________________
१४८
[ मूलदेव सातमा शतकना पूर्वार्धमा थयेला महेन्द्रविक्रमवर्माकृत 'मत्तविलास प्रहसन' (पृ. १५ )मा 'खरपटने नमस्कार एम कहो, जेणे चोरशास्त्र रच्यु !' एवो उल्लेख छे. दंडीना 'दशकुमारचरित ' ( उच्छ्वास २)मां चोरीनो धंधो स्वीकारनार एक पात्र ‘कर्णीसुते उपदेशेला मार्गमां में बुद्धि चलावी!' एम कहे छे.
आ लाक्षणिक उदाहरणोथी ए स्पष्ट थशे के जेनी आसपास लोकप्रिय वार्ताचको रचायां छे एवां थोडांक विचित्र अने विलक्षण पात्रो पैकीनो एक मूलदेव छे. साहस, विदग्धता अने मुक्त प्रणयमां राचती जे सष्टि 'दशकुमारचरित ' जेवी प्राचीन कथाओना नायको रजू करे छे तेनो ज एक विशिष्ट प्रतिनिधि आ मूलदेव पण छे. एनी अने एना मित्रोनी कथाओ जेम जैन साहित्यमा छे तेम जैनेतर साहित्यमां पण छे, ए बतावे छे के वत्सराज उदयननी जीवनकथानी जेम मूलदेव विशेनी वातो पण प्राचीन भारतीय कथासाहित्य- एक जीवंत अंग हतुं.
१ उचू, पृ. ११८-२१; उशा, पृ. २१८-२२; उने, पृ. ५९-६५ २ व्यभा, गा. १६८-६९; प्यम ( उ० ४) नी वृत्ति, पृ. ३२
३ हरिभद्रसूरिकृत 'धूर्ताख्यान ' मां आ ऋण उपरांत कंडरीक नामे चोथो धूर्त छे.
४ निभा, गा. २९४; निच् , भाग १, पृ. ९३-९५ ५ आचू, पूर्व भाग, पृ. ५४९ ६ आम, पृ. ५२१
• आचू, पूर्व भाग, पृ. ५४९; आम, पृ. ५२१; दवैचू , पृ. ५५-५६, दवैहा, पृ. ५७-५८, इत्यादि.
तत्थ य एगो मूलदेवसरिसो मणुस्सो आगच्छइ. दवैचू, पृ. ५८ ९ 'हिस्टरी ऑफ इन्डियन लिटरेचर,' भाग २, पृ. ४८८ १० मा विशे वधु विस्तार माटे जुओ 'कुमार' ना ३०० मा
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org