Book Title: Jain Sahitya Ka Bruhad Itihas Part 3
Author(s): Mohanlal Mehta
Publisher: Parshwanath Shodhpith Varanasi

View full book text
Previous | Next

Page 441
________________ ४३२ जैन साहित्य का बृहद् इतिहास प्रशस्ति के कुछ श्लोक ये हैं : तस्य स्फुरदुरुकीर्त्तेर्वाचकवरकीर्ति विजयपूज्यस्य । विनयविजयो विनेयः सुबोधिकां व्यरचयत् कल्पे ||१२|| समशोधयंस्तथैनां पण्डितसंविग्नसहृदयावतंसाः । श्रीविमलहर्षवाचकवंशे मुक्तामणिसमानाः ॥ १३॥ धिषणानिर्जितधिषणाः सर्वत्र प्रसूतकीर्तिकर्पूराः । श्रीभावविजयवाचककोटीराः शास्त्रवसुनिकषाः ॥ १४॥ रसनिधिरसशशिवर्षे ज्येष्ठे मासे समुज्ज्वले पक्षे । गुरुपुष्ये यत्नोऽयं सफलो जज्ञे द्वितीयायाम् ||१५|| श्री रामविजय पण्डित शिष्यश्रीविजयविबुधमुख्यानाम् । अभ्यर्थनापि हेतुविज्ञेयोऽस्याः कृतौ विवृतेः ॥१६॥ टीका का ग्रंथमान ५४०० श्लोकप्रमाण है : ५ प्रत्यक्षरं गणनया, ग्रन्थमानं शताः स्मृताः । चतुष्पञ्चाशदेतस्यां वृत्तौ सूत्रसमन्वितम् ॥ 1 कल्पसूत्र-कल्पलता : प्रस्तुत व्याख्या खरतरगच्छीय जिनेन्द्रसूरि के शिष्य सकलचन्द्रगणि के शिष्य समय सुन्दरगणि-विरचित है। इसका रचना-काल खरतरगच्छीय जिनराजसूरि का शासन - समय है । इनकी मृत्यु वि. सं. १६९९ में हुई थी । अतः इस व्याख्या का रचना - काल वि. सं० १६९९ के आसपास है । इसका संशोधन नन्दन ने किया है । प्रारम्भ में व्याख्याकार ने पंचपरमेष्ठी, दीक्षागुरु तथा ज्ञानगुरु को नमस्कार किया है और खरतरगच्छ की मान्यताओं को दृष्टि में रखते हुए कल्पसूत्र (पर्युषणाकल्प ) का व्याख्यान करने का अन्त की प्रशस्ति में वृत्तिकार की गुरु परम्परा की नामावली के साथ प्रस्तुत वृत्ति के संशोधक, वृत्ति प्रारंभ एवं पूर्ण करने के स्थान, धर्म- शासक एवं धर्मयुवराज का नामोल्लेख किया गया है । वृत्ति का ग्रंथमान ७७०० श्लोकप्रमाण है । कल्पसूत्र - कल्पकौमुदी : संकल्प किया है । यह वृत्ति तपागच्छीय धर्मसागरगणि के प्रशिष्य एवं श्रुतसागरगणि के १. जामनगर - संस्करण, पृ० १९५. २. कालिकाचार्यकथासहित - जिनदत्तसूरि प्राचीनपुस्तकोद्धार, सूरत, सन् १९३९, ३. Introduction ( H. D. Velankar ), पृ० १०. ४. ऋषभदेवजी केशरीमलजी श्वेताम्बर संस्था, रतलाम, सन् १९३६. Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org

Loading...

Page Navigation
1 ... 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520