________________
કરવા લાગ્યા. અહીં પન્યાસજીને પણ યતિગણોમાં વ્યાપ્ત શિથિલાચાર બહુ જ ખટકતો હતો. પરંતુ તેઓ કોઈ સારા મોકાની તલાશમાં હતા. થોડા જ સમયમાં એમને સામેથી જ આ મોકો મળી ગયો.
એક દિવસ ધરણેન્દ્રસૂરિજીએ અત્તરની કેટલીક બૂંદો રત્નવિજયજી ૫૨ છાંટતા કહ્યું ‘‘લો આ અત્તરની પરીક્ષા કરો. મને તો બહું સારું લાગ્યું. તમને કેવું લાગ્યું ?'' પર્યુષણ પર્વના આરાધનાના દિવસોમાં ચાલી રહેલી આ વિષય પોષણથી રત્નવિજયજીનું મન ખળભળી ઉઠ્યું. તથા ઉચિત અવસર જાણીને ગંભીરતાપૂર્વક કહ્યું - ‘‘પૂજ્યશ્રી ! ગૃહસ્થને માટે આ શોભાસ્પદ હોઈ શકે છે પરંતુ સાધુને માટે તો આ અત્તર ગધેડાના મૂત્રથી અધિક નથી. વળી તમે પોતે ગચ્છનાયક થઈ આ ઈન્દ્રિયોના વિષય પોષણમાં આસક્ત બનશો તો પૂરો ગચ્છ શિથિલાચારની ખાઈમાં ફેંકાઈ જશે એનું જવાબદા૨ કોણ ? પન્યાસજીના મુખેથી આવા શબ્દ સાંભળીને શ્રી પૂજ્યજી ગુસ્સામાં લાલચોળ થઈને બોલ્યા, ‘‘પન્યાસજી એ તો આપ અહીં છો. માટે આપને આટલું માન-સન્માન મળી રહ્યું છે. ક્યાંક બીજે હોત તો દફ્તરી પદ પણ મળવું અસંભવ હોત. શ્રી પૂજ્ય પદ તો સપનું છે સપનું. કથની અને કરણીમાં મોટું અંતર હોય છે. શ્રી પૂજ્ય બનીને જો આપ ચારિત્ર પાલન કરીને બતાવો તો અમે માનીએ. આ તો અમે છીએ કે આપને નિભાવી રહ્યા છીએ કોઈબીજા હોત તો ખબર પડી જાત.’ ધરણેન્દ્રસૂરિજીને એ વાતનો અંદાજો નહતો કે એમના આ શબ્દો જ એમની શિથિલતાની જડોને હલાવી દેશે.
પન્યાસજીએ ગંભીર અને શાંત પ્રકૃતિથી વિચાર કર્યો કે વાસ્તવમાં સત્તાના નશાએ એમને આંધળા કરી લીધા છે. જેમ શરીરના કોઈ અંગમાં કોઈ રોગ આવી જાય તો એનું નિવારણ અતિ આવશ્યક હોય છે, અન્યથા રોગ પૂરા શરીર માટે નુકસાનકારી સિદ્ધ થઈ શકે છે. તેમ શિથિલતારૂપી આ રોગનું નિવારણ પણ અતિ આવશ્યક છે. નહીંતર આખા સંઘને ભવિષ્યમાં ભારે નુકસાન ઉઠાવવું પડશે. મારા વચન અત્યારે એમની ઉપર કોઈ અસર નહીં કરે, પરંતુ એમને સાચા રસ્તે લાવવા માટે કેટલાક વિશિષ્ટ પંગલા મારે ભરવાં જ પડશે. આ રીતે વિચાર કરીને રત્નવિજયજી બોલ્યા – ‘‘શ્રીમાન્, જોતાં જાઓ હવા કઈ બાજુ જાય છે. આ ઉન્માદ અને શિથિલાચારરૂપી રોગનું નિવારણ અતિ આવશ્યક છે. માટે ઔષધિના કડવા ઘૂંટ પીવા માટે આપ તૈયાર રહેજો. હું જલ્દી ઔષધિ મોકલીશ.’’ સાચે જ ધન્ય છે ગુરુદેવના ભાવોને સ્વયંને સત્તાનો કોઈ લોભ નથી પરંતુ માત્ર શ્રી સંઘ માટે તેઓ કેટલી મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવા તૈયાર થઈ ગયા.
આ વિવાદ પછી એજ સમયે શ્રીપૂજયજીનો સાથ છોડીને પન્યાસજી કેટલાક યોગ્ય મુનિઓની સાથે નાડોલમાં ચોમાસુ પૂર્ણ કરીને પોતાના ગુરુદેવની પાસે આહોર પહોંચ્યા. એમણે બધી જ હકીકત પોતાના ગુરુદેવને કહી સંભળાવી. યથાયોગ્ય સમય જાણીને વિ.સં. ૧૯૨૪ વૈશાખ સુદ ૫ ના દિવસે પ્રમોદસૂરિજીએ રત્નવિજયજીને આહોરમાં આચાર્યપદ પ્રદાન કરીને એમણે રત્નરાજ થી રાજેન્દ્રસૂરિ
154
