________________
२१६ ]
हस्तिमित्र
उज्जयिनीना एक गाथापति- गृहस्थ. एमनुं कथानक नीचे प्रमाणे छे: हस्तिमित्र गाथापतिए पोतानी पत्नी मरण पामतां पुत्र हस्तिभूति साथे दीक्षा लीधी. एक बार तेओ उज्जयिनीथी भोजकटक जवा माटे नीकळ्या. मार्गमां अटवीमां हस्तिमित्रने पगे लाकडानो खूंटो वाग्यो, एटले बीजा साधुओने आम्ही विदाय करी तेओ एक गिरिकंदरामां अनशन करीने रह्या. हस्तिभूति क्षुल्लकने साधुओ पराणे लई गया, पण ते एमने विभ माडीने पाछो पिता पासे आव्यो. वेदनाने लीधे हस्तिमित्र ते ज दिवसे कालधर्म पामीने देवलोकमां गया, पण तेमनो पुत्र 'तो' पिता मरण पाया छे' ए समजतो ज नहोतो, आधी देव तेना पिताना शरीरमा प्रवेशीने तेनी साथै वातो करवा लाग्या. देवे हस्तिभूतिने वृक्षो पासे भिक्षा माटे जवा कयुं वृक्षो पासे जईने धर्मलाभ कहेतां एमांथी सालंकार हस्त नीकळीने मिक्षा आपवा लाग्यो. आ प्रमाणे एक वर्ष वीती गयुं. बीजे वर्षे साधुओ त्यां आव्या. एमणे क्षुल्लकने जोयो तथा वृद्धना शुष्क शरीरने पण जोयुं, अने तेओ समज्या के देवोए अनुकंपा करी छे. '
1
[ हस्तिमिश्र
१ उनि, गा. ८६; उशा, पृ. ८५-८६; उने, पृ. १८, मस, गा. ४८५ मां पण आ कथानकना सारभागनुं सूचन छे.
हारिळ वाचक
हारिल वाचककृत बे वैराग्यबोधक श्लोको ' उत्तराध्ययन उपरनी शान्तिसूरिनी वृत्तिमां उद्धृत करेला छे. आ हारिल वाचक कोण, तेओ क्यारे थया तथा एमनी कई रचनामाथी आ उदाहरण आपवामां आव्यां के ए निश्चित करवानुं साधन नथी. श्लोको सामान्य वैराग्यबोचना छे अने एमांश्री कर्ताना संप्रदाय परवे कई अनुमान करी शकाय नहि, परन्तु 'वाचक' पदवी तेमना जैनत्वनी सूचक
छे. '
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
9
www.jainelibrary.org
