________________
: ૧૪૮: સાધનામાર્ગની કેડી:
પરંતુ જેમને ધન પ્રાપ્ત થયું છે તેમની ઈચ્છું છું કે આ નિશાની શુભ ભાવિની જવાબદારી વિશેષ છે.
ગણાય કે અશુભ ભાવિની?” મને ચક્ષુ પ્રાપ્ત થયા છે. રાજમાર્ગને માર્ક ટવેને પ્રત્યુત્તર લખે : રસ્તો ઓળંગતા અંધ માનવીઓની હું “છાપામાં કોળીઆનું હોવું ભાવિની ઉપેક્ષા નહિ કરું. અહિં તહિ આથડતા કઈ પ્રકારની આગાહીનું સૂચક નથી. ખરી એકાદ અંધને હાથ પકડી જે હું તેને વાત એ છે, કે કળીઓ અમારા પત્રમાં એ સ્થાને પહોંચાડી શકું તે મેં કંઈ ભારે જેતે હતું કે કયા વેપારીની જાહેર ખબર આવતી કાર્ય કર્યું નથી. મારી ફરજ બજાવી છે. નથી કે જેથી કળીઓ તે દુકાને જઈ
મને ધન પ્રાપ્ત થયું છે, જે ધનના સાધન પિતાની જાળ પાથરી સુખશાંતિથી ત્યાં રહી શકે વડે હું કઈ સાધર્મિક બંધુને ચિંતા-બેજો કારણ કે, અમારા પત્રમાં જે જાહેરાત નથી એ છે.કરી શકું, શાસનપ્રભાવનાના સત્કાર્યો આપતા તેઓને માલ દુકાને પડયે જ રહે
શકું, ઉદાર, ન્યાયી અને પ્રામાણિક છે. એટલે કળીઓ ત્યાં નિરાંત કરી શકે !” બનું તે મેં કઈ ભારે કાર્ય કર્યું નથી.
જીવનની કેટલીક ક્ષણે હળવી રીતે પરંતુ હું એમ માનું કે- “ધન મારી પસાર કરવાની આ રીત માનવના મન પરના આવડત અને હોંશિયારીથી મળ્યું છે. મારા બેજાના ભારને ફૂલ જે કરવામાં કેટલીકવાર જે બુદ્ધિમાન કેણ છે. નિર્ધને તેમનું સહાયક બને છે, પણ હાસ્ય કે પ્રસન્નતાની પાપ ભલે ભેગવે ! તેમાં મારે શું ? ધન આ ક્ષણે કેઈના જીવનમાં શેક ઉગ કે મારૂં છે, ઉદાર થવાની ફરજ મને કઈ પાડી તિરસ્કાર જન્માવનારી ન બને તે ખ્યાલ રાખવે. શકે નહિ.”
મને કોણ સમજાવે કે દુભવનાઓના આ વૈજ્ઞાનિકની વિચારવાણી કાટ દ્વારા મારા આત્મગુણે ખવાય છે! ધાર્મિક વૃત્તિ વિશે જણાવતા ડે. આઈ
મને કેણ સમજાવે કે ન કરવા યોગ્ય સ્ટાઇને કહ્યું કે, ખૂબ ગંભીરતાથી વિચારવા કરવું એ જેમ ગૃહે છે તેમ કરવા યોગ્ય જેવું છે. ન કરવું એ પણ ગૂન્હ છે.
જે આપણને અય છે. તેનું અસ્તિત્વ ધનપ્રાપ્તિ એ દુર્લભ અવસર નથી પણ છે. તેનાં તેજસ્વી સૌન્દર્ય અને સર્વોચ્ચ જ્ઞાનની આત્મગુણને વિકાસ એ દુર્લભ અવસર છે. અંખી જ માત્ર માનવીની પરિમિત ઈન્દ્રિ
જીવનની હળવી ક્ષણ અને અલ્પ બુદ્ધિને પ્રાપ્ત છે. જયારે હાસ્યલેખક માર્ક ટન અમેરિકાના જેનામાં આ સમજણ છે, આ ભાવ છે, મિસરીમાં એક છાપું ચલાવતા હતા ત્યારે એક તેનામાં સાચી ધાર્મિકતા છે. ગ્રાહકને તેમના ઉપર પત્ર આવે.
એ અગાધ, અય, આપણે સર્વસુંદર શ્રી મંત્રી સાહેબ! તમારા છાપામાંથી અનુભવ થઈ શકે, કે જે સાચી કલા અને એક કળીઓ મળી આવ્યું છે. હું જાણવા સાચા વિજ્ઞાનનું ઉગમસ્થાન છે.
