________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અંક ૧ લો]
સાહિત્ય-વાડીનાં કુસુમ
૨૧
યશપાળ ! તારા જેવા નેહીને આ જાતની કપનાજાળ ગૂંથવી લાછમ નથી. એ પાછળ ઉજાગરા વેઠવાપણું કે પગ ઘસવાપણું હતું જ નહીં તેમ સેનૈયાની વૃદ્ધિ થશે અને એથી મારી આબરૂમાં ઉમેરો થશે એ વિચાર સરખો પણ નહોતે. ધન જેવા પગલિક પદાર્થ પાછળ એવી લોલુપતા નથી તે મને કે નથી તે મારા કુટુંબને. વીતરાગની વાણી થોડીઘણી તે અમને પચી છે. અલબત્ત, ભક્તિ તે હતી જ. એમાં પણ ચરમ તીર્થપતિ થનાર આ મહાવિભૂતિના પગલાં મારા આંગણામાં કરવાની તમન્ના જોર પકડી રહી હતી. આવી સોનેરી પળ કઈકવાર સાંપડે છે. ભગવંતનો વેગ રસ્તામાં નથી પડયો. આધાત થવાનું કારણ એટલું જ કે- “મારા પુન્યની એટલી કચાશ.’ પૂર્વ કર્મની લટી આડે આવી અને હાથવેંતમાં દેખાતી સોનેરી તક ચાલી ગઈ ! આજે પણ ભગવંતના પગલાં થવાની પ્રતિતી થતી હોય તે મારા આજના સચોગોમાં પણ હું એ અંગે ખરચ કરતા ન અચકાઉં.
- ધન છે તે માનવના હાથને મેલ છે, એ પાછળ મમતા તે જીવન હરાવનારી છે, તેથી તે નીતિકારોએ “ લક્ષ્મીને ચંચળ-સ્વભાવવાળી કહી છે. ” સમાગે એને વય એ જ વહેવારીને શોભારૂપ છે. અભિનવ શેઠને ત્યાં એના ઢગલા થાય એમાં મને દુઃખ કેવું? મારા એ બંધવના સભાગ્યની જરૂર હું તારીફ કરું. મેટું દુઃખ તે એ જ કે ચાર માસના ઉપવાસી આવા મહાતપરવીના કરમાં મારા ઘરનું કંઇ અન્ન પડયું નહીં.'
શેઠજીનો નમ્રતાથી ભરેલી અર્થગંભીર વાણી સાંભળીને યશપાળ તે ખસીયા પડી ગયો. દૈહિક સ્વાશ્વ પુનઃ પ્રાપ્ત થયેલ જોઈ આમ જનસમૂહ તે હર્ષમન બની મય, શેઠની પ્રશંસા કરવા લાગ્યા અને એમાં શેઠે જિનદાસને આજ્ઞા કરી કે તૈયાર કરેલ સામગ્રી આ માનવસમૂહમાં વહેંચી દે ત્યારે તે ઓર ઉછાળો આવ્યું. છરણ શેડના પાળ તરફ કાઇ અને દ્રશ્ય સર્જાયું. મહારાજા ચેટક જ્યાં ભગવંત મહાવીર ચાતુર્માસ રહ્યા હતા વાં વંદનાથે પોંચી ગયા હતા. ચતુર્નાની લાગવંતનો નિયમ હતું કે પારણું કરી તેઓ તર- જ અન્યત્ર વિદ્ધાર કરી જતા, જયાં એ તૈયારી થઈ રહી છે અને શ્રમણ ભગવંત મહાવાર પગ ઉપાડે છે. ત્યાં ત્વરિત ગતિએ આવેલા બે વેપારીઓ તેમના ચરણમાં પડ્યા. નામ ધીમો પડતા એમાંને એક જેનું નામ જિનદત્ત હતું તે બે.
સ્વામિના અમે ઉજાગે પૂર્વે આવેલા ત્યારે આપ મૌનપણે કાત્સર્ગમાં હતા. આ નગરીમાં ધંધાના કારણે આવવું થાય છે અને અમારો વાણિજય અંગેનો સંબંધ નગરીના જાણીતા વેપારી અભિનવ શેઠ તેમજ જીરશેઠ સાથે વિશેષ છે. ઉભયના વિશેષ પરિચયમાં અમે આવ્યા છીએ. એ બનેની રહેણી કરણીમાં જે ફરક છે તે પણ અમે સારી રીતે જાણીએ છીએ. વળી એ બેની આર્થિક સંપત્તિથી અને આબરૂથી પણ અમે પૂનું રીતે વાકેફગાર છીએ. એ સર્વને તાળ મેળવતાં અમે ઉભય - જૂદા અનુમાન પર આવ્યા છીએ. ગાઢ મિત્ર હોવા છતાં આ વિષયમાં અમારા દૃષ્ટિબિન્દુમાં ‘ઉત્તર ' અને દક્ષિણ ધ્રુવ જેવું અંતર જગ્યું છે ! પ્રભો ! આપ તો મનભાવના જ્ઞાતા છે. અમારી ખાતર થોડો વિલંબ કરી, ચિરકાળ સંચિત શંકાનું નિરસન કરે એવી અમારી પ્રાર્થના છે.
For Private And Personal Use Only
