ્ટિએ પણ આરાગ્યનુ પગરણ પ્રસન્ન અને નિર્વ્યાજ મુખાકૃતિથી મંડાય છે. વિચારા કદી પણુ ગુપ્ત રહી શકતાં નથી.માણુસની મુખાકૃતિ એ એના હૃદયનું ટેલિવીઝન છે.
ભલે આજે સામાના ગુસ વિચારીને જાણુવાસ્તુ યંત્ર વિજ્ઞાન શેખી નથી શકયું, છતાં પશુ માનવની મુખાકૃતિ એના વિચારાની ઝાંખી તા અવશ્ય કરાવી દે છે.
(૬) જીવનની પરિકમ્મા
જન્મ અને મૃત્યુ, રાત્રિ અને દિવસ, ગ્રીષ્મ– શિયાળે અને વર્ષા, એ જીવન-થના ગતિમાન ચક્ર છે. અવિરત ચાલ્યા જ કરે છે. ભતૃહરીએ કહ્યું છે તેમ ‘છે, ન ચાતે વયમેવ ચાતા ' એવુ' આપણે ઘણીવાર નથી અનુભવતાં ?
.
આહાર-નિહાર, નિદ્રા (સુષુપ્તિ) જાગૃતિ, માંદગી-તંદુરસ્તી વગેરે જીવનની અનિવાર્યું ગણાતી ખાસિયતાથી આપણે સુપરિચિત નથી ? આવી જ ખીજી પણ રાગ-દ્વેષ, ઈયાં લાભ વગેરે ટેવા આપણા જીવનની સાથે એવી તે એકમેક બની ગઈ છે કે જેના કાઇ હિસાબ નહિં
દૂધ અને પાણીને અલગ કરનાર રાજહુસે દુનિયામાં શોધતાં મળી આવશે. પણ અનાદિની આ ટેવાથી જીવનનું અલગ-સ્વતંત્ર વ્યક્તિત્વ
• કલ્યાણ : આકટાભર : ૧૯૫૮ : ૫૩૭ : બતાવનાર તેને સમજાવી આત્મ-દ્રવ્યની અનેાખી પીછાણુ કરાવનાર નિત્થ ગુરુએ સિવાય બીજી કાણુ હાઇ શકે ભલા ? આ ધરતી ઉપર જો આવાં જાદુગરા ન હાત તે ભેદ–જ્ઞાનની સાચી સંજીવની બક્ષનાર બીજું કાણુ ?
જગત આજે આવી અનેક ટેવાથી ટેવાયેલુ છે. રેંચમાત્ર પશુ કંટાળે નથી ઉપજતા એનાથી તેઓને ? અવિરતપણે ગતિ કરી રહેલાં એવા ચક્રથી ચાલતી આ જીવનની પરિકમ્મા– પ્રદક્ષિણાને ચાભાવવા જ્ઞાની મહષિ એએ ભેદજ્ઞાનના જાદુ શે:ષી કાઢયા, અને થાડા જ દિવસેામાં એને ચમત્કાર દેખાયા. એ ચક્રોની ગતિ મઢ પડવા લાગી. હવે એની ગતિ પહેલાં જેટલી તીવ્ર હતી. અને ધીમે ધીમે એ ચક્રે તન જ બંધ પડી ગયા. પરિણામે જીવનની પરિકમ્મા પૂરી થઇ.
ખરેખર જ તેઓ સસારના આવર્તમાંથી હુંમેશ માટે ઉગરી ગયા....!
સાચે જ કહ્યું છે કેઃ—
[
""
'पुनः प्रभातं पुनरेव शर्वरी । ” 'पुनरवि जननं पुनरपि मरणंपुनरपि जननी जठरे शयनम् ।
""
(૭) :
દૃષ્ટિ-વિપર્યાસનુ કારણ ? 1
'
એક વખત સરિતા કિનારે એ પરીઓના ભેટો થઈ ગયા. એકનુ નામ હતું. સુંદરતા. અને ખીજીનું નામ કુરૂપતા. બંનેએ એક એકબીજાને કહ્યુ' ચાલે આપણે સરિતા—સ્નાન કરીએ.' અને મને પોતપોતાના વચ્ચે કિનારે મૂકી જળતરંગમાં પડયા,
થાડી વાર થઈ હશે તે ત્યાં કુરૂપતા જલ્દી જલ્દી સ્નાન કરી બહાર આવી. અને સુÖદર. તાના વસ્ત્ર પહેરી પેાતાને રસ્તે પડી, સુંદર
