________________
જગ્યાએ અમે પગ નથી રાખતા કેમકે ત્યાં જીવ-જંતુ હોવાની સંભાવના રહે છે.” અકબરે સેવકો દ્વારા જેવો જ ગલીચો ઉઠાવ્યો એની નીચે કીડીઓની લાઈન જોવામાં આવી. આ દશ્ય જોઈ અકબરના આશ્ચર્યનો પાર ન રહ્યો. એ વિચારવા લાગ્યો - “આટલા નાના પ્રાણીઓના પ્રત્યે પણ એમના દિલમાં આટલો સ્નેહ છે તો એમનું જીવન કેટલું મહાન હશે?” આ મુલાકાત પછી પ્રતિદિન અકબર આચાર્યશ્રીને મળતા રહ્યા અને જ્ઞાનગોષ્ઠી ચાલતી રહી. એકવાર અકબરે પોતાના ઘરમાં ચાલી રહેલી શનિની ગ્રહદશાના નિવારણનો ઉપાય પૂછ્યો. ત્યારે આચાર્યશ્રીએ સરળતા અને નિર્ભયતાથી કહ્યું “મારો વિષય ધર્મ ઉપદેશ આપવાનો છે, જયોતિષનું ફલાદેશ બતાવવાનું અમારું કર્તવ્ય નથી.” આચાર્ય ભગવંતની આચાર દઢતા જોઈને અકબર ખૂબ જ ખુશ થયા.
એક દિવસ અકબરે આચાર્યશ્રીને કહ્યુ અહી તપાગચ્છના પદ્મસુંદર નામના જૈન સાધુનો અલભ્ય જ્ઞાનભંડાર છે. એમના દેવલોકગમન પછી એ ભંડાર હું સંભાળી રહ્યો છું. હવે આપ એ ભંડારને સ્વીકારવાની કૃપા કરો.” ત્યારે આચાર્યશ્રીએ કહ્યું “અમે આ સંગ્રહને રાખીને શું કરશું? અમને જયારે કોઈ ગ્રંથની આવશ્યક્તા હશે, ત્યારે તે મંગાવીને એને વાંચ્યા પછી પાછુ આપી દઈશું.” આચાર્ય ભગવંતની આ નિઃસ્પૃહ વૃત્તિથી અકબર અત્યંત પ્રભાવિત થયા.
ત્યાંથી ચાતુર્માસ કરીને આચાર્યશ્રી આગરા પધાર્યા. આચાર્યના ધર્મોપદેશથી પ્રભાવિત થઈને અકબરે કંઈક માંગવાનું કહ્યું. ત્યારે આચાર્ય ભગવંતે કહ્યું - “મારે બીજું તો કંઈ નથી જોઈતું પરંતુ જૈનોના મહાપર્વ પર્યુષણના દિવસો આવી રહ્યા છે. માટે એ દિવસોમાં હિંસા ન થવી જોઈએ.” આચાર્ય ભગવંતની વાત સાંભળીને અકબરે કહ્યું “ગુરુદેવ! આઠ દિવસ આપના અને આગળ પાછળના બે-બે દિવસ મારા તરફથી” આ રીતે ૧૨ દિવસ સુધી ગુજરાત-સૌરાષ્ટ્ર, દિલ્લી, ફતેહપુર, અજમેર, નાગપુર, માલવા-દક્ષિણ પ્રાંત, લાહોર-મુલ્તાન વગેરે રાજયોમાં ક્યાંય પણ કોઈપણ પ્રકારની હિંસા નહીં થાય.” એવું ફરમાન અકબરે કઢાવ્યું. આચાર્યશ્રી અકબરને અહિંસા માટે અનેક રીતે સમજાવતા રહેતા હતા. એની ઉંડી અસર અકબરના દિલ ઉપર થઈ. એક દિવસ અકબર આચાર્યશ્રીની સાથે ડાબર સરોવરના તટ ઉપર ગયા ત્યાં હજારો પંખીઓ પિંજરામાં બંધ હતા. જીવદયાના ઉપદેશથી પ્રભાવિત થયેલા અકબરે એ બધા પંખીઓને છોડી દીધા.
જે અકબરે એક વખત લાહોરના આસપાસના જંગલના ૧૦ માઈલના ક્ષેત્રને પશુઓથી ભરી દીધા હતા. પછી ૫૦,૦૦૦ લોકો દ્વારા સતત પાંચ દિવસો સુધી કતલ કરાવ્યા હતા. સાથે જ જેણે ૩૬,૦૦૦ શેખ પરિવારોને ૧-૧ હરણનું ચામડુ, બે-બે શીંગડા અને એક સોનામહોર ભેટ આપી હતી. જેણે આગરાથી દિલ્લીના રસ્તા ઉપર હરણના મસ્તકોના તોરણો બંધાવ્યા હતા. જે પ્રતિદિન ૫00 ચકલીઓના જીભની ચટણી બનાવીને ખાતો હતો. આવા ભયંકર હિંસક રાજાને પ્રતિબોધિત કરવાનું ઉત્તમ કાર્ય આચાર્યશ્રીએ કર્યું.
