Jain Dharm Prakash 1950 Pustak 066 Ank 01

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 8

શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
[ કાર્તિક રાજ્યોનો સંઘ થયે છે. રાજાઓએ પિતાની સર્વ સત્તા સંઘને આપી દીધી છે. તે પ્રમાણે ઉત્તર હિંદુસ્તાનના પૂર્વ ભાગના રાજે પણ હિંદુસ્તાન સાથે ભળી ગયા છે. દક્ષિણના મોટા રાજ્યોએ એકમ કર્યા છે, અને પોતાની સાર્વમ સત્તા છોડી દીધી છે. સૈારાષ્ટ્રમાં તે વર્ષ પહેલાં જ એકમ થયેલ છે. હૈદ્રાબાદ જેવું મોટું રાજ્ય પણ હિંદ સરકારની દેખરેખ અને અંકુશમાં આવી ગયું છે. ટૂંકમાં હિંદુસ્તાનના તમામ દેશી રાજ્યો હિંદ સરકારના સીધા કે આડકતરા ભાગ બન્યા છે. કાશ્મીરને સવાલ હજુ ઊભે છે પાકિસ્તાન કાશ્મીર ઉપર પોતાની સત્તા સ્થાપવાને પૂર્ણ પ્રયાસ કરે છે. અને બળથી પિતાની સત્તા સ્થાપવા સુધીની ધમકી આપે છે. આપણે ઈરછીએ કે નુતન વર્ષમાં કાશ્મીરના સવાલનો પણ શાંતિભર્યો ઉકેલ આવી જશે અને હિંદુસ્તાનમાં એક અશાંતિનું કારણ દૂર થશે.
જગતના આર્થિક ક્ષેત્રમાં સર્વત્ર અશાંતિ અને અંધાધુંધી પ્રવર્તે છે. છેલ્લી મેટી લડાઈમાં પુષ્કળ નાણું અમેરિકામાં એકઠું થયું છે. તે નાણાના બળથી મોટા મોટા ઉદ્યોગે ત્યાં સ્થાપિત થયા છે અને વિકાસ પામ્યા છે. બીજા દેશમાં નાણાની ભીડ છે. અમેરિકા બીજા દેશોને આર્થિક મદદ કરવા માગે છે, પણ જગતમાં આયાત નિકાસની સમતુલા સચવાતી નથી, પરિણામે બધા દેશો અમે. રિકાના દેવાદાર બન્યા છે. નાણુનો સવાલ ઉકેલવા હાલમાં જ ઇંગ્લેંડે પોતાના ચલણ પાઉંડને ડીવેટુ કરેલ છે, એટલે અમેરિકાના ચલણ ડોલરના પ્રમાણમાં પાઉંડની કિંમત ઓછી કરેલ છે-લગભગ ત્રીશ ટકા ઓછી કરેલ છે. બીજું ઘણા દેશોએ પણ નાણામાં સમતુલા સાચવવા પોતાના ચલણની કિંમત ઓછી કરેલ છે. હિદે પણ રૂપિયાની કિંમત ઓછી કરેલ છે. આ પ્રમાણે ચલણમાં ઓછી કિંમત થવાથી વ્યાપારી જગતમાં માટે ઊહાપોહ જાગ્યું છે. પરિણામ શું આવશે તેના વિચારમાં મોટા મોટા અર્થશાસ્ત્રીઓ પડી ગયા છે. ટૂંકમાં જગતમાં વ્યાપારમાં પણ ઘણી અશાંતિ છે.
જગતભરમાં આર્થિક કટોકટી જાગવાથી અને ફુગાવો-કૃત્રિમ નાણાને વધારે થવાથી જીવનની દરેક વસ્તુનાભાવ ત્રણ ત્રણ ચાર ચારગણું વધી ગયા છે. તેના પર મારે મધ્યમ વર્ગના માણસ ઉપર છે, તેઓની પેદાશ વધી નથી અને ખર્ચા ઘણા વધી ગયા છે. આપણા જૈન સમાજમાં મોટે ભાગે મધ્યમ વર્ગને અને ગરીબ વર્ગનો છે. લડાઈને લીધે થોડા થોડા માણસ તવંગર બન્યા છે તેથી સમાજ જાણે કે તવંગર થયા છે એવો આભાસ થાય છે. પણ વસ્તુત: તપાસતા આર્થિક દૃષ્ટિએ આપણે સમાજ નિબળ બનતા જાય છે. આવી મોંધવારી લાંબી ચાલશે તે આપણા સમાજની કેવી શોચનીય સ્થિતિ થશે તેની કલપના કરતા દુ:ખ થાય છે.'
આવી આર્થિક કટેકટીના કારણે જગતમાં જૂદા જૂદા વાદ-વિચારે ઊભા