________________
આ કુ લ નું મહત્વ શા માટે? A -
શ્રી ભવાનભાઈ પી. સંઘવી. આ આધુનિક જગતમાં કુલ અથવા તે
A સમજી શકાશે કે મળમાં વાવેતરમાં જ ખામી કુલીનતા તરફ આંખમીંચામણાં થઈ રહ્યાં છે. રહેલી છે. પરંતુ કુલ એટલે મનુષ્યની યોગ્યતાની પરીક્ષા પહેલાના સમયમાં પુત્રીની સગઈ કરવી માટે આદિપંથ એટલે કાંટા ભર્યો છે એટલે હેય તે દશ દશ પેઢીની કુલીનતા (ખાનદાની) જ રક્ષક, પ્રેરક અને નીતિ માર્ગ છે. તે પંથ જેવાતી હતી. કારણ કે એ તે પેઢીઓને સંબંધ પરીક્ષા માટેના સામાન્ય માર્ગો માંહેને સર્વે બાંધવાને છે, એવી દઢ માન્યતા હતી, જે ઘણે ત્કૃષ્ટ માગ છે. ઊંચ કુળમાં કેલસા કે નીચ અંશે સાચી હતી, અત્યારે આપણે સગાકુળમાં રત્ન હોઈ શકે, પણ અપવાદ તે સંબંધીઓમાં અસંતોષ, કલેશ અને અસદુભા. ન્યાયને પણ હોય છે. પરંતુ આ તે પરી- વના જોવામાં આવે છે, તેને કારણુમાં “બાવળ ક્ષાને સામાન્ય પન્થ છે.
ઉપર કેરી કયાંથી નીપજે” એજ છે, એમ
કહીએ તે ખેટું નથી. અત્યારે રૂ૫-મેહીની જેમ જેમ માનવ જાતિ કુળ પ્રત્યે આંખ
વધી પડી છે, બહારના આકર્ષણ વધી પડયાં મીંચામણા કરતી ગઈ છે, તેમ તેમ નીતિ,.
છે, અર્થતંત્ર એક મહાન મંત્ર રૂપ બન્યું ધમ કે રાષ્ટ્રદ્રોહીઓ, વર્ણશંકરે કે વ્યભિ
છે, પિસાની સામે કુલીનતાનાં મૂલ્ય કેડીના ચારીઓના ભારથી ધરતી દબાતી જાય છે. ખાન થઈ રહ્યા છે અને જુનું જીવન તૂટી રહ્યું છે. દાની એટલે કુલીનતા આ સાદો અર્થ છે. હવે કુલીનતા એટલે શું? તે શા કહે છે કે અકુલીનતા કે કુલીનતા પારખવાના તેલ“સદાચાર.” જ્યાં શુદ્ધ સદાચાર આચરવામાં માપ બદલાઈ ગયા છે જેથી કેઈના દિલમાં આવે છે તેવા સજજનેને કુલીન કહેવાય છે. સ્નેહભાવ જોઈ શકાતું નથી. એવાં બધાય દુખદ અથવા ખાનદાન કહેવામાં છે. આપણા પૂર્વ પ્રસંગેના મૂળમાં કુલ કે કુલીનના જેવી વસ્તુને જેએ કુળ તરફ અંગુલીનિર્દેશ કર્યો છે આપણે નકારતા થયા તે છે. એટલે જ કહી તેમાં કેટલું તથ્ય અને પથ્ય ભર્યું છે, તે શકાય કે કુલીનતાની ભાવના એ શબ્દ સોનું આપણે જ્યારથી પશ્ચિમની ઢબનું અનુકરણ છે. તેને ટીપી ટીપીને આપણાં વડિલેએ ઈજકરવા લાગ્યાં છીએ ત્યારથી ભૂલાઈ ગયું છે. તેનાં ઘરેણાં બનાવ્યાં છે, ખાનદાની મુખ્યત્વે અત્યારે સમાજ નાસ્તિકવાદ તરફ ઘસડાઈ જ્યાં સદાચરણનિષ્ઠા હોય ત્યાં જ વસે છે, રહ્યો છે, તેના કારણેનાં મૂળમાં તપાસ કરતાં સદાચાર એ વસ્તુ સુવર્ણની અંગુઠીમાં અમૂલ્ય
રત્ન સમાન છે પ્રકાશવંતુ અમૂલ્ય રત્ન આંગઆકાશમાં ઉગેલા તારાઓ રાજરાણીની મૂછિત ળામાંની અંગુઠીને દીપાવે છે, તે રીતે મનુષ્ય કાયા પર જાણે એક નજરે ચોકી કરી રહ્યા હતા... સદાચારી બની પિતાનું જીવન ધર્મનિષ્ઠામય મૂછ ક્યારે વળશે?
બનાવે તે કુલીનતા આપ મેળે જાગૃત આવતી કાલે મા બનનારી એક સતી નારીની થશે-ખાનદાનીને આધાર ગરીબાઈ કે શ્રીમંતાઈ આ મૂછ શું કદી નહિં વળે ?
ઉપર નથી, તેમ સદાચારનિકાને આધાર પંડિ
