________________
૧૬૪ : જૈનદર્શનને કર્મવાદઃ
એટલે ભિન્ન ભિન્ન છમાં ભિન્ન ભિન્ન જવે. તેમાં અંતમુહૂર્તના આયુવાળે પરભવનું અધ્યવસાયથી થયેલે સ્થિતિબંધ સરખો હાવા આયુ અંતમુહૂર્ત પ્રમાણે બાંધનારના હિસાબે છતાં પણ તે દરેક જી ભિન્ન ભિન્ન ક્ષેત્રફળાદિ આયુને બંધ અને તેને અબાધાકાળ બને અને ભિન્ન ભિન્ન અંગોમાં અનુભવે છે. તે જઘન્ય હોય છે. એ ભિન્ન ભિન્ન સંગમાં અનુભવવામાં ભિન્ન અંતમુહૂતના આયુવાળ તંદુલીયે મસ્ય ભિન્ન અધ્યવસાયે કારણરૂપ છે. ભિન્ન ભિન્ન તે તેત્રીસ સાગરોપમ પ્રમાણ સ્થિતિવાળું દ્રવ્ય-ક્ષેત્ર-કાળ-ભાવ આદિ અનેક કારણોની સાતમી નારકીનું આયુ બાંધે, તે હિસાબે આત્મા પર થતી અસરને લઈને જ અધ્યવસાયની આયુને સ્થિતિબંધ ઉત્કૃષ્ટ અને અબાધા જઘભિન્નતા થાય છે.
ન્ય હોય છે. પૂર્વકેટિ વર્ષના આયુવાળે આયુષકર્મ સિવાય સાતે કર્મના અબાધા- પિતાના તે આયુના ભગવટાની ત્રીજા કાળનું પ્રમાણ ઉપર કહ્યા મુજબ ચક્કસ ભાગની શરૂઆતમાં પરભવનું આયુ અંતમુહૂત હેવાથી તે સાતે કમને અબાધાકાળ અને ભેગ- સ્થિતિ પ્રમાણ બાંધે તે હિસાબે સ્થિતિબંધ કાળ બને મળીને સ્થિતિકાળની ગણત્રી કહી જઘન્ય અને અબાધાકાળ ઉત્કૃષ્ટ હેય છે. છે, એટલે જેમકે મેહનીય કમની ઉત્કૃષ્ટ
પૂર્વકેટિ વર્ષના આયુવાળે પિતાના સ્થિતિ સીતેર કેડાછેડી સાગરોપમની કહી છે,
આયુના ભેગવટાની ત્રીજા ભાગની શરૂઆતમાં તેમાં સાત હજાર વર્ષ અનુદયકાળનાં અને
તેત્રીસ સાગરેપમ પ્રમાણુવાળુ દેવ કે નારકીનું સાત હજાર વર્ષ જૂન સિત્તેર કડાકોડી સાગ
પરભવનું આયુ બાંધવાના હિસાબે તે સ્થિતિ રોપમ (ગ્ય) કાળનાં એમ અબાધાકાળ અને
બંધ અને અબાધા બને ઉત્કૃષ્ટ હેય છે. નિષેકકાળ બને મળીને સીતેર કેડીકેડી સાગ
આ રીતે બધ્યમાન આયુની અબાધા રેપમની ગણત્રીએ ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિબંધ કહ્યો છે.
ભેગવાતા આયુને આધીન છે. પણ બંધાતા એ રીતે શેષ છ કર્મના સ્થિતિબંધને અંગે પણ
આયુને આધીન નથી, જ્યારે આયુ સિવાય સમજવું.
શેષ સાત કર્મની અબાધા બંધાતા કર્મને આયુકમના અબાધાકાળનું પ્રમાણ નિયત
આધીન હોવાથી તે કર્મોમાં અબાધા બંધાતા
છે આ નહિ હોવાથી તે કમને સ્થિતિબંધ અબાધા
કર્મની સત્તાના વિષયભૂત કહેવાય છે. જેથી કાળ રહિત કહ્યો છે. આયુકર્મ અંગે કહેલી
અપવર્તન વડે તે કર્મોની અબાધા ઉડાડી સ્થિતિબંધની ગણત્રી આયુ ભગવટાના પ્રારંભથી
પણ શકાય છે, યા તે બંધાતા કમની સ્વપૂર્ણતા થતાં સુધીની સમજવી. ઉદયકાળ સિવા
જાતીય પ્રકૃતિને તે સમયે જે ઉદય હોય તે યની ગણત્રી આયુન સ્થિતિબંધમાં નથી. એટલે
બંધાવલિકા ગયા બાદ ઉદીરણા વડે તેને ઉદય આયકમને અબાધાકાળ ઉપરોક્ત ઉત્કૃષ્ટ
પણ થઈ શકે છે. આયુમાં તેમ બની શકતું અને જઘન્ય સ્થિતિ સાથે જોડયે નથી.
નથી. કારણ કે બધમાન આયુની અબાધા તે વર્તમાન કાળે ભેગવાતા આયુષ્યના સમયે બંધાતા આયુની સત્તાના વિષયભૂત કહેવાતી બંધાયેલ પરભવના આયુને અબાધાકાળ, તે નથી. આયુને સ્વભાવ એ છે કે અનુભવાતા વર્તમાન આયુ જેટલું શેષ રહે તેટલે સમ- ભવનું આયુ જ્યાં સુધી ઉદયમાં વતે છે,
