________________
કલ્યાણ માર્ચ-એપ્રીલ : ૧૯૫૨ : ૬૭ :
મળવા આવેલ ગૃહસ્થોને શેઠે મુલાકાત આપી અને છતાં સંસ્કાર સંપન્ન હતા. ધર્મ પ્રત્યે તે સરલાબહેનને ફંડમાં રૂા ૨૫૦૧ ભર્યા અને ડી વાર પછી તેઓ પણ ભાવના હતી પરંતુ શાંતિલાલ શેઠ ભાવના કરતાં જમવા માટે રસોડામાં ગયા.
કર્તવ્યને હમેશાં ઉંચુ સ્થાન આપતા અને આમ છતાં કંઈ પણ બોલ્યા વગર બિલકુલ શાંતિથી શેઠને આજે પણ વિચારોના ઘર્ષણ વગર શાંતિલાલ શેઠનો ઘર જમતા જોઈ સરલા હેનને નવાઈ થઈ. તેમના દશ- સંસાર સુખ અને શાંતિથી ચાલતે. વરસના પરણેતરમાં આજે પ્રથમ જ બનાવ હતા, કે સરલાબહેનના જીવનમાં માત્ર હવે એકજ જયારે શાંતિલાલ શેઠે જમતી વખતે, તેમની પત્ની આશા બાકી રહી હતી, કે બળાનો ખુંદનાર એક સાથે હસીને વાત કરી ન હોય! અને તેથી સરલા
પુત્ર ઘર આંગણે રમત જોઉં અને જીવનમાં આને બહેનના મનમાં અજાયબી સાથે થોડીક ચિંતા પણ
અજવાળું કરે, પરંતુ પરંયે દશ દશ વરસ થયા છતાં ઉત્પન્ન થઈ. પરંતુ અત્યારે તેઓ કશું બોલ્યાં નહિ.
તેમની આશા અધુરીજ રહી હતી. શેઠ પણ જેમ અને જેટલું પીરસ્યું તેટલું જમીને
વ્યાખ્યાન સાંભળીને આવ્યા પછી, કદિ નહી તેમના શયનગૃહમાં જઈને સૂઈ ગયા, આજના વ્યાખ્યાન
અને આજે શેઠે ધારણ કરેલું મૌન. અને તેમના માં મુનિ મહારાજનાં મુખે સાંભળેલા અંતિમ શબ્દોએ
મુખારવિંદ પર ફરી વળેલી દુ:ખની ઘેરી છાયાએ. શઠનાં હૃદય પર ઉડી અસર કરી હતી, અને તેમનું
સરલાલ્હેનને અકળાવી મૂક્યાં હતાં,કલકોના ચિંતન છતાં મન કોઈ વિચાર પ્રવાહમાં તણાતું હતું.
તેઓ તેનું કારણ શોધી શક્યાં નહિ. લાંબા સમય શાંતિલાલ શેઠ, વેપારક્ષેત્રમાં કુનેહ અને આપબળ
થયો છતાં શાંતિલાલ શેઠ તેમના ઓરડામાંથી બહાર થી આગળ વધ્યા હતા, અને છેલ્લા વિશ્વયુદ્ધ પછી
નીકળ્યા નહિ ચાનો સમય થયો એટલે સરલાબહેને તે તેઓ અઢળક સંપત્તિના માલિક બન્યા હતા. પરંતુ.
પોતેજ ઉડીને તેમના હાથે ચા બનાવી તેઓ પિ તેજ તેઓ માત્ર કમાઈ જ જાણતા હતા તેટલું જ નહિ,
તેમના પતિને ચા આપવા માટે શેઠના ઓરડામાં ગયાં. પરોપકારાર્થે પણ તેમણે તેમના હાથ ખુલ્લા રાખ્યા
પલંગની પાસેના ગોળ ટેબલ પર સરલાબહેને ચાને : હતા તે ઉપરાંત દેરાસરો અને ઉપાશ્રયના આધાર
કપ મૂકો. શાંતિલાલશેઠ તે કોઈ ઉંડા મંથનમાં પાછળ તેમણે લાખો રૂપિયા ખરચ્યા હતા. વળી
પડયા હે ય તેમ આંખો ખુલ્લી રાખીને સૂતા હતા નીરાધાર વિધવાઓ અને બાળકો માટે પણ તેઓએ -
- સરલાન્ડેનના પગરવનો અવાજ કે તેમની હાજરી તેમની પ્રથમ પત્નીના નામથી એક આશ્રમ ખોલ્યું
શેઠની એકાગ્રતામાં વિક્ષેપ પાડી શક્યા નહી. થે ડીપળે હતું, અને આમ તેઓ કુનેહબાજ વેપારી, આગેવાન,
પસાર થયા પછી, સરલાબેને તેમના પતિને કહ્યું નાગરિક, ઉદાર દાનેશ્વરી અને સાચા ધર્મ પ્રેમી તરીકે
ચા લાવી છું ” પરંતુ શાંતિલાલ શેઠ કશું જ સુવિખ્યાત હતા.
ના બોલ્યા. સરલાબેનની મૂંઝવણ તેમની આંખોમાં અશક અને શ્રેણિક, એ શાંતિલાલ શેઠની પ્રથમ સરૂપે બહાર આવી. પરંતુ તેમણે ધીરજ ન પત્નીના પુત્રો હતા. બાપ તેવા બેટા” એ કહેવત ગુમાવતાં ફરીથી કહ્યું “ ચા ઠંડી પડી જશે.......... અનુસાર તેઓ પણ તેમના પિતાની જેમ ખાનદાન, “ હ... ...' કલાકનું મૌન તેડી શાંતિલાલ શેઠ તેજસ્વી અને સંસ્કારી હતા. પ્રથમ પત્નીનું અવસાન પલંગ પર બેઠા થયા, અને ચાનો કપ હાથમાં લીધા. થયા પછી શાંતિલાલ શેઠને ફરીથી લગ્ન કરવાની ચા પીતાં-પીતાં પણ કશુંજ બોલ્યા નહિં અને સરલા ઈચ્છા ન હતી, પરંતુ ઘરની દેખરેખ, બે બાળકોની બેને પુછયું “તબીયત સારી છે ને ?” પરંતુ જવાબમાં માવજત અને સગાં-સબંધીઓના દબાણથી શાંતિલાલ સરલાબેનના હાથમાં ચાને ખાલી કપ મલ્ય અને શેઠ શેઠે સરલાબહેન સાથે લગ્ન કર્યા.
પારંવાળીને ફરીથી સૂઈ ગયા. વધુ વાતચિત કરવાની શાંતિલાલ શેઠ ધર્મ પ્રત્યે શ્રદ્ધાવાસિત હતા સરલાબેનની હિંમત ચાલી નહિ અને તરત તેઓ જયારે તેમનાં પત્ની સરલા બહેન પણ સુશિક્ષિત હવા ઓરડામાંથી બહાર નીકળી ગયાં.
