________________
女性身母女母件件件件件件件件件件件令令的种种种种种件件件件修种种件代登登登終种 તા. ૧૯-૩૩ – જૈન યુગ
૬૩.
અંધ શ્રદ્ધા, મિથ્યાભિમાન, “ આગેસે ચલી આની હય'
પુસ્તક પરિચ ય. અને કમ બડેની મનોવૃત્તિ તરફ આપણું ખાસ ધ્યાન ખેંચાય છે. એ પચીસ વર્ષ પરના સંબંધ સાથે આલેખાયેલાં -
શ્રી. . સ્થા. શિક્ષણ પરિષદુના પ્રમુખનું ભાષણઆ પાત્રોના પ્રેત અત્યારના સમાજમાં ઘેર ઘેર વળગી બેઠાં
પ્ર-૪. ડાહ્યાલાલ મહેતા અને ડો વૃજલાલ મેઘાણી મુથ છે. ધર્મ શું અને અધમ શું? એ નહિ સમજતાં અજ્ઞા
એક પં. અજમેર મુકામે થડા વખત પહેલાં ભરાયેલી આ પરિપત્નિ અને પુત્રને શિખામણ આપતા, અમુક જ પ્રતિમાને
પદના પ્રમુખ શ્રી જિનવિજયે આપેલ વ્યાખ્યાન ઉપયોગી વિચાર પોતેજ પહેલી પૂજા કરે, નહિતર દેવ સમક્ષ પૂજારીને મારી
આપે છે, તે મનન કરવા થાય છે. જુદા જુદા સંપ્રદાય નાંખવાની ધમકી આપતા, ચૌદશ કે આઠમના દિવસે કારેલાં
વચ્ચે મેળ સાધી શકનાર વસ્તુ શિક્ષણ છે. ખરું જ્ઞાન એજ ને ઝોળીમાંના કેળાં તરીકે ઓળખાવી ધર્મી તરીકે ખપવાનો
જેન તપ છે. શ્રી મહાવીર તપનો અર્થ માત્ર દેહદમન ડોળ કરતા, દેવગુરૂનો સદુપદેશ નહિ પણ્ ફકત પતાસાં કે
નહિ પણ્ પૂર્ણતાની પ્રાપ્તિના ઉદ્દેશથી યથાર્થ દષ્ટિ પૂર્વક શ્રીફળની પ્રભાવના પાછળ ધસડાતા, સંધ સમુદાયમાં શાક
આચરવી ત્યાગના નિયમો છે. તેમાં એક બાજુ સમ્યગ જ્ઞાન, ભાછી મારકેટ કરતાં વધુ ઘોંધાટ અને અવવસ્થા કરી
અને બીજી બાજુ સમ્યફ ચારિત્ર છે. ક્રિયા કાંડ એટલે બાહ્ય મૂછપર વળ દેતા, કારણ કે જમવારમાં ‘કાના બાપની
આચાર તે સમ્યફ ચારિત્રની ભાવનામાંથી ફુલમાંથી સુવાસની દિવાળી' કરી અઢળક એઠવાડ કરતા અને સમતાના કારણે
પેઠે વિના પ્રયત્ન ,મેલ હોય તો તે અધ્યાત્મિક છે. વિદ્યા કરવામાં આવનારાં સામાજિક પ્રચલિત રૂઢી માફક કરી મુકતા
તે સમ્યગજ્ઞાન ત્યારે અને જયારે તે અધ્યાત્મિક થાય. સાચી અનેક વૃધ્ધને જ્યારે વડિલ-શાહી ચલાવતા જોઈ છીએ ત્યારે જરૂર કસ્તુરચંદ કાકાનું પ્રત સમાજને ઘેરી રહ્યું છે વસ્તુ નિર્જીવ અને નિષ્પક્ષ બની કહાર નીકળે ત્યારે સત્ય એમજ લાગે. નાકા શમાંથી સાલા એથે છોકરાઓ માટે બહાર આવે તેમ છે. સમાજની જવાબદાર ભકિતઓએ મિષ્ટાન લાવતી અને પ્રભાસનામાં પોતાના પુત્રની માંગણી ખુશામતી વાતાવરણની મદશામાંથી મુક્ત થઇ વિનય અને કરતી સ્ત્રીઓને જોઈ મેં ઘી શેઠાણી નજર સમક્ષ ખડી થઈ સમભાવ સાથે સમાલોચના કરવી જોઈએ. વિદ્યા-શિક્ષણની
આ એક અતી ન્યૂનતાને ઇતિહાસ લાગે છે. મૂળપુની કૃત વિઘાને જેન બેઠેલા વડિલ વર્ગને આપણને બહુ સારો ખ્યાલ આપે છે. ભિક્ષુ ખીએ જેટલી વિકસાવી છે તેના કરતાં અનેક ગણી વધારે
સંધવી કોને કહેવાય? સંધવી કાગ થઈ શકે? સંધવીનું બૌદ્ધ ભિક્ષુઓ અને બ્રાહ્મણોએ વિકસાા છે. વળી જૈન કિકર્તવ્ય શું ? વગેરે બાબતે પણ ઠીક ચર્ચવામાં આવી છે. કામ અને નાના મોટા કાંટાઓને ઇતિહાસ એટલે મોટે ભાગે આજના સંધવીઓમાં અને તે વખતના સંધવીમાં ધગજ નજીવો વિધિ વિધાને અને અકિંચિકર ક્રિયાઓના મતભેદોને તફાવત દષ્ટિગોચર થાય છે. પહેલાંના સંધવીઓ જ્યારે સંધ- ઈતિહાસ, આ સાથે એ વાત સાચી છે કે હિંદમાં સામાન્ય સત્તા સર્વોપરિ ગણુતા હતા તેની આગાને તીર્થકરની આજ્ઞા પ્રજાના જીવનમાં નૈતિક વિકાસ આબુવાની બાબતમાં જૈન તુલ્ય માની શિરોધાર્ય કરતા હતા, ત્યારે આજ પૈસાના ભિક્ષુગળુને સંતોષકારક ફાળે છે. અંગ્રેજી યુગ પહેલાંની કેળજરે બની બેઠેલા સંધવીઓ સંધની ખુલ્લી અવગણના કરે છે. વણી તે સાધુ સંધની કેળવણી હતી; તે યુગ આવતાં દષ્ટિએટલું જ નહિ પણ તેને હાડકાને માળખે કહેતાં પણ અચ- કેશુ–પરિસ્થિતિ બદલાયાં, શિક્ષણ માત્ર અધ્યાત્મિક ન રહ્યું. કાતા નથી, આવા સંધવીઓને લેખકે તેમની જવાબદારીનું શ્રાવક સમુદાય અર્થ અને કામ માટેની વ્યાવહારિક કેળવણી ભાન કરાવી ગંધવીનું બિરૂદ શૌર્યવાન હિંમતવા અને સંધ લેવા દોરા અને અનેક સંસ્થાઓ સ્થપાઈ. આજે વસ્તુક્ષકનેજ શૈભે તે બનાવી આપ્યું છે. સંધ શું છે? અને સ્થિતિ એ થઈ છે કે વિદ્યાર્થી મા વધી પડી છે તેને પહોંચી તેમાં તે વખતે કે કેણુ બેસતા ? વગેરે પ્રશ્નો ૫ણું ખુબ વળી શકાતું નથી, અને દાયજામાં સંપત્તિ લાવનાર કન્યાના સારી રીતે છવામાં આવ્યા છે એ કંદર શત્રુજયો દ્ધારક કરતાં ભણેલી અને સરકારી કન્યાને વધારે પસંદગી મળે છે. સમરકંદમાં આજના સમાજનાં સળગતા ઘણું પ્રશ્નોને ખૂબ વિદ્યાની બાબતમાં ત્યાગીઓની વર્તમાન સ્થિતિ ઉતરતી અચ્છે ચિતાર આપ્યો છે. આવાં પુસ્તકેદ્વારા સમાજના
પાયરી પર છે. ત્રણે ફિરકાના પૂજય ગુરૂએમાં જે સારામાં પ્રભાવિક ઐતિહાસિક પાત્રોને બહાર લાવવા એ અત્યંત
સા વિદ્વાન ગણી શકાય તે કરતાં વ્યાવહારિક અને જરૂરી છે. આપણા સમાજમાં અનેક વિદ્વાને છે, લેખકે છે,
ધાર્મિક બંને વિદ્યામાં તેમને ગૃહસ્થ શ્રાવક વિદ્વાનો ઇતિહાસત મહોદધિઓ છે. તેઓ ધારે તે આવી પ્રભાવિક
કદાચ ચડી જાય એવા મળી આવે ખરા. શુષ્ક ક્રિયાકાંડમાંજ પુરૂને ભૂતકાળને પડદામાંથી બહાર લાવી. સમાજ સમક્ષ
રાચી ભક્તિના સ્વાદમાં પિતાની ફરજ ત્યાગી ચુકશે તે ધરી શકે. -ડાહ્યાલાલ વેલશી મહેતા.
_ તેમના સ્થાન પરથી પદભ્રષ્ટ થશે. પતિવર્ગની સ્થિતિ તેનું યુવક પ્રતિનિધિઓની સભા-વડેદરા મુકામે યુવક ઉદાહરણું છે. સંસ્થાના પ્રતિનિધિઓની જે સભા મળવાની છે, તેનું ચાલુ સંસ્થાઓની આર્થિક સ્થિતિ બરાબર સારી નથી. કામકાજ તા. ૨-૯-38 શનીવારને રાત્રિના આઠ વાગાથી ધાર્મિક પાઠયક્રમ / મુશ્કેલી કાંઈક છે તેને નિકાલ કરી શકાય શરૂ થશે, એમ જાવામાં આવ્યું છે. દરેક યુવક મંસ્થા- તેમ છે. ખરી અને મોટામાં મોટી મુશ્કેલી સારા ગુરૂ-અમાએએ પિતાના બબ્બે પ્રતિનિધિએ ચુરી મોકલવાના છે. પક-શિક્ષકની છે. તેવા અખાપક ઉપર આખા સંસ્થાનું
જયંતિ–-શ્રી વિજયધર્મસૂરિજી મહારાજની જયંતિ મહત્વ છે. પણ વિદ્યાર્થી પોતાનાં ધર્મનાં ત, હિંદની ભાદરવા સુદ ૧૪ તા. ૩-૯-૩૩ રવિવારના રોજ વડોદરા બાપાએ સમજવા પરદેશ જાય એ અક્ષમ્ય છે. એવા અધામુકામે ધગુજ ઠાઠમાઠથી ઉજવવામાં આવશે.
પકની પસંદગી કરી તેમની પાસે અભ્યાસ કરાવવામાં આવે
