Book Title: Jain Gazal Gulchaman Bahar
Author(s): 
Publisher: ZZZ Unknown

View full book text
Previous | Next

Page 327
________________ ( ७४ ) नैगमः अनेदरूपतया वस्तुजातं संगृह्णातीति संग्रहः । संग्रहेण गृहीतार्थस्य नेदरूपतया वस्तु व्यवह्रियत इति व्यवहारः । ऋजुप्रांजलं सूत्रयतीति ऋजुसूत्रः । शब्दात् व्याकरणात् प्रकृति प्रत्ययद्वारेण सिद्धः शब्दः शब्दनयः । परस्परेयादि रूढाः समनिरूढाः । शब्दभेदेऽप्यर्थभेदो नास्ति यथा शक्र इन्द्रः पुरन्दर इत्यादयः समनिरूढाः । एवं क्रियाप्रधानत्वेन भूयत इत्येवंभूतः ॥ इति नयाः ॥ भाषार्थ:-नैगम नयका एक प्रकार गमण नहीं है अपितु तीन प्रकारका विकल्प पूर्वे कहा गया है वे ही नैगम नय है १ । जो पदार्थों को अभेदरूपसे ग्रहण किया जाता है वही संग्रह नय है २ । जो अभेद रूपमें पदार्थों हैं उनको फिर भेदरूप से वर्णन करना जैसे कि गृहस्थ धर्म १ मुनिधर्म २ उसका ही नाम व्यवहार नय है ३ | जो समय २ पर्याय परिवर्तन होता है उस पर्यायको ही मुख्य रख पदार्थों का वर्णन करना उसका ही नाम ३।

Loading...

Page Navigation
1 ... 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376