Book Title: Jainism Course Part 04
Author(s): Maniprabhashreeji
Publisher: Adinath Rajendra Jain Shwetambara Pedhi

View full book text
Previous | Next

Page 202
________________ ૧૧. રસનામકર્મ શરીરનો સ્વાદ નિશ્ચિત કરનારું રસ નામકર્મ કહેવાય છે. એના મુખ્ય ૫ ભેદ છે. (૧) તિક્ત (કડવું) (૨) કટુ (તીખું) (૩) કષાય (તૂરો) (૪) આમ્સ (ખાટ્ટો) (૫) મધુર (મીઠો) ઉદા. મરચાનો સ્વાદ તીખો હોય છે. શેરડીનો સ્વાદ મીઠો હોય છે. લીંબુનો સ્વાદ ખાટો હોય છે વગેરે. ૧૨. સ્પર્શનામકર્મ શરીરનો સ્પર્શ નિશ્ચિત કરનારું સ્પર્શ નામ કર્મ કહેવાય છે. આના મુખ્ય ૮ ભેદ છે. (૧) કર્કશ (૨) મૃદુ (૩) ગુરુ (૪) લઘુ (૫) શીત (૬) ઉષ્ણ (૭) સ્નિગ્ધ (૮) રુક્ષ. ઉદા. પાણીના જીવોનું શરીર ઠંડું હોય છે, અગ્નિના જીવોનું શરીર ઉષ્ણ હોય છે. રૂનું શરીર હલ્લું હોય છે, લોખંડનું શરીર ભારે હોય છે વગેરે. ૧૩. આઘુપૂર્વી નામકર્મ જ્યારે જીવના મરણસ્થાનની અપેક્ષાએ જન્મ સ્થાન અન્ય શ્રેણીમાં હોય ત્યારે જીવને વચ્ચમાં વળાંક લેવો પડે છે. ત્યારે આનુપૂર્વી નામકર્મના ઉદયથી જીવ માર્ગમાં વળાંક લઈ શકે છે. અલગ-અલગ ગતિની અપેક્ષાથી આના ૪ ભેદ છે. (૧) દેવાનુપૂર્વી (૨) મનુષ્યાનુપૂર્વી (૩) તિર્યંચાનુપૂર્વી (૪) નરકાનુપૂર્વી. ૧૪. વિહાયોગંત નામકર્મ ત્રસજીવોને ચાલવાની શક્તિ પ્રાપ્ત થઈ છે. એમાં કોઈની ચાલ (ચાલવાની સ્ટાઈલ) સારી હોય છે તો કોઈની ખરાબ. આ ચાલ વિહાયોગતિ નામકર્મના ઉદયથી પ્રાપ્ત થાય છે. એના ૨ ભેદ છે. ૧. શુભવિહાયોગતિ : બીજાઓને પ્રિય લાગે એવી સુંદર ચાલ. ઉદા. ગજ, વૃષભ, હંસાદિ વગેરેની ચાલ ૨. અશુભ વિહાયોગતિઃ બીજાઓને અપ્રિય લાગે એવી વિચિત્ર ચાલ. ઉદા. ઊંટ, ગધેડાની ચાલ. હે પ્રભુ, અનંતદોષના ગુલામ એવા મનેતેંરારા હૃદયમાં સ્થાન આપ્યું છે એમાં મને જો કોઈ આશ્ચર્યનથી લાગતુંતો અનrગુના માલિક એવા તો હું મારા હૃદયમાં સ્થાન નથી આપી શક્યો એમાંય મને કોઈ આશ્ચર્ય નથી થતું કારણકે એટલે તો ભગવાન બની शध्यो छे भने हुं संसारभां री रह्यो छु!

Loading...

Page Navigation
1 ... 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222